پوتین چگونه روسیه را در برابر تحریم های غرب تقویت کرده است؟

واشنگتن پست در گزارشی نوشت: سه چیز این توهم جذاب را تشویق کرده است. غرب بدون نیاز به جنگ مستقیم با اتحاد جماهیر شوروی در جنگ سرد پیروز شد. قتل عام به جنگ های نیابتی در کشورهای فقیرتر محدود شد. غرب چالش های غیر نظامی را با تخسارت های نسبتا کمی مدیریت کرده است. همه‌گیری آنفولانزا که در سال 1918 آغاز شد، از هر 150 شهروند ایالات متحده، 1 نفر را کشت که بسیاری از آنها در سنین اولیه بودند، در حالی که همه‌گیری ویروس کرونا حدود 1 نفر از هر 500 نفر را کشته است. از طرف دیگر، جایی که غرب قربانی را پذیرفته است، بازدهی ناگوار بوده است. نگاه کنید به: عراق و افغانستان.

اکنون، در مواجهه با تهاجم اوکراین، ایالات متحده و متحدانش در برابر دیکتاتوری قرار گرفته اند که به نام یک چشم انداز کهنه و ارضی عظمت، فداکاری را بر مردم خود تحمیل می کند. غرب پیشگیرانه گزینه تطبیق نیرو با زور را رد کرد و استدلال کرد که اوکراین یکی از اعضای ناتو نیست - هرگز به این واقعیت توجه نکنید که در صورت موفقیت آمیز بودن تهاجم روسیه، امنیت اعضای ناتو در مرز اوکراین تضعیف خواهد شد. در عوض، غرب روی این ایده شرط بندی کرده است که می تواند با تحریم روسیهف با مسکو مبارزه کند. اما تحریم ها رایگان نیستند. آنها هم قربانی می خواهند.

از زمان آغاز بحران اوکراین در سال 2014، پوتین درک دقیقی از این حقیقت نشان داده است، در حالی که غرب برعکس این حقیقت را انجام داده است. همانطور که متیو سی کلاین در خبرنامه اور شات می گوید روسیه از هشت سال گذشته برای کاهش آسیب پذیری خود در برابر تحریم ها استفاده کرده است. مردم روسیه کاهش استانداردهای زندگی را پذیرفته اند و مصرف واردات خود را بیش از یک چهارم کاهش داده اند. کسب‌وکارهای روسی با پرداخت یک سوم بدهی‌های خارجی خود را به طلبکاران خارجی پرداخته‌اند. دولت روسیه کمربند خود را محکم کرده است و به آن اجازه می دهد تا ذخایر طلا و ارز خارجی خود را جمع آوری کند.

روسیه با پذیرش این فداکاری ها خود را در برابر سلاح های اقتصادی غرب تقویت کرده است. بانک مرکزی 630 میلیارد دلار صندوق ذخیره دارد. حتی اگر تحریم ها 100 درصد صادرات روسیه را برای یک سال کامل مسدود کند، این کشور می تواند با سرعت فعلی خود به واردات ادامه دهد و ذخایر ارزی باقیمانده داشته باشد. پاسخ اولیه بایدن رئیس جمهور آمریکا به تهاجمات پوتین این بود که سرمایه گذاران آمریکایی را از خرید اوراق قرضه روسیه منع کرد. اما روسیه نیازی به وام گرفتن از آمریکایی ها ندارد.

در این میان، غرب چگونه برای بحران امروز آماده شد؟ اروپایی‌ها به‌جای کاهش قرار گرفتن در معرض منابع انرژی روسیه، به شکل آرام آن را افزایش دادند. در سال 2013، اتحادیه اروپا حدود 135 میلیارد متر مکعب گاز طبیعی روسیه وارد کرد. تا سال 2019، آخرین سال قبل از اینکه همه‌گیری ویروس کرونا اعداد را مخدوش کند، 166 میلیارد متر مکعب وارد کرد - تقریباً یک چهارم جهش.

صادرات زغال سنگ روسیه به اروپا افزایش یافته است. علیرغم سرمایه گذاری های پر افتخار اروپا در انرژی بادی و خورشیدی، سهم روسیه از  بازار انرژی اتحادیه اروپا از 16.5 درصد به 18.5 درصد در سال های پس از بحران 2014 صعود کرد.

این اقدامات اخیر اروپا را در چشم انداز مناسب خود قرار می دهد. در میان هیاهوی بزرگ، آلمان (در نهایت) فرآیند صدور گواهینامه خط لوله نورد استریم 2 را که تکمیل شده اما هنوز عملیاتی نشده بود، متوقف کرد، که قرار بود تحویل گاز طبیعی از روسیه را دو برابر کند. این عمل یک معتاد است که قبلاً وابستگی خود را عمیق تر کرده است، متعهد می شود که تحویل منظم اعتیاد عصرگاهی را با اعتیاد اضافی در وقت ناهار تکمیل نکند. با توجه به نیازهای وارداتی فعلی روسیه، روسیه می تواند بدون پروژه نورد استریم 2 به خوبی زنده بماند.

ایالات متحده و متحدانش تحریم های دیگری را دنبال کرده اند. آنها نمایندگان پارلمان روسیه و دوستان پوتین را هدف قرار داده اند، اما دیکتاتور احتمالاً در این مورد شانه های خود را بالا می اندازد. آنها اکثر بانک های روسیه را مختل کرده اند، اما شرکت های روسی که می خواهند در غرب تجارت کنند، شرکای مالی جایگزین پیدا خواهند کرد. آنها صادرات برخی محصولات فناوری به روسیه را ممنوع کرده اند. این به خانه خواهد رسید، اما اثرات به آرامی ظاهر می شود. این امر تجارت بین غرب و روسیه را تا حد زیادی پیچیده می کند و به اندازه کافی ویرانی ایجاد می کند تا پوتین را با مشکلات واقعی مواجه کند. بانک مرکزی روسیه ممکن است با ذخایر افزایش یافته باشد. اما اگر نتوان از آن برای خرید واردات استفاده کرد، این پول چندان فایده ای نخواهد داشت.

به دلایل عالی و واضح، وزیر امور خارجه اوکراین و سه کشور بالتیک از غرب خواسته اند تا روسیه را از سیستم سوئیفت خارج کنند. این سلاح قبلاً علیه ایران در سال 2012 و بار دیگر در سال 2018 استفاده شده است. اما اخراج روسیه از سوئیفت باعث ایجاد بحران انرژی در اروپا می شود، بنابراین آلمان و همسایگانش مخالف هستند. آنها حداقل در حال حاضر این قربانی را غیرقابل قبول می دانند.

البته، نرمش غرب - امتناع آن از پذیرش قربانی - توضیح می دهد که چرا پوتین در وهله اول جرأت کرد تا به اوکراین حمله کند. اکنون، غرب باید انتخاب کند که آیا محاسبات او را تأیید کند یا خیر.

شایان ذکر است در ادامه تحریم‌های آمریکا و اروپا علیه روسیه، بلومبرگ از تصمیم احتمالی آمریکا برای تحریم بانک مرکزی این کشور خبر داد و تاکنون حداقل شش کشور روسیه را تحریم هوایی کرده‌اند. در همین حال مواضع کشورهای اروپایی برای منع دسترسی روسیه به سیستم مالی سوئیفت هم به یکدیگر نزدیک شده است.

بلومبرگ به نقل از منابع مطلع خبر داد که ‌آمریکا در حال بررسی تحریم‌‌ علیه بانک مرکزی روسیه است اما قصد دارد با هدف تاثیر حداکثری، هر اقدامی را با متحدان اروپایی هماهنگ کند.

پیش از این اوکراین خواستار تحریم سوئیفت روسیه شده بود اما اتحادیه اروپا هنوز در این‌باره تصمیم نگرفته است. آلمان مخالف تحریم سوئیفت بوده و در همین حال تجمع کنندگان در شهرهای اروپا در اعتراض به حمله به اوکراین از این تصمیم آلمان نیز انتقاد کرده‌اند.

با این حال به نظر می‌رسد مواضع کشورهای اروپایی در روز شنبه هم نزدیک‌تر شده و بانک مرکزی اروپا اعلام کرد تصمیم به قطع دسترسی روسیه از سیستم سوییفت طی چند روزه آینده اتفاق می‌افتد.

این در حالی است که لتونی، استونی، لیتوانی، لهستان و جمهوری چک و بریتانیا از تصمیم برای بستن آسمان خود به روی هواپیماهای روسی خبر داده‌اند.

در همین حال به گزارش خبرگزاری اینترفکس، هواپیمای هیات رسمی مجلس دومای روسیه که قصد سفر به کوبا را داشت اجازه پرواز بر فراز سوئد و فنلاند را دریافت نکرد.

خبرگزاری رویترز خبر داد که وبسایت رسمی کرملین از دسترس خارج شد. پیش از این گروهی از هکرها از حمله به وبسایت‌های روسیه از جمله وب سایت وزارت دفاع این کشور خبر داده بودند.

خبرگزاری رویترز به نقل از یکی از رؤسای بانک‌های مرکزی منطقه یورو گزارش کرد که تا چند روز آینده، در مورد قطع دسترسی روسیه به سامانه سوئیفت تصمیم گیری خواهد شد.

این رئیس بانک مرکزی که نخواست نامش فاش شود، گفت: « موضوع سوئیفت یک موضوع چند روزه است که در اندک زمان کوتاه حل می‌شود.»

وی افزود: «آیا این کافی است؟ نه؛ آیا لازم است؟ قطعا. تحریم وقتی معنا پیدا می کند که برای هر دو طرف هزینه داشته باشد و این (اقدام) پرهزینه خواهد بود.»

در عین حال، اینگریدا سیمونیته، نخست وزیر لیتوانی روز شنبه گفت که شرکای غربی در حال نزدیک شدن به توقف دسترسی روسیه به سیستم پرداخت بین بانکی جهانی، سوئیفت هستند.

سیمونیته در یک کنفرانس خبری در ویلنیوس گفت: «هدف ما این است که هر چه زودتر تصمیم گرفته شود. نمی‌توانم تاریخ خاصی را اعلام کنم. از آنچه می‌شنوم به نظر می‌رسد که مخالفت شدیدی باقی نمانده است.»

رئیس جمهور اوکراین نیز گفته است، ماریو درگی، نخست وزیر ایتالیا در گفت‌و‌گوی تلفنی با وی از قطع دسترسی روسیه به سیستم پرداخت بین المللی، سوئیفت حمایت کرده است. به نوشته اویل پرایس، ایتالیا تا دیروز با این موضوع مخالف بود.

در تحولی دیگر رییس جمهور اوکراین خواستار بسته شدن تنگه بسفر و داردانل و جلوگیری از ورود کشتی‌های نظامی روسیه به دریای سیاه شده است. او در تماس تلفنی روز شنبه با رجب طیب اردوغان نیز این موضوع را مهم خواند.

با این حال در گزارش منتشر شده از طرف ترکیه از تماس تلفنی اردوغان و زلنسکی به موضوع تنگه بسفر اشاره نشده است. ترکیه پیش از این درخواست اوکراین را رد و اعلام کرده بود که به دلیل قرارداد با روسیه امکان این اقدام را ندارد.

مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه، در تماس تلفنی با سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه خواستار توقف حمله به اوکراین شد و برای میزبانی مذاکره میان روسیه و اوکراین، اعلام آمادگی کرد.

دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، روز جمعه از آمادگی برای مذاکره هیات‌های دو کشور در مینسک، پایتخت بلاروس، خبر داده بود اما ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهور اوکراین، پیشنهاد مذاکره در بلاروس، کشور متحد روسیه، را رد کرد.

در همین حال سخنگوی کرملین اعلام کرد که ولادیمیر پوتین روز جمعه دستور توقف حمله به اوکراین را داده بود اما روز شنبه و پس از مخالفت اوکراین با مذاکره در بلاروس این حملات از سر گرفته شده است.