اسرائیل به تفکیک ادیان و احزاب / آیا بافت اسرائیل این رژیم را به سمت جنگ داخلی پیش می‌برد؟

به گزارش خبر فوری ، قرار است تا ساعاتی دیگر، انتخابات سراسری اسرائیل برگزار شود. بسیاری معتقدند طبق نتایج آخرین نظرسنجی‌ها، جناح حامی راستگرایان و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر وقت، بین 56 تا 63 کرسی را از آن خود خواهند کرد. این در حالی است که برای تشکیل دولت آنها نیاز به کسب دست‌کم 61 کرسی دارند. تا نصف به اضافه یک کرسی را به دست آورند.

با این حال، برخی معتقدند ترکیب قومی و مذهبی رژیم صهیونیستی به نحوی است که می‌تواند شرایط انتخابات را تغییر دهد. اما این شرایط قومی و مذهبی چیست و چگونه می تواند شرایط انتخابات را تغییر دهد؟ برای فهم این موضوع باید به ساختار طبقاتی، سیاسی و مذهبی یهودیان اسرائیل پرداخت.

ترکیب قومی و نژادی رژیم صهیونیستی

طبق آمار سال 2014 حدود 20 درصد از جمعیت 8 میلیونی اسرائیل را عربها تشکیل می دهند که اکثر آنها ساکن شمال و بندر حیفا هستند که مهمترین شهر بندری اسرائیل به حساب می‌آید. تعدادی از آنها نیز در مرکز اسرائیل زندگی می‌کنند. 75 درصد را نژاد یهودی و 5 درصد باقیمانده، شامل ملیت‌های مختلفی همچون مارونی‌ها، سامری‌ها، ارمنی‌ها و چرکسی‌ها می‌شود که از دیگر اقلیت‌های قومی و پناهندگانی هستند که از مناطقی مثل آفریقا و سودان به این کشور پناهنده شده اند.
غیر از عربها، دو گروه زیر یهودیان اصلی اسرائیل را می‌سازند:

اشکنازی و سفاردی‌ها

از نژادهای مختلف یهودی آنها که اصلیت اروپای شرقی و مرکزی دارند، اشکنازی و آنان که اصلیت اندلسی، خاورمیانه‌ای، آسیای مرکزی و قفقازی دارند سفاردی گفته می‌شود. گمان می‌رود اشکنازی‌ها در قرون اول یا دوم از خاورمیانه به ایتالیا نقل مکان کرده باشند و سپس به اروپای شرقی سفر کرده‌اند. اشکناز؛ به مناطق نزدیک آرارات و قفقاز گفته شده‌است.

روس‌ها
این افراد شامل یهودیانی هستند که پس از پاشیده شدن اتحاد جماهیر شوروی به اسرائیل مهاجرت کرده‌اند. پس از عرب‌ها این جمعیت بزرگترین جمیعت تشکیل دهنده اسرائیل هستند. جمعیت روس‌ها در برخی مناطق همچون اشدود چنان پرتراکم است که این منطقه بنام مسکوی کوچک لقب گرفته است.
از سال ۱۹۹۰ که مهاجرت گسترده آنها به اسرائیل آغاز شد تاکنون، آنان توانسته اند تشکیل دهنده پانزده درصد از جمعیت 8 میلیون نفری اسرائیل باشند.
بنا بر آماری که اداره کل آمار مرکزی اسرائیل منتشر کرده است ۳۰درصد از مهاجران روس تباری که در دهه ۹۰ وارد اسرائیل شدند یهودی نیستند و یا تحت قانون ارتدکسی، آنها یهودی محسوب نمی‌شوند. آمار سال ۲۰۰۵ ترقی بیشتری را هم تجربه کرد و از ۳۰درصد دهه ۹۰ به ۵۹ درصد رسید. از میان این ۵۹درصد تنها ۵ درصد از آنها مراحل ورود به آئین یهودیت را طی کردند.

به جز این گروهها برخی گروههای غیریهودی نیز بافت اجتماعی اسرائیل را می‌سازند:

مارونی‌ها
جمعیت 7000 نفری که عمدتا ساکن منطقه گلیله در منطقه مرزی جنوب لبنان می باشند. هرچند که جمعیت محدودی نیز در حیفا؛ ناصره و اورشلیم ساکنند.

آرامی‌ها
از سال 2014 آرامی‌ها به عنوان یک اقلیت مذهبی در اسرائیل به رسمیت شناخته شدند و به آنها اجازه داده می‌شود چنانچه مایل باشند به جای کلمه عرب؛ هویت خود را با عنوان آرامی ثبت کنند. از اکتبر 2014 به بعد 600 عرب اسرائیلی به طور رسمی درخواست تغییر نام عرب به آرامی را در هویت‌های خویش داشته اند. آرامی ها به زبان آرامی صحبت می‌کنند که از شاخه زبانهای سامی است.

آشوری ‌ ها
حدود هزار خانواه آشوری در اسرائیل زندگی می‌کنند. عمده آنها ساکن اورشلیم و ناصره هستند. آنها نیز به زبان آرامی صحبت می کنند.
باقی این جمعیت را سامری‌ها؛ مسیحیان فنلاندی‌ها که در سال 1940 به این سرزمین مهاجرت کرده اند؛ ویتنامی‌ها؛ یهودیان آفریقایی که عمدتا در بیت المقدس ساکن هستند و کارگران خارجی و خانواده و فرزندانشان (که از کشورهایی همچون فلیپین، نپال، نیجریه، سنگال، رومان، چین، قبرس، ترکیه و تایلند به این کشور مهاجرت می کنند) و پناهندگان آفریقایی، تشکیل دهندگان این جمعیت هشت میلیونی هستند.

ترکیب مذهبی صهیونیستها

این باور که تمام ساکنین سرزمینهای اشغالی یهودی هستند غلط است. با اینکه اکثر جمعیت اسرائیل یهودی هستند، اما مسیحیان، مسلمانان و دروزی ها هم در این سرزمین زندگی می‌کنند.

جدول ترکیب جمعیتی مذاهب در سرزمین اشغالی بدین قرار است:

سه دین یهودیت، مسیحیت و اسلام که مشخص و واضح است. در مورد دروزی‌ها اما باید کمی توضیح بدهیم. دُروزی ها یک انجمن یا فرقه مذهبی هستند که تعالیمشان بر پایه علوم خفیه است. سکونت‌گاه‌های اصلی پیروان آن، کشورهای سوریه، لبنان، فلسطین و اردن است. دُروزی‌ها در سده ۱۱ ایجاد شده و از مکاتب گنوسی و فلسفه نوافلاطونی و فلسفه‌های دیگر تأثیر پذیرفته‌اند. برخی می‌گویند دروزی ها ابتدا یک شاخه از اسماعیلیه بودند که کم‌کم از آن جدا شدند.

ترکیب مذهبی یهودیان اسرائیل

اصولا یهودیان ساکن در اسرائیل به چهار دسته تقسیم می‌شوند:

هیلونی(سکولارها)

داتی(مذهبی)

ماسورتی(سنتی)

هریدی(ارتودکسها)

هیلونی ها بیشترین درصد جمعیت اسرائیل را از آن خود دارند و سایر گروه‌ها در رتبه بعدی قرار می‌گیرند. نمودار زیر به خوبی ساختار جمعیتی این چهار گروه مذهبی یهودی را توضیح می‌دهد.

در اینجا این چهار گروه مذهبی را توضیح می‌دهیم:

هیلونی‌ها: هیلونی‌ها تنها گروه یهودی در سرزمین های اشغالی هستند که اکثر آنان (59 درصد) اعتقاد دارند که هویت [جعلی] ملی اسرائیلی آنان به هویت مذهبی یهودی آنان تقدم دارد. در همین حال، عده قابل توجهی از هیلونی‌ها به یهودی بودن خود افتخار می‌کنند و معتقدند که یک دولت یهودی برای بقای مردم یهودی لازم است.

عده زیادی از هیلونی‌ها در مراسم آیینی یهود شرکت می کنند اما این مراسم را بیشتر سنتی می‌دانند تا مذهبی. این دیدگاه‌های پیروان هیلونی، بیان می دارد که 83 درصد از آنان یهودی بودن خود را بیشتر شناسنامه ای و فرهنگی می‌دانند تا اعتقادی و دینی.

هریدی‌ها: این گروه مذهبی‌ترین گروه در سرزمین‌های اشغالی هستند که 96 درصد از آنان ادعا دارند مذهب در زندگی آنان اهمیت بسیار بالایی دارد. اینها هویت دینی خود را بر هویت ملیشان ترجیح می‌دهند. کلمه "هریدی" به معنی "ترسان" یا "ترسان از خداوند" است و بیشتر پیروان هریدی، زندگی خود را از سایر جامعه اسرائیل جدا می کنند.

آنها بیرون از جامعه خود دوستان نزدیک بسیار کمی دارند و به طور کلی از ازدواج با سایر اقوام یهود خودداری می‌کنند. مردان هریدی بسیار بیشتر در سازمان های آموزشی ـ مذهبی شرکت می کنند که این سازمان ها از حضور اجباری در ارتش اسرائیل معاف هستند که این موضوع به تازگی در محافل سیاسی اسرائیل بسیار مورد بحث بوده است.

هریدی ها بیش از سایر یهودیان درباره اصل دولت اسرائیل مردد هستند، چون برخی از آنان معتقدند که قبل از ظهور "مسیحا" به طور کلی نباید دولت رسمی یهودی تشکیل شود. از این رو یهودیان هرادی کمتر از سایر یهودیان اسرائیل به هویت صهیونیسم وابستگی دارند.

داتی‌ها: این دسته از یهودیان وابستگی دینی دارند و هویت یهودی و مذهبی خود را مقدم بر قومیت و هویت ملی خود می‌دانند. تقریبا از هر 10 نفر از داتی‌ها، 9 نفر به طور کامل خود را معتقد به آیین یهودی معرفی می‌کنند و تقریبا همه افراد مورد پرسش از هر دو گروه اعلام کردند که طبق آیین یهود، در روز مقدس "سبت" (که برای یهودیان از عصر جمعه تا عصر شنبه به طول می انجامد) سفر نمی‌کنند.

با این حال داتی‌ها (که گاهی به آنان یهودیان ارتودکس مدرن نیز گفته می شود)، بیشتر با جامعه جدید اسرائیل تلفیق می شوند. به طور مثال داتی‌ها بیشتر از هریدی‌ها برای موفقیت کاری و سفر در سراسر دنیا اهمیت قائلند و مردان داتی بیشتر از مردان هریدی در ارتش صهیونیستی عضو می‌شوند. شهروندان داتی همچنین بیشتر مایل به فعالیت سیاسی در دولت رژیم صهیونیستی هستند.

اکثر داتی‌ها خود را حامی حزب سیاسی راست اسرائیل معرفی می کنند و 71 درصد از آنان معتقدند که عرب‌ها باید از سرزمین های اشغالی اخراج شوند که این درصد در میان همه گروه‌های یهودی بیشتر است.

داتی‌ها بیش از سه گروه دیگر یهودی ساکن سرزمین‌های اشغالی معتقدند که شهرک‌سازی در کرانه غربی رود اردن موجب امنیت اسرائیل می‌شود.

ماسورتیم‌ها: این گروه، متنوع‌ترین گروه یهودیان ساکن اسرائیل است. ماسورتیم ها دامنه گسترده ای از دو گروه یهودیان ارتودکس و سکولار را دربرمی‌گیرند. حدود نیمی از آنان (51 درصد) از آن‌ها می‌گویند که مذهب در زنگی آنان اهمیت دارد؛ 32 درصد از آنان می گویند که مذهب برای آنان بسیار اهمیت دارد و 16 درصد از آنان نیز قائل به بی اهمیتی مذهب در زندگی خود هستند.

در حالی که سه گروه دیگر یهودیان اسرائیل اغلب عقاید محکمی درباره مذهب در زندگی عمومی دارند، ماسورتیم‌ها به طور کلی طیف بسیار متفاوتی را در خود جای داده‌اند. به طور مثال در حالی که اکثریت قاطعی در هرادی‌ها و داتی‌ها معتقد به تعطیلی سفر با وسایل نقلیه عمومی در روز سبت هستند و تقریبا 90 درصد از یهودیان هیولنیم با آن مخالفند؛ ماسورتیم‌ها در این رابطه عقیده واحدی ندارند به طوری که 44 درصد از آنان موافق تعطیلی و 52 درصد مخالف تعطیلی سفر با وسایل نقلیه در این روز هستند.

ماسورتیم‌ها همچنین بیشتر ممکن است که از سایر گروه های یهودی غیر از گروه خود دوستانی داشته باشند. (سایر گروه ها اغلب از داخل گروه خود دوستانی برمی‌گزینند).

احزاب سیاسی اسرائیل

مهم‌ترین احزاب سیاسی رژیم صهیونیستی در حال حاضر به شرح جدول زیر هستند.

طبق جدول بالا، حزب لیکود بیشترین کرسی را در مجلس رژیم صهیونیسیتی(کرسنت) دارد. حزب کار هم در رتبه بعدی قرار دارد و بعد از این احزاب، گروه‌های تندرو مذهبی قرار می‌گیرند.

شرایط سیاسی و اجتماعی رژیم صهیونیستی به کدام سمت می‌رود؟

بررسی مطالب بالا نشان می‌دهد که ساکنین رژیم صهیونیستی از چند جهت قابل تقسیم هستند. به لحاظ قومی، یهودیان اروپایی و یهودیان عرب در دو سر طیف قرار دارند و غیریهودیان و اشکنازیها (یهودیان اسلاو که به زبان یدیش سخن می‌گویند) در بین این دو سر طیف قرار می‌گیرند.

در بین طبقات یهودی صهیونیستها، هریدی‌ها که یهودیان ارتودکس و سخت گیر هستند و داتیها در یک سر طیف قرار دارند و سکولارها هم در سر دیگر طیف می‌نشینند. ماسورتیم ها هم که یهودیان سنتی هستند در ین این دو گروه قرار می گیرند.

در بین احزاب سیاسی، می‌توان دو تقسیم بندی را مشاهده کرد. گروه‌های راست لیبرال و چپ سوسیالیست در دو سر طیف قرار دارند و احزاب ائتلافی مانند یش عتید و کولانو در بین این دو سر طیف قرار می‌گیرند. از طرف دیگر، احزاب سکولار و صهیونیستهای تند مذهبی در دو حد نهایی احزاب سیاسی رژیم صهیونیستی قرار گرفته و احزاب ملی محافظه کار در بین این دو حد قرار می‌گیرند.

بنابراین، منطق چینش احزاب سیاسی و گروه‌های فکری و مذهبی رژیم صهیونیستی بدین شکل است که دو گروه متقابل نسبتا افراطی در دو سر طیف قرار گرفته و سایر گروه‌های نسبتا اعتدالی در بینشان جای می‌گیرند. نکته جالب هم این است که در درگیری‌های این دو گروه مقابل، این طبقه وسط است که با چرخش به سمت یکی از دو جناح، بیش از همه تعیین‌کننده می‌شود.

شواهد و نظرسنجیها نشان می‌دهد که حزب لیکود که قدرتش را با اتکا به همین طبقه کمتر ایدئولوژیک غالبا جوان به دست آورده، بار دیگر می‌تواند قدرت را در اسرائیل به دست بگیرد. با این حال برخی نظرسنجیها و مطالعات ( از جمله مطالعات مرکز تحقیقاتی PEW) نشان می‌دهد که تعداد این گروه‌های میانه به سرعت در حال کم شدن است. به طور مثال، از سال 2014 تا کنون تعداد ماسورتیم‌ها بیش از پیش کم شده است. بر همین مبنا، در طول چند انتخابات گذشته، قدرت احزابی مانند یش عتید و هاتنوعا در حال کم شدن است و در عوض تعداد کرسی های کسب شده توسط احزابی مانند شاس و خانه یهود در حال بیشتر شدن هستند.

بنابراین، بعید نیست در طول چند سال آینده، این گروه‌های میانه از بین رفته و دو سر افراطی به جان یکدیگر بیفتند.

38