جای خالی برنامه های سلامت در جدل های انتخاباتی / 6 نامزد انتخابات با بیمه درمان چه می کنند؟

به گزارش خبر فوری ، پزشک، پرستار، ماما و بیماران همه باید به یک میزان دارای اهمیت برای وزارت بهداشت باشند. اگر قرار است نظامی در کشور پیاده شود، باید تمام کادر درمانی از آن رضایتمند باشند نه فقط گروهی خاص نظیر پزشکان. اگر قرار است تمامی تعرفه های درمانی در کشوری مشمول بیمه شوند، نباید بین امراض مختلف فرق گذاشته شود. همین ماه پیش بود که در مصاحبه ای با بیماران لاعلاج ای بی برخورد داشتم، بیمارانی که وزارت بداشت آن ها را به عنوان بیمار خاص نمی شناسد. این هم به نوعی تبعیض است. البته تبعیضی که دولت یازدهم و دهم نمی شناسد، احتمالا دولت دوازدهم هم نخواهد شناخت. در ادامه از طرح تحول نظام سلامت دولت یازدهم بیشتر بدانید و از برنامه‌های طرح سلامت سایر کاندیدای ریاست جمهوری هم بیشتر آگاه شوید.

تحول‌های وزارتی در دولت یازدهم

طرح تحول نظام سلامت شامل چند هدف کلی و هشت بسته جامع برای افزایش خدمات به بیماران بود، وزیر بهداشت دولت یازدهم به عقیده بسیاری از منتقدان یکی از موفق ترین وزرا بود که طرح تحول نظام سلامت در دوره وزارت او اجرا شد. این طرح با هدف افزایش پاسخگویی نظام سلامت، کاهش پرداخت مستقیم از جیب مردم، کاهش درصد خانوارهایی که به خاطر دریافت خدمات سلامت دچار هزینه های کمرشکن شده اند، بهبود پی آمد های بیماران اورژانسی و افزایش زایمان طبیعی ایجاد شده بود. این در حالی است که این طرح شامل هشت زیر دسته است: تلاش برای کاهش میزان پرداختی در بیمارستان های دولتی و حمایت از ماندگاری پزشک در مناطق محروم، ماندگاری و استقرار پزشک ثابت در بیمارستان های دولتی.ارتقای کیفیت رسیدگی و هتلینگ در بیمارستان دولتی و افزایش میزان زایمان طبیعی تنها بخشی از این هشت زیر دسته هستند. اما درباره نحوه اجرایی شدن این طرح ها هم باید گفت در مورد طرح اجرایی زایمان طبیعی، این روش از 2.3 درصد به 2.7 درصد افزایش پیدا کرده است که این خود نقطه عطفی برای این طرح و مقوله افزایش جمعیت محسوب می‌شود. از طرف دیگر بسیاری از علمای شهر قم هم از این طرح استقبال کردند و قاضی زاده را فردی شایسته برای وزارت می دانند، افرادی نظیر آیت الله سبحانی. -اینکه این طرح تا چه اندازه موفق بوده به عهده اهل فن و بیمارانی است که در این دوره به بیمارستان مراجعه کردند، وظیفه ما در این مجال اطلاع رسانی بی طرفانه است. - اما بد نیست در این فرصت به آمار و ارقام ارائه شده از جانب وزیر بهداشت دولت یازدهم هم بپردازیم: کار بهداشت با یک یا 2 دوره چهارساله حل نمی‌شود، افزود: نظام باید برای این حوزه برنامه داشته باشد که خطوط ان در سیاست های کلی رهبر معظم ترسیم شده و دولت ها باید 10 تا 20 سال آینده این سیاست ها را اجرا کنند.

قاضی زاده هاشمی خاطرنشان کرد: کشورمان در شاخص هزینه ای که برای سلامت مردم از بودجه عمومی پرداخت می‌کند در بین 190 کشور رتبه 120 را در زمان حاضر در اختیار دارد در حالیکه این رتبه در سال‌های گذشته 153 بود. وی اضافه کرد: 81 درصد از مجموعه اعتبارات طرح تحول سلامت برای کاهش هزینه‌های درمان از جیب مردم و خرید تجهیزات و دارو و توسعه زیر ساخت‌ها و نوسازی بیمارستان‌ها هزینه شده است 50 درصد ان فقط برای توسعه زیرساختها و نوسازی بوده است. وزیر بهداشت ادامه داد: 19 درصد نیز هزینه دستمزد شده که شامل 11 درصد برای پزشکان و 9 درصد برای کارکنان بوده است.

2 کاندیدای منتقد

کاندیدای بعدی که به ارائه برنامه‌های بهداشتی خودش نپرداخته است و صرفا طرح تحول سلامت را مورد انتقاد قرار داده است ابراهیم رییسی است. نماینده ستاد او در صحبت‌هایش پیرامون مساله بهداشت اشاره می‌کند: حجت الاسلام والمسلمین دکتر رئیسی بر اعتبارات ۴۴ هزار میلیارد تومانی حوزه درمان، برگرفته از داده های مستند مجلس شورای اسلامی، مرکز پژوهش های مجلس و گزارش های منتشر نشده آن وزارتخانه است. مطابق این مستندات اجرای طرح تحول سلامت توسط وزارت بهداشت، با تزریق مستقیم ۹۹۷۰ میلیارد تومان منابع به سیستم سلامت کشور در سال ۱۳۹۳ آغاز گردیده، که قسمت عمده آن در بخش بستری دولتی برای کاهش هزینه ها متمرکز شده است. با استناد به این گزارش‌ها در طی این سه سال، بیش از ۱۳۰ هزار میلیارد تومان در این طرح هزینه شده است و در بودجه سال ۱۳۹۶ نیز اعتباری معادل ۵۸ هزار میلیارد تومان به نظام سلامت کشور اختصاص یافته است که نسبت به قبل از اجرای طرح تحول سلامت ۲۲۰ درصد افزایش را نشان می‌دهد . از همین ۵۸ هزار میلیارد تومان در سال جاری، مستقیما ۳۷ هزار میلیارد تومان به فصل درمان اختصاص پیدا کرده (که در سال ۱۳۹۵ معادل ۳۱ هزار میلیارد تومان تعیین شده بوده) و ۵۳۰۰ میلیارد تومان نیز از یک درصد مالیات بر ارزش افزوده است (که این ردیف در سال ۱۳۹۵ معادل ۵۰۰۰ میلیارد تومان مشخص گردیده بود )؛ که عمدتا به درمان طرح تحول اختصاص داده می‌شود. تنها جمع این دو ردیف، مشخص می‌کند که حجم اعتبارات حوزه درمان بیش از ۴۲ هزار میلیارد تومان است؛ در حالی که از بودجه طرح های کلانی مثل پزشک خانواده و پرونده الکترونیک سلامت و ... نیز متاسفانه کاسته شده و به سیستم معیوب درمان تزریق شده است که تاکیدی غلط بر چاه ویل درمان و افزایش هزینه های درمانی طرح است. حال وزارت مذکور سعی دارد در بازی با الفاظ واقعیت را به گونه ای دیگر القا کند، چنانکه پیش از این بارها این رویکرد را در برخورد با منتقدین داشته است. عدم شفافیت در جابجایی ردیف اعتبارات مصرف شده این وضعیت را حاد تر از شرایط ظاهری طرح نشان می دهد چرا که نحوه هزینه کرد منابع از همان ابتدا در بایکوت اطلاعاتی قرار گرفت ؛ به گونه ای که برخی نهادهای نظارتی، دولت و این وزارتخانه اطلاعات مربوط به هزینه های طرح تحول را محرمانه و به عنوان سند طبقه بندی شده تلقی کرده و ضمن خودداری از انتشار آنها همچنان حساب های ملی سلامت را برای شفاف سازی هزینه ها منتشر نکرده است. آنچه در حال حاضر در باب بحران سنگین مالی نظام سلامت می‌بینیم، نتیجه همین محرمانه سازی‌ها و بستن فضای نقد صحیح طرح تحول و اصرار بر رویکرد غلط تزریق بی رویه پول به سیستم درمان محور کشور است. حال باید تبعات اجرای این طرح در قبال این هزینه های سنگین را سنجید. یکی از تبعات نامناسب، ایجاد نابرابری اجتماعی و شکاف طبقاتی بین رشته های مختلف حرف پزشکی بوده است. از طرفی دیگر کارانه های نجومی بین مدیران و برخی از رشته ها رواج پیدا کرده و طبق اعلام خود وزارت بهداشت، نرخ هزینه های فقرزای سلامت نیز در سال ۱۳۹۴ افزایش یافته است. به خاطر همین هزینه های سنگین افزایش تعرفه ها، در گزارش بیمه ها افزایش ۲.۵ برابری هزینه ها نسبت به قبل و رسیدن بیمه ها به مرز ورشکستگی را می‌بینیم که نشانه واضح آن معوقات چندین ماهه بیمه ها به مراکز درمانی، داروخانه ها و آزمایشگاه ها است. اگر نظام بیمه ای بخواهد این تعهدات سنگین را بپردازد، ناچار است از بخش های دیگر همچون منابع بازنشستگان تامین اجتماعی آن را جبران کرده و همین امر امنیت مالی بازنشستگان عزیز را دچار خدشه می‌کند البته ارائه این اعداد و ارقام به همین جا ختم نشده و مصطفی میرسلیم دیگر کاندیدای اصولگرای ریاست جمهوری هم به طرح تحول نظام سلامت شکایت داشت و در مناظره گذشته با ارائه اعداد و ارقامی این طرح را تا حدودی ناموفق دانست.

وزارت بهداشت سکوت نمی‌کند

البته ماجرا به همبن جا ختم نمی وشد و سخنگوی وزارت بهداشت را هم پای میز سخنرانی می کشاند: به گزارش خبرگزاری آنا، دکتر ایرج حریرچی در مطلبی که از طریق کانال تلگرامی پایگاه اطلاع رسانی وزارت بهداشت منتشر شده، خطاب به مردم و کاندیداهای ریاست جمهوری گفت: به اعداد و ارقامی که از طرف بعضی افراد اعلام می‌شود به سادگی اطمینان نکنید. نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری اولویت سلامت در برنامه‌های خود را به طور شفاف اعلام کنند. کاندیداها در زمینه سلامت از مشاورین امین و کارشناسان آشنا به فن استفاده کنند و به ارقامی که از طرف بعضی افراد به آنها اعلام می‌شود و چند برابر میزان واقعی بودجه‌های حوزه‌هایی مثل درمان یا بهداشت یا دیگر حوزه‌ها می‌باشد، به سادگی اطمینان نکنند. این که بعضی آقایان در مورد طرح تحول سلامت اظهار نظر کرده‌اند و بر ضرورت اجرا و ادامه طرح تحول تاکید کرده‌اند، فی نفسه مناسب است، ولی نامزدها مراقب باشند که با توجه به رضایت بسیار بالای مردم از اجرای طرح تحول سلامت و اقدامات وزارت بهداشت و نیز همراهی و همکاری خیل عظیمی از جامعه پزشکی، پرستاری، پیراپزشکی با اجرای مجدانه این طرح، هر گونه اظهار نظر کلی و غیر کارشناسی و افتادن به دام نظرات تکراری و مخالف خوانی‌های افرادی معدود قاعدتا بر سبد آرای نامزدها تاثیر منفی خواهد داشت.

مدافع دولت و مدافع نظام سلامت

اسحاق جهانگیری هم که به نوعی به عنوان مدافع حقوق دولت نامزد شده است در این مجال و در میان وعده های انتخاباتی خود جایی برای نظام سلامت باز کرده و البته از عملکرد دولت فعلی دفاع کرده است: ما در ابتدای دولت با مشکل روبه رو بودیم. مردهم رنج هزینه ها را داشتند و هم رنج بیماری را. کاندیدای دوازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری اضافه کرد: این دولت در بخش سلامت یک کار بزرگی کرد و به تعبیری کاری کارستان بود. وقتی ما به مسئله طرح سلامت ورود کردیم، خودمان هم فکر نمی‌کردیم که در بین مردم جا باز کرده و رضایت مردم را تأمین کند؛ نتیجه طرح تحول سلامت این است که مردم امروز دغدغه هزینه سلامت ندارند. جهانگیری تصریح کرد: تقریبا ما پرداخت از جیب مردم برای بستری شدن در بیمارستان را از 37 درصد را به چیزی حدود 8 درصد رسانده‌ایم و این دامنه توسعه یافته است.پزشکان متخصص به دورترین نقاط کشور رفته‌اند و بیش از 12 هزار پزشک متخصص به مناطق محروم و دروافتاده‌اند رفته‌اند تا به مردم سرویس دهند.

وی با بیان اینکه هزینه‌های سلامت در بین دیگر هزینه‌ها بالاست، افزود: یکی از هزینه‌‌هایی که دولت باید پرداخت کند، هزینه سلامت است، تقریبا هیچ ایرانی‌ای نیست که بیمه درمان نشده باشد؛ ما بیش از 10 میلیون نفر را در سال 93 بیمه کردیم. حرکتی را شروع کردیم که هر ایرانی که دفترچه بیمه ندارد، دولت هزینه بیمه‌اش را پرداخت. کاندیدای دوازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری ادامه داد: موضوعی که می‌تواند هزینه‌های بخش سلامت کشور را کاهش دهد و موجب عدم بیماری شود و سلامت مردم را تضمین کند، در رأس همه آنها ورزش است. ورزش یک کار چندوجهی است و صرفا موضوعی تفریحی نیست که برای اوقات فراغت به آن پرداخته می‌شود. مهم‌ترین موضوعی است که با یک ریال سرمایه‌گذاری در آن به چند برابر صرفه‌جویی برای کشور به‌وجود می‌آوریم. قالیباف و هاشمی طبا را شاید بتوان جزو چهره هایی دانست که هنوز به طور مشخص از برنامه‌های خودشان در نظام سلامت رونمایی نکردند، البته قالیباف پیش از این در سال 92 اعلام کرده بود که رشد اقتصادی را به مرحله ای می رساند که مردم فقط سی درصد از هزینه های سلامت خود را پرداخت کنند. البته باید دید هنوز هم به این دیدگاه معتقد است یا نه؟

جای خالی که خیلی هم خوب پر نشد

در مناظرات جای خالی سوالات سلامت و بهداشت روان خالی دیده می شد، این مساله جزو اساسی ترین کارهای یک دولت است که می توان یک مناظره جدا به آن اختصصاص داد، در برنامه گذشته فقط چند نفر فرصت برای نقد و دفاع داشتند. باید دید در ادامه برنامه نامزدها درباره سلامت چگونه عملی می‌شود.

17