خسارت ۹۰۰ میلیارد تومانی از محل دورریز ضایعات ماهی قزل آلا

عیسی گلشاهی در برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما افزود: حدودا 20 درصد از حجم تولید ماهی قزل آلا در کشورمان در واحد‌های فراوری مورد استفاده قرار می‌گیرد که فراوری‌های صنعتی روی آن اعمال می‌شود.

وی گفت: روی هم رفته تمام ماهی قزل آلا امکان مصرف انسانی ندارد و به همین جهت مقداری از آن دور ریز و ضایعات می‌شود که میزان کل دورریز و ضایعات ماهی قزل آلا در کل کشور را می‌توان حدود 17 تا 23 درصد از حجم یک ماهی قزل آلا عنوان کرد.

سرپرست معاونت توسعه آبزی پروری شیلات ادامه داد: ارزش اقتصادی مواد دور ریز ماهی قزل آلا برابر است با هر کیلو 500 الی هزار تومان که البته آن هم بستگی به نوع ضایعات ماهی دارد، اما ارزش اقتصادی ایجاد شده بر مبنای ارزش مواد تولیدی ماهی چیزی معادل 5 الی 6 هزار تومان است که روی هم رفته چیزی حدود 180 میلیارد تومان در سال حاصل از دور ریز‌های مواد اولیه و پنج برابر این رقم یعنی حدود 900 میلیارد تومان را هم می‌توان به عنوان ارزش محصول استحصال شده‌ای که قابلیت ورود به چرخه تولید داشته باشد عنوان کرد البته این رقم فقط در مورد ماهی قزل آلا صادق است و در کنار این ماهی، ماهی‌های پرورشی دیگری هم در کشور وجود دارد.

گلشاهی دلیل اینکه دور ریز‌های ماهی قزل آلا به چرخه تولید باز نمی‌گردد را این گونه عنوان کرد: ما در تولید ماهی قزل آلا چند فاز را طی کرده ایم که به این مرحله برسیم فاز اول، فاز توسعه مزارع پرورش ماهی است که ما را به تولید مورد نظر بر اساس آن چه که احساس می‌کنیم برای تکمیل سبد غذایی مردم و تامین امنیت غذایی جامعه نیاز داریم. نزدیک می‌کند (می توان گفت ماهی قزل آلا به موقعیت با ثبات خود در این زمینه دست یافته است)، صنعتی سازی تولید ماهی قزل آلا فاز دوم حرکت ما برای تولید این ماهی است در این فاز ماهی قزل آلا مورد فراوری‌های خاص قرار می‌گیرد.

او گفت: ماهی قزل آلا یکی از ماهی‌هایی است که مردم علاقه به تازه خوری آن دارند در همین رابطه یکی از اخلاق‌های بدی که واحد‌های غذایی مانند رستواران‌ها دارند این است که ماهی را به صورت کامل و شکم پر به واحد خود برده و آنجا بنا به ذائقه مشتری آن را طبخ و ارائه می‌کنند در حالی که می‌توانستند تفکیک و پاکسازی ماهی را به یک واحد صنعتی بسپارند در این حال هزینه آن واحد هم پایین می‌آمد و ضایعات هم دورریز نمی‌شد.

سرپرست معاونت توسعه آبزی پروری شیلات افزود: به این منظور در برخی از استان‌ها حدود پنج تا 6 سال طول کشید تا واحد‌های صنعتی به این منظور راه اندازی شوند پس از ایجاد این واحد‌ها ما با یک سری دورریز‌های تمرکز یافته مواجه شدیم که دیگر دارای اشل تجاری هستند.

گلشاهی گفت: دلیل آنکه دیگر چنین اتفاقی کمتر یا اصلا نمی‌افتد این است که ما پس از طی کردن فاز دوم به دنبال الگو سازی این مرحله یعنی بهره برداری و فراوری ضایعات نرفتیم.

چنگیز اسفندیاری مدیر کل دفتر صنایع تبدیلی و تکمیلی وزارت جهاد کشاورزی نیز در سوی دیگر استودیو دلیل فراوری نشدن و عدم بهره برداری از استحصال ضایعات ماهی قزل آلا را عدم توجیه پذیری اقتصادی برای سرمایه گذاران عنوان کرد و ادامه داد:اگر برای یک سرمایه گذار توجیح اقتصادی وجود داشته باشد بی شک فراوری پس از استحصال ادامه دار خواهد بود.

او ادامه داد: در حال حاضر مزارع تولید ماهی قزل آلا، واحد‌های کوچک تولیدی هستند که فقط در بحث عمل آوری و انجماد ماهی فعالیت می‌کنند و هنوز به بخش بهره برداری از ضایعات نپرداختند متاسفانه از آنجا که سرمایه گذاری در این بخش به شانه بخش خصوصی سپرده شده تداوم و بازگشت سرمایه بسیار مورد اهمیت قرار دارد.

آقای امین مالکی فارسانی مدیر کارخانه و تولید کننده خوراک ماهی در ارتباط زنده تصویری با این برنامه گفتگو محور گفت: بهره برداری و بازیافت ضایعات و دورریز ماهی قزل آلا به عنوان یک ماده پروتئینی صنعتی قابل استفاده مانند سایر کشور‌ها از سال 98 در دستور کار بخش خصوصی و حتی شیلات قرار گرفت.

او ادامه داد: در این راستا یکی از راهکار‌های بهره برداری از ضایعات و دورریز‌های ماهی قزل آلا ایجاد کارخانه‌ای به این منظور در کنار واحد‌های تولیدی ماهی قزل آلا است کارخانه‌ها می‌توانند در چند بخش کشور به طور مشخص و دسته بندی شده شمال، جنوب، شرق و غرب احداث شوند و به عنوان شبکه جمع آوری ضایعات و دورریز ماهی قزل آلا از استان‌های همجوار خود نقش آفرینی کنند.

فرآوری ضایعات قزل آلا، اولویتی که مورد بی مهری است
مدیر کل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیط زیست گفت: بازیافت پسماندهای حاصله از ضایعات ماهی قزل آلا از اولویت های ماست.
حسن پسندیده، مدیریت پسماندها و بازیافت دورریزهای ماهی قزل آلا را جز اولویت های مهم این سازمان بر شمرد و افزود: سالانه حدود 30 میلیون تن پسماند تولید می شود که 21 میلیون تن آن پسماند خانگی است اما در بخش کشاورزی حدود 170 میلیون تن پسماند کشاورزی تولید می شود که بخش عمده آن قابلیت بازیافت دارند و بازیافت آنها ارزش ریالی و غذایی بالایی ایجاد می کند اساساً در برخی از صنایع بازیافت پسماند جز بخشی از زنجیره تولید محسوب می شود در همین راستا، همزمان با ارائه مجوز فعالیت واحد تولیدی باید فکری هم برای بازیافت پسماندها و دورریزهای آن واحد کرد.

امین مالکی فارسانی تولید کننده خوراک آبزیان در ارتباط زنده تصویری با این برنامه گفت: لازمه هر سرمایه گذاری، تدوین فرآیند همه مراحل سرمایه گذاری است بخشی از ایجاد یک فرآیند درست در مسیر سرمایه گذاری بر عهده دولت است دولت باید زیر ساخت های سرمایه گذاری را فراهم آورد ما فرایندی برای تبدیل ضایعات ماهی قزل آلا در کشور نداشتیم چون اجباری برای داشتن چنین واحدی وجود نداشت.

عیسی گلشاهی سرپرست معاونت توسعه آبزیان شیلات در استودیو گفتگوی ویژه خبری از ایجاد و احداث معاونت ترویج و انتقال یافته های علمی در موسسات تحقیقاتی مختلف با وظیفه انتقال دانش خبر داد، انتقال دانش فنی که در کشور ما تولید می شود برای معرفی به سرمایه گذاران می تواند توجیه اقتصادی باشد و به این ترتیب حمایت از بخش های گوناگون اقتصادی که نیازمند حمایت اقتصادی و سرمایه گذاری هستند ایجاد شود.

امین مالکی فارسانی در ادامه ارتباط زنده تصویری با این برنامه گفت: در حال حاضر دانش فنی بهره برداری از ضایعات ماهی قزل آلا در کشور، تکمیل است و در انتظار مراحل تجاری این امر هستیم اما تاکنون دربخش های خصوصی و دولتی، عزم جدی برای این کار نداشته ایم حتی بخشی از دانش و تکنولوژی که در اختیار بخش دولتی می باشد در اختیار بخش خصوصی قرار نگرفته است.

عیسی گلشاهی گفت: قابلیت سرمایه گذاری در تولید سیلاژ به طور مشخص از حدود 100 میلیون تومان شروع می شود تا کارخانه های بزرگی که ضایعات زیادی را مورد فرآوری قرار می دهند و حدود 7 الی 8 میلیارد تومان سرمایه گذاری اولیه می طلبد و سود این سرمایه گذاری به گونه ای است که به ازا هر هزار تومان ورودی سرمایه گذاری حدود 6 برابر ارزش افزوده ایجاد خواهد شد

منبع: تسنیم

25