مذاکرات در وین پیشرفت‌های قابل توجهی داشته است/ آمریکا بیشتر از برجام مطالبه نکند؛ ما هم کمتر از برجام را قبول نمی کنیم

«سعید خطیب‌زاده» امروز (دوشنبه) در نشست هفتگی با خبرنگاران به تشریح آخرین تحولات حوزه سیاست خارجی پرداخت.

وی در آستانه دهه فجر در طلیعه سالگرد پیروزی انقلاب این اتفاق بزرگ قرن به ملت ایران تبریک گفت و این روز و دهه و یاد بنیانگذار انقلاب اسلامی را گرامی داشت و افزود: وزارت خارجه در طی این دهه برخی از اقدامات خود را بیشتر تشریح خواهد کرد.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی به ولادت حضرت باقر (ع) اشاره و آن را تبریک گفت.

وی همچنین اظهار داشت: متاسفانه این روزها تراژدی یمن عمیق‌تر شده و ایران همه تلاش خود را می‌کند که این روزها پایان یابد. تنها راه‌حل فصل موضوع یمن راه‌حل سیاسی و توقف تجاوزات بر علیه این ملت و پایان محاصره چند ساله مردم یمن است.

*  رژیم صهیونیستی ننگ جامعه بشری 

این دیپلمات ارشد کشورمان درباره سفر رئیس رژیم صهیونیستی به امارات و اظهارات اخیر نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی علیه ایران که سؤال خبرنگاری بیان کرد: رژیم جعلی اشغالگر قدس بحران آفرینی در ذات آن است و تنها براساس بحران آفرینی و ترور و خشونت و خونریزی دوام می‌آورد و حیاتش را در بحران آفرینی می‌بیند.

وی گفت: تنها رژیم آپارتاید این رژیم جعلی است و براساس تعاریف قطعنامه ۳۳۷۹ همان سیاست‌های آپارتایدی را پیگیری می‌کند. به دنبال سلطه یک نژاد و قوم اقلیت در سرزمین‌های اشغالی است و به دنبال اقدامات ظالمانه سیستماتیک بر علیه مردم فلسطین است. در سال ۲۰۱۸ با قانون نژادپرستانه صحه‌ای بر این رژیم نژادپرستانه گذاشت. این رژیم ننگ جامعه بشری است و امروز سعی می‌کند بحران‌هایش را به جاهای دیگر منتقل کند. کشورهایی که عادی سازی می‌کنند باید بدانند ذات متجاوز و بحران آفرین این رژیم اولین قربانیانی را می‌گیرد که در مسیر عادی سازی قدم برمی‌دارند. ایران این اقدامات در مسیر عادی سازی را محکوم می‌کند. 

خبرنگاری پرسید که آیا فرصت زمانی مشخص شده‌ای تعیین شده برای تصمیم نهایی درباره وین که خطیب‌زاده پاسخ داد: ما از این تنفس‌ها چند باری داشتیم البته مذاکرات در سه هفته گذشته پیشرفت‌های قابل توجهی داشته در هر چهار حوزه و در برخی پیشرفت‌ها قابل توجه‌تر و سرعت بهتر بوده و در برخی به خاطر بی عملی‌های طرف مقابل و یا عدم ابتکار و خلاقیت لازم در طرف‌های مقابل با کندی‌هایی روبرو بوده و توصیه می‌کنیم بعد از بازگشت از پایتخت‌ها با تصمیمات لازم برگردند.

وی گفت: اگر طرف‌های دیگر به ویژه آمریکا وقتی به وین برمی‌گردد تصمیمات خود را اخذ کرده باشد و مطالبات به حق ایران را صحه بگذارد و بیشتر از برجام مطالبه نکند و کمتر از برجام قبول نمی‌کنیم به سرعت می‌توان به توافق پایدار و قابل اتکا رسید.

* دولت مغرب زودتر به دامان ملت خود برگردد

سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره اظهارات وزیر خارجه مغرب نیز بیان کرد: این اولین بار نیست که وزیر خارجه مغرب این اظهارات بی اساس را مطرح می‌کند. به خاطر احترام به مردم مسلمان و فرهیخته مغرب همواره تلاش کردیم عبور کنیم ولی خود وزیر خارجه مغرب بهتر از هر کسی می‌داند که شاهد رفتارهای این کشور در حوزه توسل به خشونت و دخالت‌های نظامی در برخی کشورهای دیگر باعث چه تنش‌هایی در منطقه است. 

 خطیب‌زاده ادامه داد: باید زودتر به دامان ملت خود برگردند و به جای فرافکنی‌های بی ارزش تلاش کنند عضو مسئولی در جامعه اسلامی و کشورهای مسلمان باشند.

سخنگوی وزارت خارجه درباره بحث تغییر سفرا نیز بیان کرد: در هر مسیرهای حاکمیتی حکمرانی خوب ایجاب می‌کند که در فرآیندهای تعریف شده چهار دهه حکومت در جمهوری اسلامی مسیرهایی که باید طی شود به صورت حکمیانه و عادی طی شود. در وزارت خارجه مسیر تغییر و تحول در حوزه‌های مختلف به صورت طبیعی در حال انجام است و این  تابع برخی ملاحظات است که در کشور میزبان سفیر چه زمانی باید برگردد و ... این نه تنها در دستورکار وزارت خارجه بوده بلکه به صورت مشخص نزدیک ۴۰ کشور در فرآیند تغییر سفرا هستند برخی تغییر کردند و برخی در حال بازگشت هستند.

* نامه سعید جلیلی

سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره نامه انتقادی سعید جلیلی درباره مذاکرات وین به مقامات عالی کشور که سؤال خبرنگاری بود نیز بیان کرد: مناسب‌تر است از خود ایشان سؤال کنید و توضیحی در این خصوص و خبری در این زمینه ندارم. در مذاکرات وین با اجماع ملی و با استفاده از همه ظرفیت‌های داخلی گفت‌وگوها جلو می‌رود و طبیعی است این یک سرمایه بزرگ است که همه باید پاس بداریم.

*  نام کشورها و مناطق تابعی از خواست سیاسی کشورها نیست

خبرنگاری با بیان این‌که بعد از حمله انصارالله به یمن توئیتر وزارت خارجه کانادا از نام جعلی برای خلیج فارس استفاده کرده که سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: متاسفانه دولت کانادا برخی اختلافات سیاسی خودش را به مرزهای بچه‌گانه‌ای کشانده است و فراموش کرده این اختلافات نمی‌تواند بر موضوعات روشن و حقوقی اثر بگذارد.

وی با بیان این‌که نام کشورها و مناطق نمی‌تواند تابعی از خواست سیاسی هیچ پایتختی و یا تابع اغراض سیاسی این دولت باشد، خاطرنشان کرد: اولین بار نیست که دولت کانادا برای مطامع و اغراض سیاسی خود دست به این کارها می‌زند. جامعه بسیار فرهیخته ایرانیان در کانادا هر روزه این رفتار دورو و پر از ریای دولت کانادا را می‌بینند، از یک طرف اشک تمساح می‌ریزد و از سوی دیگر به هویت ایران و ایرانی حمله کند.

خطیب‌زاده ادامه داد: این اظهارات کمترین ارزش حقوقی و بین‌المللی ندارد ولی به خوبی ذات این دولت و تحت تاثیر پذیر بودن این دولت را که در تجارت رای هر کاری را می‌کند، برای همه ایرانیان در داخل و خارج از ایران و  همچنین ایرانیان مقیم کانادا روشن می‌کند. از اینجا اعلام می‌کنم وظیفه قطعی دولت ایران حفظ صیانت از تمامی ابعاد هویتی ایران و ایرانی است و از جمله وضعیت ایرانیان در داخل کانادا که بعضا گزارش‌های خوبی را دریافت نمی‌کنیم.

* قدردانی از ایتالیا

وی در پاسخ به سؤالی درباره اقدام برخی کشورها از جمله ایتالیا در اهدای واکسن به ایران گفت: برخی همکاری‌ها در حوزه‌های سلامت همچنان ادامه دارد. از دولت ایتالیا برای اهدای واکسن تشکر می‌کنیم. البته ایران تلاش خود را کرده متقابلا به برخی کشورهای دیگر در فرآیند کمک‌های مربوط به بهداشت کمک‌هایی را داشته باشد از این جهت که در داخل در وضعیت بسیار خوبی در تولیدات واکسن قرار داریم.

* حمایت از گسترش روابط بین عراق و عربستان

به گزارش فارس، خطیب‌زاده در پاسخ به پرسشی درباره امضای تفاهمنامه بین عربستان و عراق در زمینه اتصال برق و تاثیر آن بر صادرات برق ایران به عراق نیز گفت: از گسترش روابط بین کشورهای منطقه از جمله بین عراق و عربستان حمایت می‌کنیم. تلاش‌های منطقه‌ای برای همگرایی بیشتر ر را به نفع منطقه‌ می‌دانیم. ایران خودش را یکی از پیشنهاد دهندگان و طراحان همگرایی‌های منطقه‌ای می‌دانیم و فکر می‌کنیم هر چقدر همگرایی‌ها بیشتر شود فرصت‌ها بیشتر می‌شود و فضای کافی برای همگرایی هست و نیازی به رقابت‌های بی جا نیست. عراق هم در ابعاد مختلف نیازمند حمایت‌ها و همکاری‌هاست.

وی درباره مناسبات تهران و ریاض و اینکه‌ آیا تجارت بین دو کشور می‌تواند پیش بینی شود که گفت: بین دو کشور تحول خاصی رخ نداده است. هر چقدر بتوانیم از فضای تقابل به سمت تعامل منطقی حرکت کنیم به نفع ملت دو کشور و همچنین منطقه است.

 موضوع کولبران موضوعی بوده که نهادهای مختلف داخلی و اقتصادی و وزارت کشور اقداماتی را صورت داده‌اند و طرح‌های قابل توجهی را آماده کردند. وزارت خارجه از حوزه مرزی و همکاری‌های کشورها تلاش کرده تسهیلگر و معین باشد، ولی نهادهای مجری، نهادهای دیگری هستند

 

* چرخه خشونت بی پایان علیه مردم یمن

سخنگوی وزارت خارجه درباره حملات ائتلاف به یمن و تاثیر آن بر مذاکرات ایران و عربستان در بغداد نیز اظهار داشت: متاسفانه ائتلاف خودخوانده این روزها به صورت بسیار وحشیانه‌ای مردم یمن را هدف حملات کور خودش قرار داده است. برخی از نقاط چند ده بار مورد این حملات از سر استیصال و عصبانیت قرار گرفتند. مردم یمن قربانی این تجاوز در چند سال گذشته هستند.

وی بیان کرد: جمهوری اسلامی ایران همواره سعی کرده که صدای مظلومیت مردم یمن باشد و در عین حال تلاش کرده از سازوکارهای بین‌المللی استفاده کند برای این‌که به این درد و رنج مردم یمن از طریق چارچوب‌های سیاسی و گفت‌وگوهای یمنی - یمنی پایان دهد. طی چند روز گذشته هم جمهوری اسلامی ایران از تمامی توان و ظرفیت خود استفاده کرده است.

خطیب‌زاده ادامه داد:‌ چرخه خشونتی که توسط برخی از کشورهای منطقه علیه مردم یمن آغاز شده بی پایان است، مگر این‌که نقطه پایانی بگذارند بر اقدامات تجاوزکارانه خودشان. مردم یمن باید بعد از سال‌ها محاصره از این وضعیت خارج شوند و کشورهای منطقه به عنوان برادران همدیگر تلاش کنند روزهای آینده برای یمن روزهای بهتری باشد. 

خبرنگاری پرسید آیا حملات رژیم صهیونیستی به مواضع ایران و مقاومت در سفر رئیسی به مسکو با پوتین مورد بحث بوده است که خطیب‌زاده گفت: درباره ملاقات مفصل و چند ساعته رئیس جمهور توصیه می‌کنم از سخنگوی دولت بیشتر پرس و جو کنید. در آن ملاقات صمیمانه چند ساعته درباره همه موضوعات فیمابین از جمله تحولات سوریه گفت‌وگوهای بسیار جدی صورت گرفته است.

وی درباره طرح ساماندهی کولبری در استان‌های مرزی کشور نیز گفت: یکی از موضوعات مهم بین ما و برخی کشورها در مرزهای غربی همین ترددها بوده که بعضا مشکلاتی را فراهم کرده است از بازارچه‌های مرزی قانونی با کشورهای همسایه همواره حمایت کردیم. موضوع کولبران موضوعی بوده که نهادهای مختلف داخلی و اقتصادی و وزارت کشور اقداماتی را صورت داده‌اند و طرح‌های قابل توجهی را آماده کردند. وزارت خارجه از حوزه مرزی و همکاری‌های کشورها تلاش کرده تسهیلگر و معین باشد، ولی نهادهای مجری، نهادهای دیگری هستند.

خطیب‌زاده بیان کرد: اتباع ما باید صیانت شوند و وزارت امور خارجه نیز در این زمینه قویا ورود کرده است. متاسفانه در بحث کولبری معضلی به نام گروهک‌های ضد انقلاب داریم که برای کولبران مشکل ایجاد و تلاش می‌کنند از آنها باج خواهی کنند. به عنوان حاکمیت تلاش کردیم این فضا را آماده کنیم که هم آنها را به سمت تجارت قانونی هدایت کرده و هم این‌که اگر بتوانیم در حوزه بازارچه‌های مرزی ساماندهی کنیم.

* گفت‌وگوی تلفنی رئیسی و ماکرون

سخنگوی وزارت خارجه درباره گفت‌وگوی تلفنی رئیسی و ماکرون اظهار داشت: مراودات در سطوح مختلف اثرات مستقیمی در مفاهمه و برقرار کردن پل بین تصمیم گیران کشورها دارد. ایران و فرانسه به عنوان دو کشور مهم در چارچوب ۱+۴ هم در سطح مذاکره کنندگان در وین و هم در سطح عالی با هم گفت‌وگو داشتند. گفت‌‌وگوی تلفنی دو رئیس جمهور در چند نوبت دیگر هم انجام شده بود. مواضع ایران به خوبی تبیین شد و برخی نکات مورد تبادل نظر قرار گرفت که امیدواریم در روزهای آتی نتیجه آن را ببینیم.

* تصمیمات سیاسی باید اتخاذ کنند

این دیپلمات ارشد کشورمان در پاسخ به سؤالی درباره مذاکرات وین و این‌که آیا توافق نزدیک است نیز خاطرنشان کرد: آن‌چه در اتاق‌های مذاکرات انجام می‌شود در فضای عمومی گفته نمی‌شود. اگر فردای بازگشت هیأت‌ها به وین، طرف‌های مقابل به آن‌چه به عنوان حقوق طبیعی ایران به آنها گفته شده و به متونی که داده شده و به خواسته‌های بر حق جمهوری اسلامی ایران پاسخ درست بدهند. اگر در چارچوب برجام، خواسته‌های خودشان را نگه دارند و به خواسته‌های ایران پاسخ دهند در فردای آن روز هم می‌توانیم به یک توافق پایدار، خوب و قابل اتکا برسیم و نیاز به ضرب الأجل‌های برساخته و ساختگی نیست. طرف‌های مقابل موارد اختلافی را به صورت روشن می‌دانند و تصمیمات سیاسی باید اتخاذ کنند به ویژه در واشنگتن.

خطیب‌زاده گفت:‌ما منتظر این هستیم که تصمیمات سیاسی در واشنگتن در بازگشت هیأت آمریکای به ۱+۴ اعلام شود. 

وی گفت:‌ در حوزه رفع تحریم‌ها همچنان موضوعات مهم و قابل توجهی باقی مانده که توافق را تا امروز ممکن نکرده است. در حوزه راستی آزمایی و اخذ تضمین‌ها، تضمین‌هایی که مطمئن باشیم مجددا آمریکا حقوق بین‌الملل را به مسخره نخواهد گرفت و مجددا کمپانی‌های بین‌المللی را هدف تحریمهای فراسرزمینی خودش قرار نمی‌دهد و مجددا اتباع ما را به بهانه‌های واهی دور زدن هیمن تحریم‌ها به گروگان نمی‌گیرد، حتما باید پیشرفت‌ها به صورت کاملا قابل قبول از سوی ایران انجام شو که بتوانیم پرونده را در حوزه اخذ تضامین ببندیم.

خطیب‌زاده ادامه داد: در حوزه راستی آزمایی، سابقه‌ای که از اجرای برجام از سوی آمریکا و برخی کشورهای اروپایی داریم سابقه خوبی نیست. مشکلات بیان شده و در حوزه راستی آزمایی به صورت مشخص همه ایده‌ها مکتوب شده است و ما الان از فاز ایده‌ها رد شدیم. هیأت ایران خلاقانه و مبتکرانه به ویژه طی سه هفته گذشته همه موارد را مکتوب کرده و امروز منتظر پاسخ طرف‌های مقابل هستیم و امیدواریم که در کمترین زمان ممکن در حوزه رفع تحریم‌ها که ماموریت امروز بخشی از همکاران در وزارت خارجه است، به نتیجه خوب برسیم.

وی تصریح کرد: دولت سیزدهم در موازی با آن‌چه بخشی از وزارت خارجه در حوزه رفع تحریم‌ها انجام می‌دهد در حوزه خنثی سازی تحریم‌ها و ایجاد سازوکارهای منطقی تجارت در حوزه بین‌الملل، پیشرفت‌های بسیار قابل توجهی داشته است و ما همه چیز را به آن‌چه در وین اتفاق می‌افتد گره نزدیم که روزی حتما که بشود جزییات را گفت، این روزها و دستاوردهای آن برای ملت ایران بیان خواهد شد.

* متاسفانه تجربه خوبی از اظهارات قبلی مقامات کره‌ای وجود ندارد 

خبرنگاری درباره اخبار منتشر شده مبنی بر این‌که قرار است نشست کاری بین ایران و کره جنوبی درباره اموال مسدود شده ایران در سئول برگزار شود سؤال کرد که خطیب‌زاده با بیان این‌که کره جنوبی بدهی‌های قطعی به ایران دارد، گفت: بانک‌ مرکزی مطالبات چند میلیارد دلاری از طرف‌های کره دارد در ملاقات معاون وزیر خارجه کره جنوبی با معاون سیاسی وزیر خارجه ایران در وین پیشنهاداتی را مطرح کرده بودند که قرار شد نهادهای ذیربط در داخل ایران پیگیری کنند که اینها پیگیری‌ها شده و امیدوار هستیم یک بار برای همیشه این پرونده بسته شود.

وی بیان کرد: متاسفانه تجربه خوبی از اظهارات قبلی مقامات کره‌ای وجود ندارد و امیدواریم این بار بتواند آنچه پیشنهاد شده به صورت عملیاتی و با نتیجه خوب حاصل شود.

* حقوق هسته‌ای لایتغیر ایران/ مذاکره کنندگان انگلیسی مقامات خود را از گیجی خارج کنند

خبرنگار فارس به اظهارات معاون وزارت خارجه انگلیس در امور خاورمیانه مبنی بر این‌که ما به ایران پیشنهاد داده‌ایم که در صورت پایبندی به توافق، تحریم‌ها لغو می‌شود و همچنین خواستار توقف فوری غنی سازی از سوی ایران شده اشاره کرد و موضع خطیب‌زاده را جویا شد که وی در این باره و همچنین اظهارات اخیر وزیر خارجه انگلیس اظهار داشت: فکر می‌کنم مذاکره کنندگان انگلیس باید مقامات خودشان را از گیجی نسبت به آنچه در وین اتفاق می‌افتد، خارج کنند. 

این دیپلمات ارشد کشورمان تصریح کرد: آن‌چه به عنوان حقوق قطعی جمهوری اسلامی ایران در حوزه فناوری‌های صلح آمیز هسته‌ای است، لایتغیر باقی خواهد ماند و فراتر از آن هم آنچه در برجام تضمین شده کف خواست ایران بوده است. ما برجام را چارچوب تعهدات طرف مقابل و در حوزه هسته‌ای هم تعهدات ایران می‌دانیم. اجازه دهند در وین و در همین چارچوب بحث‌ها جلو برود و اگر اظهاراتشان مصارف داخلی دارد، من در آن حوزه ورود نمی‌کنم. 

وی گفت: انگلیس این روزها اظهارات بسیار شاذی دارد که باید پرس و جو شود در چه حوزه‌ای این گیجی به مقامات انگلیسی منتقل شده است.

خطیب‌زاده درباره سامانه پرسمان میخک وزارت خارجه نیز گفت: قسمت سامانه پرسمان درباره تردد ایرانیان از چند هفته قبل فعال شده و یک کمیته بین نهادی وجود دارد و وزارت خارجه میزبانی آن کمیته را درد.

وی همچنین گفت که برای سفر اردوغان هنوز تاریخی قطعی نشده ولی این سفر در دستورکار و برنامه ریزی است. اجلاس سران آستانه را داریم که در دستورکار قرار دارد.

خطیب‌زاده در پاسخ به سؤالی درباره مذاکره ایران و آمریکا نیز اظهار داشت: آنچه در وین در حال اتفاق است کاملا روشن است. ایران و ۱+۴ در حال تلاش برای این هستند که مطمئن شوند بازگشت آمریکا قابل اطمینان است. بین آمریکا و ایران باید تبادل نظرهایی صورت می‌گرفته که مسیر مکتوب انتخاب شده و براساس شناخت از رفتار طرف مقابل این مسیر انتخاب شده است. آنچه به عنوان مکتوبات غیررسمی بین ایران و آمریکا از طریق هماهنگ کننده اتحادیه اروپا انجام می‌شود مسیری است که تا به امروز انجام شده و تا زمانی لازم باشد گفت‌وگوها از همین طریق انجام می‌شود.

سخنگوی وزارت خارجه درباره یمن گفت:‌چرخه خشونت با توقف تجاوز ائتلاف خودخوانده و توقف محاصره مردم یمن باید آغاز شود و قطعا مسیر گفت‌وگوهای یمنی - یمنی و راه‌حل سیاسی می‌تواند به این چرخه خشونت پایان دهد.

وی در پاسخ به سؤالی اظهار داشت: ایران طی سال‌های گذشته گفت‌وگوهایی با کشورهای مختلف برای دسترسی به منابع خود داشته با عراق گفت‌وگوهایی داشته است. در حوزه صادرات و دسترسی به منابع مالی خود تخصص‌های خود را داریم. جزییات را به خاطر ابعاد محرمانه آن نمی‌توانم بیان کنم. این به صورت خاص در حال انجام است.

خطیب‌زاده در پاسخ به سؤالی گفت: اتفاقی در حوزه لوله‌های انتقالی گاز به ترکیه رخ داده بود که بلافاصله دوستان در ترکیه از آن اختلال فنی مطلع شدند و هیأت‌شان آمدند و با همکاری دوستان در ترکیه تلاش شد در اسرع وقت مرتفع شود و این مسائل در حوزه صادرات رخ می‌دهد و مهم این بوده که در اسرع وقت حل شود.

وی در پاسخ به سؤالی اظهار داشت: حق‌آبه ایران از هیرمند قطعی است. هیأت حاکمه سرپرستی افغانستان گفته که سد را باز کرده ولی آبی به مرزهای ایران نرسیده است. برای ما باز شدن سد مهم نیست دریافت حق‌آبه مهم است کلیه موانع را این هیأت باید مرتفع کند و این ملاک مهم است که تا چه میزان این هیأت مسئولیت پذیر و به توافقات دوجانبه و معاهدات بین‌المللی پایبند است. وزارت خارجه از همه ابزارهای خود استفاده کرده که این حق‌آبه تامین شود.

سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: ذات رژیم صهیونیستی تجاوز است و روزی ندیدیم که دولت سوریه مورد هدف این رژیم قرار نگرفته باشد از تمام توان خود استفاده می‌کنیم در کنار دولت و مردم سوریه به این تجاوزات پایان دهیم.

وی همچنین گفت: اجلاس سران آستانه در دستورکار است و تاریخ اولیه این است که تا قبل از بهار تاریخی را تعیین کنیم ولی باید ببینیم زمانبندی چگونه جلو خواهد رفت.