در پايان ٬ ذکر اين نکته نيز ضروری است که بين ظهور و قيام حضرت ٬ از نظر علمی ٬ تفاوت وجود دارد. البته در روايات بين اين واژه ها (ظهور ٬ قيام و خروج) اختلاف چندانی ٬ نيست و اينها بسيار ٬ به جای هم ٬ استفاده شده اند. لکن ٬ با دقت بيشتر ٬ دراحاديث ٬ ميشود به تفاوت اين واژه ها ٬ پی برد.
امام عصر ٬ بعد از صحيه و ندای آسمانی در شب جمعه ٬ شب قدر و 23 ماه مبارک رمضان ٬ "ظهور" ميفرمايند. و بعد از حدود "سه ماه و نيم" و در روز شنبه ٬ عاشورای (دهم) ماه محرم ٬ در مکه مکرمه و از کنار کعبه ٬ مابين رکن و مقام (رکن يمانی و مقام اسماعيل) ٬ "قيام" ٬ ميفرمايند و پرچم و رايۀ خويش را برای آغاز حکومت جهانی ٬ علنی ميفرمايند. بنابراين ٬ بين ظهور و قيام امام عصر ٬ فاصله زمانی در حدود سه ماه و نيم ٬ وجود دارد. در "قيام" حضرت از کنار خانه خدا و کعبه 313 ٬ نفر از ياران ايشان ٬ در کنار وی خواهند بود. اما بعد از قيام و اعلام آغاز "خروج" برای اقامه حکومت جهانی اسلامی ٬ ايشان منتظر می مانند که تعداد ياران و حلقه دوم اصحاب ٬ به 10 هزار نفر برسد و آنگاه "خروج" خويش را از مکه برای فتح جهان ٬ آغاز ميفرمايند. بنابراين ٬ "ظهور" در ماه رمضان با صيحه آسمانی اتفاق می افتد ٬ "قيام" در ماه محرم و روز عاشورا در کنار کعبه به همراه 313 نفر از اصحاب خاص ٬ شروع می شود و "خروج" حرکت امام از مکه به سمت مدينه و کوفه بعد از جمع شدن 10 هزار نفر از ياران ٬ اتفاق می افتد.
توضيح بيشتر اينکه: امام عصر ٬ بعد از ندای آسمانی در ماه رمضان ٬ ظهور ٬ می نمايند. در روايتی از امام رضا ٬ چنين نقل شده است:
ان القائم ینادی باسمه لیلۀ ثلاث و عشرین من شهر رمضان و یقوم یوم عاشورا. [19]
قائم در شب 23 ماه رمضان به نامش، ندا داده میشود و در روز عاشورا قیام می کنند.
همچنین در کتاب التشریف بالمنن سید ابن طاووس به نقل از منابع اهل سنت، از امام علی، مضمون حدیث فوق، تاکید شده است:
إِذَا نَادَى مُنَادٍ مِنَ السَّمَاءِ أَنَّ الْحَقَّ فِي آلِ مُحَمَّدٍ، فَعِنْدَ ذَلِكَ يَظْهَرُ الْمَهْدِي ... . [20]
هنگامیکه ندادهنده (جبرئیل) از آسمان، ندا سر داد که حق با محمد و آل محمد است، در این هنگام، حضرت مهدی ظهور میفرمایند ... .
در روايتي از ابوبصير از امام جعفر صادق عليه السلام نیز نقل شده است:
ويخرج القائم مما يسمع وهي صيحة جبرئيل عليه السلام. [21]
وقتي ندای آسمانی را شنیده میشود، قائم ظهور میفرمایند و آن، صداي جبرئيل امين است
مضمون مطالب فوق، نیز طبق حدیث "توقیع شریف به آخرین نائب حضرت در عصر غیبت صغری، کاملا تایید میشود. چراکه طبق آخرین توقیع شریف امام عصر به نائب چهارم خویش، علی بن محمد السمری، عصر غیبت کبری، بعد از خروج سفیانی و ندای آسمانی، پایان می پذیرد. شیخ طوسی در کتاب الغیبۀ، چنین نقل میفرمایند:
... مَنْ يَدَّعِي الْمُشَاهَدَةَ [أَلَا فَمَنِ ادَّعَى الْمُشَاهَدَةَ] قَبْلَ خُرُوجِ السُّفْيَانِيِّ وَ الصَّيْحَةِ فَهُوَ كَذَّابٌ مُفْتَر ... . [22]
... هرکسی، قبل از خروج سفیانی و ندای آسمانی، ادعای ارتباط و نیابت خاص، داشته باشد، دروغگو،کذاب و افترازننده است ... .
و امام عصر، بعد از ندای آسمانی و در فاصله بین ظهور و قیام، اندک فعالیت نیمه علنی دارند. در حدیثی از امام سجاد، بر این موضوع، اشاره شده است:
... فَإِذَا ظَهَرَ السُّفْيَانِيُّ اخْتَفَى الْمَهْدِيُّ ثُمَّ يَخْرُجُ بَعْدَ ذَلِكَ. [23]
... هنگامیکه سفیانی در ماه رجب خروج کرد، حضرت مهدی مخفی خواهند شد و سپس در ماه محرم، خروج و قیام خواهند فرمود.
و نیز از امام باقر در ضمن روایت معتبری نقل شده است:
... وَ يَبْعَثُ السُّفْيَانِيُّ بَعْثاً إِلَى الْمَدِينَةِ فَيَنْفَرُ الْمَهْدِيُّ مِنْهَا إِلَى مَكَّةَ فَيَبْلُغُ أَمِيرَ جَيْشِ السُّفْيَانِيِّ أَنَّ الْمَهْدِيَّ قَدْ خَرَجَ إِلَى مَكَّةَ فَيَبْعَثُ جَيْشاً عَلَى أَثَرِهِ فَلَا يُدْرِكُهُ حَتَّى يَدْخُلَ مَكَّةَ خائِفاً يَتَرَقَّبُ عَلَى سُنَّةِ مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ ... . [24]
... و سفیانی سپاهی را به سوی مدینه میفرستد و امام مهدی ع از مدینه به مکه پناه میبرد... به فرمانده سپاه سفیانی خبر میرسد که حضرت به مکه رفته است پس سپاه را به دنبال حضرت میفرستد اما به حضرت دست نمییابند تا اینکه حضرت طبق سنت حضرت موسی نگران و مضطرب وارد مکه میشوند... .
بنابراین، این گونه روایات، نشان میدهد که حضرت بعد از ندای آسمانی و ماه رمضان، فعالیت های محدودی و نیمه علنی دارند و به همین خاطر است، که لشکر سفیانی بعد از اطلاع از مکان حضرت و فعالیت های نیمه علنی وی، به قصد دستگیری و پایان دادن به حکومت حق، به سمت مدینه، گسیل میشوند.
و طبیعتا، در این مدت حدود چهار ماهه و فاصله بین ظهور و قیام، شیعیان، از طریق افرادی چون، یمانی و نفس زکیه به عنوان سفیران امام عصر با ایشان، در ارتباط خواهند بود. [25] زیرا در روایات به فعالیت و دعوت یاران حضرت همچون نفس زکیه، در قبل از قیام امام در ماه محرم، تصریح شده است که پیام امام عصر را به جهانیان و شیعیان، می رسانند. از جمله، در حدیثی، به انتقال پیام نفس زکیه در ماه ذی الحجۀ و شهادت وی هنگام قرائت پیام امام عصر در مکه و کنار خانه خدا، کعبه، تصریح شده است:
... فيدعو رجلاً من اصحابه فيقول له: امض الي اهل مكة فقل: يا اهل مكة انا رسول فلان اليكم و هو يقول لكم: انا اهل بيت الرحمة و معدن الرسالة و الخلافة... فاذا تكلم هذا الفتي بهذا الكلام اتوا اليه فذبحوه بين الركن و المقام و هي النفس الزكية... . [26]
... امام مهدي، مردي از یارانش را فراميخواند و ميفرمايد: به سوي اهل مكه برو و به آنان بگو: «اي مردم مكه! من فرستاده فلان هستم و پيام او چنين است: "ما خاندان رحمت و جايگاه رسالت و خلافت هستيم..."وقتي سخن اين جوان تمام میشود، به او هجوم میآورند و او را در ميان ركن و مقام سر ميبرند؛ و او همان نفس زكيه است... .
بنابراین، از این دسته احادیث، استنباط میشود که بعد از صیحه آسمانی و خروج سفیانی، امام عصر، مثل دوران غیبت صغری، نواب خاصی خواهند داشت که به عنوان نماینده به مکه می فرستند و پیام امام زمان را می رسانند. آنگاه بعد از ظهور و در حدود سه ماه و نیم بعد، قیام امام عصر در روز شنبه و دهم ماه محرم (عاشورا)،اتفاق می افتد:
... یقُومُ القائم فِییوْمِ عَاشُورَاءَ وَ هُوَ الْیوْمُ الَّذِی قُتِلَ فِیهِ الْحُسَینُ بْنُ عَلِی علیهالسلام، لَكَأَنِّی بِهِ فِییوْمِ السَّبْتِ الْعَاشِرِ مِنَ الْمُحَرَّمِ قَائِماً بَینَ الرُّكْنِ وَ الْمَقَام ... . [27]
... قائم (حضرت مهدى علیهالسلام) در روز عاشورا كه روز شهادت سید الشهدا علیهالسلام است، قیام مىكنند. گویا در آن شنبهاى كه عاشورا در آن واقع شود، او را می بینم. درحالىكه بین ركن و مقام ایستاده است ... .
[1] مهدی پور، پژوهشی پیرامون علائم حتمی ظهور، ص 21-22
[2] شیخ صدوق، کمال الدین، ج 2، ص 650
[3] مهدی پور، پژوهشی پیرامون علائم حتمی ظهور، ص 48-49
[4] شیخ صدوق، کمالالدین، ج 2 ، ص 650
[5] کورانی، الیمانیون قادمون، ص 115-116
[6] نعمانی، الغیبۀ، ص 258
[7] ابن طاووس، التشریف بالمنن، ص 129
[8] نعماني، الغیبۀ، ص301
[9] طوسي، الغیبۀ ص435؛ صدوق، کمال الدین، ج2، ص556؛ نعماني، الغیبۀ ،ص282
[10] صدوق،کمال الدین،ص556
[11] مجلسی، بحارالانوار، ج 53، ص 3
[12] شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة ،ج 2 ، ص 371
[13] نعماني،الغیبۀ،ص262 و 266؛طوسي،الغیبۀ،ص452
[14] طوسي،الغیبۀ،ص435
[15] نعمانی، الغیبۀ، ص 276
[16] نعمانی، الغیبۀ، ص 266
[17] مجلسی، بحارالانوار، ج 52، ص 223
[18] نعمانی، الغیبۀ ص 282
[19] شیخ طوسی، الغیبۀ، ص 452
[20] ابن طاووس، التشریف بالمنن، ص 129
[21] نعماني،الغیبۀ،ص301
[22] شیخ طوسی، الغیبۀ، ص 395
[23] مجلسی، بحارالانوار، ج 52، ص 213
[24] نعمانی، الغیبۀ، ص280. و مجلسی، بحارالانوار، ج52، ص238
[25] کورانی، الیمانیون قادمون، ص 127
[26] مجلسی، بحارالانوار، ج52، ص307
[27] شیخ مفید، الارشاد، ج 2، ص 379
تا به حال متنی به این روانی درباره ظهور نخوانده بودم،به بسیاری از سوالاتم جوابی یافتم،ممنون،اجرکم عنداله،به امید ان روز
امسال سال ۹۹ ۲۳ رمضان جمعه و ۱۰ محرم شنبه است ینی ممکنه آقا بیان .... ینی ممکنه ؟ خدا یا رحم کن الهم عجل فرجهم الهی امین
سلام آتنا جان . ازت خواهش میکنم آبجی . تطبیق نده . ممکنه بدا رخ بده ...... ممکنه این تاریخ ها درست نباشند...... شاید موافق نبودن تاریخ روایات ظهور با خود ظهور آزمایش الهی دیگه ای باشه ..........
آیاسفیانی ویمانی قبل از ندای اسمانی رخ میدهد؟ایا ترتیبی در وقوع این حوادث وجود دارد؟یا اینکه هر اتفاقی قبل از ندای اسمانی هرچند وحشتناک وعجیب را نباید ب علائم حتمی ظهور تعبیر کرد؟