بزرگترین سردار خارجی ارتش ایران را بشناسید/ الله وردی خان؛ کابوس عثمانی و عاشق هنر و فلسفه کیست؟
الله وردی خان در طول خدمتش در دو زمینه فعالیت فراوانی کرد. او هم به جنگ پرداخت و هم به عمران و آبادانی شهرها. الله وردی خان با کمک پسرش امام قلی خان و سایر سرداران گرج و ایرانی با ازبک ها و ارتش عثمانی جنگید و آنها را شکست داد.
به گزارش خبر فوری، امروز سالروز درگذشت یکی از بزرگترین فرماندهان تاریخ ایران است که اگرچه در جوانی به بردگی گرفته شد اما توانست خدمات شایانی به اربابان خود کند.
الله وردی خان که با نام خانوادگی «اونْدیلادْزِ» شناخته می شود از سرداران بزرگ ایران عصر صفوی است که هم توانست در جنگ های بزرگی شرکت کرده و ایران را از شر اروپایی های استعمارگر، ازبک های خونریز و امپراتوری مخوف عثمانی نجات دهد و هم مانند امیرکبیر از قدرت و نفوذ خود استفاده کرده و بناهای تاریخی، مساجد، راه ها و کاروانسراها و ابزار صنعتی و نظامی مختلفی را بسازد و نام خود را به عنوان یکی از بزرگترین سرداران ایران ثبت کند.
در این گزارش قصد داریم مروری بر زندگی نامه و فعالیت های این سردار بزرگ نظامی و سازندگی ایران عصر صفوی داشته باشیم:
برده ای که قدرتمندترین سردار ایران شد
الله وردی خان در یکی از لشگرکشی های شاه طهماسب اول به گرجستان به اسارت گرفته شد و به عنوان غلام به دربار صفویه راه یافت. در جوانی از خود شجاعت و زکاوت نشان داد و آرام آرام در دربار به قدرت رسید.
در دوران شاه محمد خدابنده به عنوان «زرگرباشی» دربار فعالیت می کرد اما با به قدرت رسیدن شاه عباس مسیر حیات و فعالیت خود را تغییر داد. شاه عباس خیلی زود به قدرت و زکاوت الله وردی خان پی برد و از او کمک خواست تا دشمنان خود را از بین ببرد.
شاه عباس اول دشمنی فراوانی با قزلباشان داشت. قزلباشان هفت قبیله ترک بودند که با اتحاد خود شاه اسماعیل را به قدرت رسانده بودند. آنها با کمک خود ارتش صفویه را تشکیل داده و هر یک به دنبال سهم خواهی بیشتری از دربار بودند.
شاه عباس جوان اما مغرور از طریق غلامان گرج خود، از جمله الله وردی خان بزرگان قزلباش را سرکوب کرد. او ابتدا مرشد قلی خان استاجلو را با کمک گرج ها به قتل رساند و سپس به سراغ بزرگان دیگر قزلباش رفت.
بعد از این، شاه عباس ارتش غلامان یا «قوللر آقاسی» را به تقلید از ارتش «ینی چری» عثمانی تشکیل داد. شاه صفوی الله وردی خان گرج را به رهبری این ارتش برگزید.
ارتش غلامان در جنگ های متعددی شرکت کرده و دشمنان صفوی را نابود کردند. الله وردی خان مدتی امیر گلپایگان و چند شهر دیگر بود و سپس به امارت فارس رسید.
در زمان امارت الله وردی خان بر فارس، شیراز و شهرهای اطرافش به اوج شکوه و کمال رسیدند. الله وردی خان شروع به ساخت مدرسه خان در شیراز کرد. این مدرسه که بعدها میزبان ملاصدرای شیرازی بود به یکی از مراکز علمی اصلی ایران تبدیل شد.
الله وردی خان اگرچه گرج و مسیحی الاصل بود اما به مذهب شیعه روی آورد و یکی از حامیان سفت و سخت آن شد. مساجد، مدارس و مراکز علمی مختلفی به دستور او در شیراز ساخته شد و گرایش فلسفی متعالیه و عرفان در دوران او شکوه بسیاری یافت.
الله وردی خان؛ کابوس امپراتوری عثمانی
شاه عباس بعد از سرکوب قزلباشان به فکر ایجاد یک ارتش واحد و مستقل از قبایل هفت گانه افتاد. او مقام جدید «صدر لشکر» را به وجود آورد و آن را در راس ارتش واحد خود قرار داد. الله وردی خان به زودی به مقام صدر لشکری رسید و قدرتمندترین فرد خاندان صفوی بعد از شاه شد.
الله وردی خان در طول خدمتش در دو زمینه فعالیت فراوانی کرد. او هم به جنگ پرداخت و هم به عمران و آبادانی شهرها. سردار گرج با کمک پسرش امام قلی خان و سایر سرداران گرجستانی و ایرانی با ازبک ها و ارتش عثمانی جنگید و آنها را شکست داد.
اوج قدرت نظامی الله وردی خان در جنگ با لشگر پرشمار عثمانی به فرماندهی «چغال اوغلی» به نمایش گذاشته شد؛ جنگی که به پیروزی قاطع ایران و خودکشی چغال اوغلی انجامید. ضربه الله وردی خان به عثمانی ها چنان سهمگین بود که لشگر عثمانی تا سال ها جرات حمله به ایران را نداشت و تقریبا تمام اراضی از دست رفته ایران مجددا به ایران الحاق شدند.
همچنین، الله وردی خان نقش برجسته ای در سرکوب شورش های متعدد قزلباشان و اشراف صفوی داشت. با کمک او، شاه عباس توانست حکومت را یکدست کرده و به مدت چند دهه نابودی سلسله صفوی را به تاخیر بیندازد.
سرداری که عاشق هنر و فلسفه بود
در کنار فعالیت های نظامی، الله وردی خان علاقه زیادی به سازندگی و عمران داشت. او از ثروت فراوانی برخوردار بود و بسیار از ابنیه تاریخی عصر صفوی با پول و دستور او ساخته شده است.
پل الله وردی خان یا سی و سه پل در اصفهان، مدرسه خان در شیراز، نهر عباسی در شیراز، بازسازی راه شیراز به اصفهان و امن ساختن آن، مسجد سفید در شیراز، چند کاروانسرای بزرگ در مسیر شیراز به اصفهان، بازار بزرگ لار، گنبد الله وردی خان در حرم مطهر رضوی و ... همه و همه آثاری هستند که با پول و به دستور الله وردی خان ساخته شده اند.
همچنین، مشهور است که شاه عباس به اصرار الله وردی خان راه شاهی را از شمال تا اصفهان احیاء کرد. در کنار این، نباید از نقش بی بدیل سردار گرج در ساخت توپ و تجهیز ارتش به توپخانه غافل شد. الله وردی خان کسی بود که انگلیسی ها را به شاه عباس معرفی کرد و رضایت او را برای بستن قرارداد ساخت توپ و تفنگ گرفت.
در کنار این، نباید از ذوق علمی، فرهنگی و هنری الله وردی خان غافل شد. مشهور است که سردار ارتش ایران در طراحی گنبد مشهوری که به نام او در حرم مطهر رضوی ساخته شده دخالت داشته است. این گنبد یکی از زیباترین گنبدهای ساخته شده در ایران است و سالها محل مناسبی جهت پذیرایی و میزبانی از شاهان و وزرا و سفرای خارجی بوده است.
الله وردی خان چنان به این بنا علاقه داشت که قبل از مرگش وصیت کرد او را در نزدیکی این گنبد و در حرم مطهر رضوی به خاک بسپرند.
سردار بزرگ صفوی در کنار رزم به تفکر نیز علاقه داشت. او و پسرش امام قلی خان علاقه زیادی به ملاصدرای شیرازی، فیلسوف مشهور ایران داشتند. ملاصدرا که مغضوب علمای اصفهان بود، به دستور شاه به کهک قم تبعید شده بود.
الله وردی خان بعد از 7 سال توانست شاه را راضی کند که از او بگذرد. سردار گرج سپس نامه ای به صدرالمتالهین نوشت و از او خواست که به شیراز آمده و در مدرسه خان اقامت گزیده و درس دهد. بیشتر آثار چشمگیر ملاصدرا در دوران اقامتش در شیراز تالیف شده اند و الله وردی خان در شکل گیری مکتب نوین شیراز نقش برجسته ای داشته است.
مرگی که به افسانه می‌ماند
الله وردی خان سرانجام در 13 خرداد سال 992 شمسی، مصادف با 14 ربیع الثانی 1022 قمری و 3 ژوئن 1613 بر اثر ضعف و کهولت سن و خستگی حاصل از فعالیت زیاد از دنیا رفت. جسد او را طبق وصیتش در حرم مطهر رضوی و در مقبره ای که خود سردار جوار امام رضا(ع) ساخته بود، به خاک سپردند.
شاه عباس و بزرگان در مراسم تشییع او شرکت کردند. به دستور شاه عباس مبلغ یکصد و پنجاه تومان از مخازن شاهی برای مخارج کفن و دفن او پرداخت شد.
مشهور است که الله وردی خان چند روز پیش از مرگ از کسی که مامور بنای مقبره او بوده می پرسد که کار آرامگاه او به کجا رسیده است. آن ساده دل در جواب می گوید "گنبد عالی و ایوانی که جهت مدفن ترتیب داده ایم، در کمال زیبایی پایان یافته و در انتظار مقدم عالی است". حاضران مجلس آن مرد را به دلیل نادانی ملامت می کنند، ولی سردار می گوید: "با وی کاری نداشته باشید که این گفته از عالم غیب است و به او الهام شده، هنگام رفتن فرا رسیده است".
با سرداران نماهای فعلی که پوشالی
و از ترس طالبان لکنت زبان گرفتند
تفاوت زمین تا اسمان دارد
نزدیک است از ترس طالبان سکته
کنند سریع دلار باج دادن ولی طالب
سیری ناپذیرند دوباره میان
البانی نشین خائن بد سوختی که ایران درگیر جنگ نشده احمق اگر با هر درگیری مرزی جنگ کنند که تمام کشورهای باید مدائم درجنگ باشند خائن
رضا اولا البانی ها از خود شماها
هستند چهل سال هیچ غلطی
نکردن فقط شو تبلیغی راه انداختن
با دلار شما دوما طالب ول کن نیست بیچار ها با کلی جنگیدن
و کاشتن خشخاش اندک درامدی
کسب میکنند چشم طمع به مال
باد اورده که فقط با ریا کاری و خدعه بدست اوردید دارن صددرصد
به اندک دلاری که دادید قانع و راضی نمیشوند بقیه تبهکاران هم
همینگونه کسی مفتکی مانند شما
تو کوه گنج نیافتاده هر کدام برای
بدست اوردن چند دلار کلی نقشه
و تلفات میدن شماها با خرافه گویی
و حرف دارید دلار پارو میکنید
سوما مرد جنگ نیستید تقی به
توقی بخوره الفرار البته هرجا بروید
خشتکتکنو در میارن
منتظر باش تا جنگ بشود 😂😂
پهلوی روزانه ۹ میلیون بشکه نفت می‌فروخت ۲۰ M جمعیت و وضع روستا ها که اکثریت مردم در روستا بودند و راه ها و زیرساخت های مملکت داغون بود ایران امروز با کمتر ۱M فروش نفت ۴۰ M نفر را با یارانه و حقوق و .. خرج می دهد
سرداران به قول شما پوشالی در دوره ای جلوی بعثی ها و صدام و در دوره ای جلوی داعشی و عربستان از ایران و ایرانی دفاع کردند شما از جان فشانی هاتون بفرمائید شاید فروغ جاویدان یا شاید ترور مردم بی دفاع
فقط یک کلام "غیرت"
مامورند و معذور!
خدا رحمتش کند زحمات زیادی برای ایران عزیز ما کشیده. درود سردار
درود بر شرفش و خدای بیامرزدش
خدا رحمت کند هر کسی که برای ایران و ایرانی کار و قدم برمیدارد و کمک و یاری میکند
و لعن و نفرین بر هر فرد و همچنین خاندان وی نابود باد همیشه تاریخ
کسی که ایران و ایرانی رو اذیت آزار و خراب و ویران میکند
سردار دلهایی که برای ابهت و آبادانی ایران و ایرانی از جان مایه گذاشت چه در زمینه اقتصادی و چه نظامی آثارش در جای جای وطن نمایان است.
خدا رحمتش کنه دیگه نداریم از این ادمهای دلسوز
الان بود چون انقلابی نبود در حصر بود روحش شاد
او مسيحي بود بعد مسلمان شد و به ايران خدمت كرد ايراني مسلمان هم مي رود به بلاد كفر وبه انها خدمت مي كند!!!!!
ایرانی از دست آدمهایی مثل شما فرار می کند و به بلاد به قول شما کفر پناه می آورد. اگر شما دم به ساعت به زندگی خصوصی مردم سرک نکشین و در زندگی مردم فضولی نکنین هیچکس وطنش را ترک نمی کند. شما با استبداد و فساد و ناکارآمدی دارین فلات ایران رو نابود میکنین و مردم ایران رو فراری میدین. وای بر شما.
منظور من اختلاسگران بودند
خدا رحمتش کند
خارجی بی معنی است اگر فردی به یک کشور خدمت کند. در واقع اون کشور بیشتر به او تعلق دارد تا به مفت خورانی که زاده اون کشورند.
درود بر تاریخ که همه جریان رابرای نسلهای آینده بازگو می کند اینان چه جوابی دارند برای نسلهای آینده خجالت نمی کشند
درود بر روح پاک این سردار باشرف و عیرتش ، ایکاش من در آن دوران بودم . این سرزمین زیرپای چه مردان مردی بوده ، در برابر این مرد سر تعطیم فرود میاورم و به روح بلندش فاتحه ای میفرستم . مکانت جنت باد
بله واقعا مرد بزرگی بود پسرش امامقلی خان هم با پرتقال‌ها جنگید و پیروز شد.
آیادربین سرداران فعلی کسی شباهتی به این سردار نامدار زنده در تاریخ وجود دارد ؟؟؟؟؟ خدا رحمتش کند ...
عنوان صدر لشکر را مولف از کجا دزدیده است؟!
زنده باد گرجی وقیرتش.
الله وردی خان سردار بزرگ ترک