چرا محمود دولت آبادی در جشن تولدش سکوت کرد؟

مراسمی با عنوان «بزرگداشت بیهقی زمان» با هدف ادای دین نقاشان و مجسمه سازان به مناسبت تولد ۸۱ سالگی محمود دولت آبادی ـ نویسنده معاصر ایران ـ با حضور این نویسنده، خانواده او و جمعی از اصحاب فرهنگ و هنر شامگاه پنجشنبه (۲۱ مرداد ماه) در گالری سرزمین هنر برگزار شد.

این نمایشگاه حاصل همکاری هنرمندان هنرهای تجسمی از قبیل نقاشی، طراحی، گرافیک، مجسمه سازی و عکاسی است که با ارائه این آثار ادای دین خود را به محمود دولت آبادی نشان داده‌اند.

دولت آبادی: از خودم بارها پرسیده‌ام چرا این روزها هیچ چیز نمی‌توانم بگویم

محمود دولت آبادی در این مراسم گفت: در این روزها از خودم بارها پرسیده‌ام که چرا نه هیچ چیز می‌توانی بگویی و نه هیچ چیز بنویسی. خیلی فکر کردم پاسخ این بود که نویسنده، شاعر، ادیب، پژوهنده، مترجم و اهل اندیشه وقتی سخنی می‌گوید یا متنی می‌نویسد، اساس این گفت و سخن ها چه هست؟

او افزود: به خودم پاسخ دادم، اساس آن یک سلسله ارزش‌های اخلاقی است. یک اصل قانونی، حقوق انسانی است، یک اصل آن جامعه مدنی است، اصل دیگرش اخلاق است. در اخلاق شرم و انصاف هست، در قانون قاعده هست و پایه دیگر آن دلدادگی‌هایی است که آدم‌ها نسبت به آنچه که میهن، کشور و سرزمین گفته می‌شود، دارند. ولی وقتی که ضد این ارزش‌ها چنان اوج گرفته و چنان به سرعت در اوج جهش است که از باور انسان گذشته است، بنابراین من چه سخنی بگویم که هم وزن این میزان از تباهی باشد، نمی‌توانم. بنابراین سکوت می‌کنم؛ زیرا که برای سخن حرمت قائل هستم، من را ببخشید و بسیار متشکرم.

نمی توان به محمود دولت آبادی بی اعتنایی کرد

احمدپوری، در این مراسم به نقش محمود دولت‌آبادی در ادبیات معاصر ایران اشاره کرد و گفت:‌ در تاریخ ادبیات هر کشوری معمولا زمان‌هایی می‌رسد که دوره فطرت است بعد از آن یک دوره خیزش و درخشان می‌رسد. برای مثال اواسط قرن نوزدهم در روسیه یک دفعه شاهد پدیدآمدن چندین چهره بزرگ در ادبیات جهان بودیم که سایه بسیار بزرگ و قابل توجهی داشتند، همچون تولستوی، داستایوفسکی، چخوف و ماکسیم گورگی.

این مترجم در ادامه تصریح کرد: این چهره‌ها معمولا تبدیل به قله می‌شوند. به این صورت که غربال زمان وقتی به دنبال هنرمند می‌افتد و آثار او را غربال می‌کند، اگر آثار هنرمند دانه درشت باشند، در غربال می‌مانند و اگر خیلی دانه درشت باشد، اصلا در غربال نمی رود و تبدیل به قله می‌شود. شما هر قدر هم از قله دور شوید، باز اگر نگاه کنید قله را خواهید دید.

احمدپوری با تاکید بر اینکه «محمود دولت آبادی یک از قله‌های ادبیات امروز ماست» افزود: نمی توان به محمود دولت آبادی بی اعتنایی کرد می توان از جنبه‌های مختلف درباره او صحبت کرد. شاید یکی بگوید که با آثار او زیاد انیس نیست، ولی هیچ گونه نمی شود، محمود دولت آبادی را کنار گذاشت چون قله است. قله بودن او اتفاقی نیست. دولت‌آبادی ادبیاتی را در این کشور آفریده است که ریشه در ادبیات گذشته دارد و هم کاربرد زبانی بسیار خیره کننده دارد.

او افزود: از نظر خوانندگان کتاب در ایران، در این ۵۰ سال اخیر اثری به بزرگی کلیدر، در ذهن ادبی و تاریخی ما باقی ماند. من سال‌ها پیش کلیدر را خواندم و هنوز با آن زندگی می‌کنم، چرا؟ برای اینکه کلیدر دو تجربه بزرگ در پشتش داشت، یکی تجربه زیستی که خیلی از نویسنده‌ها از آن برخوردار نیستند و از عرصه‌هایی می‌نویسند که خود آن را نزیسته اند. دولت آبادی این عرصه را زیسته است. وقتی کلیدر را می‌خوانید، روایت آن آنقدر برایتان صمیمی می‌شود که به واسطه آن منطقه‌ای بزرگ و بخشی از تاریخ این مملت را می‌توانید دریابید با این فرق که معمولا تاریخ از یاد ما می‌رود ولی وقتی تاریخ با زبان هنر گفته می‌شود، دیگر در یادها می‌ماند.

احمد پوری خاطرنشان کرد: زبانی که برای کلیدر انتخاب شده، زبانی فاخر است؛ به این معنا که با پشتیبانی زبان خراسانی و زبان فاخر ادبیات ما در طول چند قرن بوده است. در کلاس‌های داستان نویسی‌ام به شاگردان خود گفته‌ام، جایی که نویسنده به مرحله ای می رسد که می‌خواهد با زبان وصف، آن لحظه را به زیبایی ادبیات منظوم ما بگوید، کاری که می‌کند، در ذهن ما ماندگار می‌شود.

دولت آبادی باعث می‌شود، نقاش رویاپردازی کند

سعید امکانی یکی از برگزارکنندگان این نمایشگاه نیز درباره این رویداد گفت: این اولین اتفاق فرهنگی است که به این شکل افتاده است و جالب است که هنرمندان در چنین رویدادهایی از هم حمایت و قدردانی کنند. این اتقاق به عنوان یک قدردانی از یک هنرمند ادیب است که با سوژه‌ها و واژه‌هایش برای این مرز و بوم زحمت کشیده. استاد دولت‌آبادی با آثارش، کتاب شعر می‌گوید به جای نثر و فضای رئالیسم جادویی که ایجاد می‌کند، باعث می‌شود، نقاش رویاپردازی کند.

این هنرمند نقاش تصریح کرد: این اتفاق، رویداد خوبی بود که در این موقعیت که خیلی‌ها دیگر به یاد هم نیستند، هنرمندان به بهانه هشتادویکمین سالروز تولد دولت آبادی، دورهم جمع شوند. هنرمندانی که هم دهه با محمود دولت آبادی نیستند؛ همه جوان و متعلق به دهه سنی ۴۰ هستند بیایند و این اتفاق را رغم بزنند و قدردان استاد باشند که امیدوارم این رویدادها بتوانند ادامه یابند.

محمود دولت آبادی در واقع یکی از بزرگترین نویسندگان معاصر ما است

رضا رازقندی از دیگر برگزارکنندگان این نمایشگاه نیز درباره این اتفاق فرهنگی هنری خاطرنشان کرد: علاوه بر همشهری بودن با استاد دولت آبادی که زاده سبزوار هستم، چندسالی است که تصمیم داشتم این کار را در سبزوار برای استاد انجام دهم که متاسفانه شرایط فراهم نشد و تصمیم گرفتم از طریق دوستانی که در اینجا داشتم این اتفاق را برای قدردانی ازاستاد رقم بزنیم. چون محمود دولت آبادی در واقع یکی از بزرگترین نویسندگان معاصر ما است.

او ادامه داد: تمام هنرمندانی که در این نمایشگاه آثارشان را ارایه کرده‌اند از هنرمندان خوب هستند که برای آثارشان وقت گذاشته اند و هر کس با نگاه خودش به استاد این کار را انجام داده است. اثر من هم در این نمایشگاه بر اساس رمان «کلیدر» به صورت رنگی به تصویر کشیده شده که بر اساس تنها عکسی سیاه و سفیدی است که از حادثه آن زمان باقیمانده است. برای این تصویر ۱۰ جلد کتاب نوشته شده و واقعا بقیه دوستان بسیار برای خلق آثار این نمایشگاه زحمت کشیده اند.

در این نمایشگاه که به مناسبت هشتاد و یکمین سالروز تولد محمود دولت آبادی در گالری سرزمین افتتاح شد، مجموعه از آثار هنرمندان تجسمی به نمایش درآمده که شامل؛ شاهین آروین، حسین آزادی، جواد آتشباری، فریبا آقایان، اوژن شیراوژن، سعید احمدزاده، سعید امکانی، رسول احمدی، امیرحسین امیرجلالی، وحید امکانی، سعید باباوند، علیرضا پویا، علی پیروز، سعید پناهزاده، حسین تمجید، روحا تیموری، محمدرضا توکلی، محسن جمالی نیک، محسن حسینمردی، ماهیارچرمچی، اعظم حاتمی، کامبیز حضرت پور، داود حیدری، علی خالق، علیرضا خاقانی، مرتضی خسروی، رضارازقندی، الیاس ستاری، خشایار شاهرخی، علی صوفی،هادی ضیاالدینی، رضاعلیزاده، مرجان عسگری، ثریا عسگری، حسین ماهر، سعید محجوبی، عدنان مصلایی، هوشنگ هاتفی پیله رود و عادل یونسی است. این نمایشگاه از ۲۲ تا ۲۸ مرداد در گالری سرزمین هنر میزبان عموم علاقه‌مندان است.

منبع: روابط عمومی نمایشگاه

47