ادعای غنی سازی بالای ۸۰ درصد ایران و التهاب دیپلماتیک/ از احتمال فعالسازی مکانیسم ماشه تا وقوع درگیری/ ایران چه واکنشی به بلومبرگ خواهد داشت؟

حسین نیازبخش- تنش دیپلماتیک ایران و غرب و ایران و اسرائیل در حال افزایش است. در چند هفته اخیر حداقل سه اتفاق افتاده که وضعیت روابط خارجی کشورمان و غرب و اسرائیل را بحرانی کرده است. ادعای بلومبرگ در رابطه با غنی سازی بالای ۸۰ درصد توسط رآکتورهای هسته ای ایران، ادعای اسرائیل در رابطه با حمله ایران به نفتکش های صهیونیستی و حمله هوایی اسرائیل به سوریه به قصد ترور مقامات ارشد نظامی ایران سه رویدادی هستند که منجر به التهاب جو دیپلماتیک شده اند.

در میان این سه اتفاق، رویداد نخست یعنی غنی سازی هسته ای ایران از سایرین مهمتر و قابل اعتناتر است، چراکه می تواند نتایج نامناسبی داشته باشد. البته مقامات ارشد ایران (مانند بهروز کمالوندی) گفته اند ایران تاکنون به غنی سازی ۶۰ درصد دست یافته اما غنی سازی ۸۰ درصد و بالاتر در دستور کار نبوده است‌. با این حال، این اعلام عمومی باعث کاهش تنش‌ها نشده است. در همین رابطه، جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در تماسی تلفنی از وزارت امور خارجه ایران خواسته هر چه سریعتر با آژانس بین المللی انرژی اتمی همکاری کند. هرچند، خود بلومبرگ گفته که ممکن است غنی سازی ۸۰درصد نه عملی عمدی بلکه اتفاقی باشد، با این حال، ادعای این رسانه باعث تحریک غرب شده است.

واکنش ایران و غرب به ادعای غنی سازی بالای ۸۰ درصد

واکنش ایران به این ادعا می تواند به سه نحو باشد؛ یا مقامات ارشد ایران درخواست ژوزف بورل را پذیرفته و اجازه دسترسی بیشتر به ناظران آژانس می دهند یا این اجازه را به ناظران نداده و به مسیر خود ادامه می دهند یا راهی میانه برمی‌گزینند و بدون افزایش دسترسی یا امکان نظارت به آژانس، با مسئولان این نهاد و شخص رافائل گروسی به مذاکره نشسته و سعی می کنند از سطح تنش‌ها کم کرده و ضمن آرام کردن فضای روانی علیه ایران، عدم صحت ادعای بلومبرگ را تایید کنند.

در آن سو، واکنش آژانس هم ممکن است متفاوت و متنوع باشد. اگر ایران راه حل دوم را برگزیند و حاضر به همکاری با آژانس یا مذاکره دقیق و راهگشا با رافائل گروسی نباشد، احتمال ارجاع پرونده ایران به سازمان ملل یا به کار افتادن مکانیسم ماشه و بازگشت همه تحریم های بین المللی وجود دارد.

البته این مربوط به واکنش غرب و سازمان های بین المللی می شود. در سمت دیگر، رژیم صهیونیستی وجود دارد که سطح تنش با ایران را به اوج خود رسانده است. اسرائیل و نتانیاهو ادعا کرده اند که در صورت غنی سازی حداکثری ایران به تاسیسات هسته ای کشور حمله می کنند. سفیر آمریکا در اسرائیل هم اخیرا اعلام کرده از هر طرحی که اسرائیل جهت مقابله با غنی سازی حداکثری ایران داشته باشد، حمایت می کند. هر چند امکان حمله هوایی اسرائیل به تاسیسات ایران با توجه به زیرزمینی بودن این تاسیسات و عدم تجهیز ارتش رژیم صهیونیستی به تسلیحات سنگرشکن صفر است اما ممکن است در سایر مناطق، به خصوص سوریه، درگیری ایران و اسرائیل افزایش یافته و به جنگ تبدیل شود، همانطور که در هفته اخیر هم مشاهده شد و درگیری‌هایی در آن مناطق بین دو طرف رخ داد.

گفتگو و ارتباط؛ راه حل سنجیده و موثر در شرایط حساس کنونی

به نظر می رسد مقامات ارشد کشور، سازمان انرژی اتمی و وزارت امور خارجه باید بیشتر نگران غرب و احتمال فعالسازی مکانیسم ماشه باشند تا تهدیدات مربوط به اسرائیل؛ چراکه احتمال وقوع جنگ با اسرائیل ضعیف اما احتمال فعالسازی مکانیسم ماشه یا اعمال تحریم های دیگر علیه ایران زیاد است. مذاکره با مسئولان ارشد آژانس، شخص ژوزف بورل و رافائل گروسی و کاهش تنش هایی که بر اثر عدم ارتباط به وجود آمده، می تواند تا حدی موثر واقع شده و از حوادثی که در آینده به خصوص بر اقتصاد ایران تاثیر خوهند گذاشت، جلوگیری کند.