مخالفت اردوغان چه معنایی برای سوئد و فنلاند دارد؟

کریستوف بلاث، استاد روابط بین الملل و امنیت دانشگاه برادفورد در مقاله ای برای پایگاه کانورسیشن نوشت:

تهاجم روسیه به خاک اوکراین کشورهای غربی را در مخالفت با این اقدام متحد کرده است. کشورهای عضو ناتو ضمن سرازیر کردن کمک های تسلیحاتی به اوکراین، پناهجویان این کشور را پذیرفته و تحریم های شدیدی را علیه مسکو اعمال کرده اند.

ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، از گسترش ناتو به عنوان یکی از تهدیدهای کلیدی برای امنیت روسیه یاد کرد که باعث حمله به اوکراین شد. بنابراین اعلام سوئد و فنلاند مبنی بر پایان تعهد بی طرفی و پیوستن به ناتو چالش دیگری برای روسیه محسوب می شود.

اعضای ناتو عموماً از این پیشرفت استقبال کرده‌ و کشورهای بالتیک نیز اشتیاق خود را نسبت به این موضوع نشان دادند. برای اینکه اعضای جدید ناتو پذیرفته شوند، هر ۳۰ عضو فعلی باید با پذیرش آنها موافقت کنند. اما رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه با پیوستن سوئد و فنلاند به این ائتلاف مخالفت می کند.

اردوغان کشورهای اسکاندیناوی را به «مهمان خانه تروریست ها» تشبیه کرد. مدتی است که ترکیه، سوئد را به پناه دادن به حامیان فتح الله گولن متهم کرده است. فردی که برخی از منتقدان وی را متهم به کودتا برای سرنگونی اردوغان می کنند که گولن آن را رد می کند.

موضوع دیگر تعلیق فروش تسلیحات به ترکیه از سوی سوئد است که در سال ۲۰۱۹ به دلیل حملات نظامی ترکیه به سوریه آغاز شد. مساله دیگر به عدم استرداد ۳۳ عضو ادعایی حزب کارگران کرد (پ‌ک‌ک) اشاره می کند که در فهرست سازمان‌های تروریستی اتحادیه اروپا قرار دارد.

نگرانی منطقه ای

ترکیه علاوه بر برنامه داخلی خود، در سطح بین المللی نیز در وضعیتی دوگانه قرار دارد. این کشور باید توازن را در شراکت استراتژیک با ناتو و اوکراین و از طرفی در روابط سخت اما مهم با روسیه برقرار کند. ترکیه و روسیه همکاری های اقتصادی و منطقه ای به ویژه در ارمنستان، گرجستان و آذربایجان دارند.

آنها ممکن است رقیبی برای نفوذ در منطقه باشند، به عنوان مثال در حمایت از طرف های مخالف درگیری ارمنستان و جمهوری آذربایجان بر سر قراباغ. اما آنها منافع مشترکی در ثبات اقتصادی و احتمالاً کاهش درگیری نظامی نیز دارند.

به همین دلیل است که ترکیه خود را به عنوان یک میانجی بالقوه بین روسیه و اوکراین معرفی کرده است. ترکیه از حذف روسیه از شورای اروپا حمایت نکرد و همچنین به سایر کشورهای ناتو در اعمال تحریم های اقتصادی علیه روسیه ملحق نشد.

اما در عین حال، کمک قابل توجهی به تلاش‌های اوکراین برای دفاع از خود کرده و آنچه را که روسیه از آن به عنوان «عملیات نظامی ویژه» یاد می کند، جنگ می نامند.

روسیه در سال‌های اخیر در حمله به کریمه در فوریه ۲۰۱۴ و مداخله نظامی قابل توجه خود در سوریه، قاطعیت راهبردی فزاینده‌ای را نشان داده است.

زمانی که ترکیه یک هواپیمای جنگنده سوخو ـ ۲۴ روسی را که ادعا می‌شد وارد حریم هوایی ترکیه شده بود، سرنگون کرد و روسیه ترکیه را تحریم کرد، این امر باعث ایجاد بحران جدی در روابط ترکیه و روسیه شد. با این حال، پس از آن پوتین و اردوغان روابط خود را ترمیم کردند.