۷ وعده وزیر صمت تو زرد از آب در آمد/ فاطمی امین بعد از گذشت یکسال، باز فرصت می خواهد؟

2 ماه گذشت؛ 2 ماهی که فاطمی امین وزیر صمت با رایزنی و با پشتوانه قالیباف رئیس مجلس، توانست استیضاح خود را به تعویق بندازد.

تیرماه بود که جمعی از نمایندگان مجلس به دلیل ناکارآمدی فاطمی امین خواستار استیضاح او شدند؛ 29 خرداد هیأت رئیسه مجلس پس از مدت ها گمانه زنی اعلام کرد به دلیل عدم مدیریت صحیح صنعت خودروسازی و محقق نشدن وعده‌های وزیر صمت، استیضاح سیدرضا فاطمی امین در صحن مجلس اعلام وصول می‌شود.

فاطمی امین در روز رای اعتماد و بارها پس از انتخابش برای وزیری بزرگترین وزارت خانه، وعده های مختلفی را داد؛ مروری بر وعده‌هایش در حوزه خودرو نشان می‌دهد که فاطمی امین در هفت محور، به صنعت خودرو ورود و آنطور که بارها تاکید کرده در یک برنامه میان مدت ۲ ساله و یک برنامه بلندمدت ۴ ساله قصد اصلاح رویه‌های غلط صنعت خودروسازی کشور را دارد اما حالا بعد از گذشت یک سال از سکانداری وی در وزارت صمت نه تنها هیچ اتفاقی در این حوزه صورت نگرفت، بلکه بازار آشفته تر از قبل شد.

اولین قول وزیر، افزایش تیراژ تولید خودرو بود؛ وی بارها در مصاحبه های مختلف و حتی در صحن علنی مجلس تاکید کرده تا وقتی تولید افزایش نیابد، نمی‌توان انتظار ساماندهی بازار را داشت.

حالا مدام ادعا می کند که تولید خودرو افزایش یافته است؛ آن هم چه تولیدی؟ سال گذشته 170 هزار خودرو کف پارکینگ خودروسازان مانده بود، اسفند سال گذشته رئیس جمهور طی بازدیدی که از کارخانه های ایران خودرو و سایپا داشت، اعلام کرد که باید تمام خودروهای ناقص روانه بازار شود، بر این اساس خودروسازان در تلاش برای تسهیل در ترخیص خودروهای ناقص بودند  و حالا اعلام می کنند خودروهای ناقص روانه بازار شده است.

این یعنی خودروسازان طی 6 ماه امسال نه تنها افزایش تولیدی نداشته اند بلکه کاهش تولید هم داشته اند چرا که تنها توانسته اند خودروهایی که سال گذشته باید وارد بازار می شد را کامل و روانه بازار کنند ؛ در نتیجه اولین وعده وزیر صمت محقق نشد و آنطور که سال گذشته اعلام کرد خودروسازان باید تا پایان سال یک میلیون و 600 هزار خودرو تولید کنند،  حالا گویا تنها به فکر وعده وعید های مختلف بود تا زمان بخرد.

وعده دیگر وزیر، افزایش کیفیت تولید بود؛ فاطمی امین ضمن تاکید بر برنامه ریزی برای بهبود کیفیت خودروها اعلام کرده که سال ۱۴۰۱، بهبود کیفیت خودروها برای مردم ملموس خواهد شد اما در بلندمدت و تا سال ۱۴۰۳، با ارتقای کیفیت دیگر تولید خودروهای یک ستاره و دو ستاره ممنوع می‌شود.

این در حالیست که از سال گذشته تاکنون بارها نسبت به کیفیت خودرو انتقاد شده، تا جایی که پلیس هم بارها بر کیفیت خودرو انتقاد کرده و حسینی جانشین رئیس پلیس راهور در آخرین مصاحبه خود اعلام کرده کیفیت خودرو نسبت به سال گذشته هیچ تغییری نکرده است. 

سومین وعده‌ای که فاطمی امین بارها به آن اشاره کرد و همین وعده تبدیل به یکی از انتقادات بزرگ به وی شد، موضوع قرعه کشی خودرو و وعده حذف این فرایند بود. البته گرچه قرعه کشی خودرو از دولت قبل برای فاطمی امین به ارث ماند، اما با توجه به اینکه وزیر بارها وعده حذف این فرایند را داده بود، همگان انتظار فروش بدون قرعه کشی خودرو در سال ۱۴۰۱ را داشتند اما با ورود به سال جدید وزارت صمت اعلام کرد که به یک بار نمی‌توان قرعه کشی را حذف کرد، این یعنی سومین وعده فاطمی امین هم محقق نشد.

چهارمین قول وزیر، کاهش قیمت تمام شده خودرو بود؛ فاطمی امین البته مانند وعده‌هایی که ذکر شد، چندان مساله کاهش قیمت را در دفتر وعده‌های خود ننوشت اما چند باری موضوع کاهش ۱۵ درصدی قیمت تمام شده خودرو تا پایان سال ۱۴۰۱ و البته کاهش قیمت خودرو تا پایان سال ۱۴۰۰ و قطع ارتباط قیمت خودرو با دلار را مورد اشاره قرار داده بود، اما نه تنها قیمت خودرو کاهش نیافت بلکه طبق آخرین بخشنامه قیمتی شاهد افزایش قیمت خورد خودرو خودروسازان هستیم و هیچ کاهش قیمتی در کار نبوده است.

پنجمین قول وزیر، اصلاح ساختار مدیریتی خودروسازان بود؛ فاطمی امین که از همان ابتدا نحوه مدیریت و مشکلات ساختاری صنعت خودرو را مورد انتقاد قرار داد و وعده داده بود که به عنوان یکی از برنامه‌های اصلی، واگذاری سهام دولت در مجموعه‌های ایران خودرو و سایپا را دنبال خواهد کرد، اما حالا بعد از گذشت بیش از یک سال، هیچ واگذاری صورت نگرفته و آنطور که قربان زاده رئیس سازمان خصوصی سازی می گوید وزارت صمت کوچکترین اقدامی در این خصوص انجام نداده است.

مساله بعدی که البته اوایل وزیر به دلیل مشکلات تراز ارزی کشور با آن مخالفت می‌کرد و بعد جزو برنامه‌های خود اعلام کرد، موضوع آزادسازی واردات خودرو بود؛ بنا شد واردات خودرو آزاد شود، فاطمی امین برای محقق شدن این وعده حالا ادعا کرده که قرار است واردات آزاد شود اما تنها قرار است 70 هزار خودرو وارد شود، این درحالیست که این 70 هزار خودرو نیازی از بازار کشور را رفع نمی کند و آنطور که طی نامه های محرمانه دیده شده، قرار است خودروهای تشریفاتی وارد شود که مختص ارگان هاست، یعنی برای عامه مردم خودرویی در نظر گرفته نشده است.

آخرین وعده فاطمی امین که البته چند بار هم به آن اشاره کرد رابطه نادرست خودروساز و قطعه ساز است؛ آنطور که فاطمی امین گفته این رابطه موجب پیچیده شدن مدیریت، سخت شدن کنترل کیفیت قطعات و قیمت‌ها شده است. بنابراین وی وعده داده بود که به دنبال مجموعه‌سازی در صنعت خودرو است تا از این طریق به جای اینکه هر خودروساز با ۷۰۰ تا ۸۰۰ قطعه‌ساز کار کند، با ۷۰ تا ۱۰۰ مجموعه‌ساز کار خواهد کرد.

اما آنطور که از شواهد مشخص است، هیچ تفاوتی این صنعت با گذشته نکرده و روز به روز به زیان خودروسازان اضافه شده و طلب قطعه سازان بیشتر از قبل شده، یعنی آنطور که نجفی منش رئیس انجمن صنایع همگن قطعه سازی کشور می گوید خودروسازان زیانی بیش از 120 هزار میلیارد تومان دارند و بدهی قطعه سازان به بیش از 46 هزار میلیارد تومان رسید.

نکته قابل توجه آنکه فاطمی امین اگرچه وعده‌های بی شماری در مورد صنعت خودروسازی داده و در این گزارش فقط به محورهای اصلی آن اشاره کردیم اما وی برای تحقق این وعده‌ها، برنامه‌های ۲ ساله و ۴ ساله هم ارائه کرده است؛ این یعنی وزیر برای رسیدن به خواسته های دلی خود و البته استفاده کامل از این سمت، فرصت اضافه خواسته و جالب تر اینکه مجلس هم با آن همکاری کرده است.