بزرگ‌ترین بیماری‌ها از نگاه امیرالمؤمنین(ع) و راه درمان آن

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران تسنیم«پویا»، دکتر سیدحمید خویی، عضو هیئت علمی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران و محقق و پژوهشگر نهج البلاغه در چهارمین همایش قرآن، عترت و سلامت که طی روزهای پنجشنبه و جمعه در سالن اجتماعات بیمارستان میلاد برگزار شد، ضمن ارائه سخنانی با عنوان «سلامت از دیدگاه نهج‌البلاغه» و با بیان اینکه از نگاه اسلام اصل و بن وجود انسان، وجه روحی و معنوی اوست، گفت: در دین اسلام و آموزه‌های آن، سلامت معنوی بر سلامت مادی مقدم شمرده می‌شود. بنابراین در مباحث دینی وقتی از بحث سلامت صحبت می‌شود، به جنبه‎های معنوی سلامت بیش از جنبه‎های مادی توجه شده است.

وی با بیان اینکه در دیدگاه امیرالمؤمنین(ع) سلامت دین مقدم بر سلامت جسم بیان شده است،‌ تصریح کرد: امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در خطبه‌ای می‌فرمایند « نَسأَلُ اللهَ المُعافاتَ فِی الأدیانْ کَمَا نَسأَلُهُ المُعافاتَ فِی الأبدان » حضرت در این فراز می‌فرمایند خدایا سلامت در دین را عطا فرما همچنان که سلامت در ابدان را هم خواستارم. از سویی در گرامی‎ترین شب سال که شب قدر است، در دعای ابوحمزه ثمالی از زبان امام سجاد(ع) سلامت در دین را خواستاریم و می‌خوانیم « و السلامة فی الدین ». همچنین حضرت در مناجات دیگری ‎فرمود: « لا تَجْعَلْ مُصِیبَتَنَا فِی دِینِنَا ؛ خدایا دین ما را دچار آفت بیماری نکن.»

حضرت امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در بخشی از خطبه‎های نهج‎البلاغه، رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) را طبیب دوار معرفی می‌کنند و می‌فرمایند « طَبِیبٌ دَوَّارٌ بِطِبِّهِ » یعنی پیامبر (صلی الله علیه و آله) طبیب دوره‎گردی بود که نمی‎نشست که بیمار سراغ او بیاید بلکه در جستجوی بیمار می‎گشت. واضح است که منظور حضرت طبابت معنوی است.

این نواده آیت‌الله خویی با اشاره به اینکه امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) به چهار بیماری بزرگ انسان اشاره می‌کند که تمام آنها از بیماری‌های معنوی است، افزود: امیرالمؤمنین(ع) آنجایی که از قرآن صحبت می‌کند، می‌فرماید « فَاسْتَشْفُوهُ مِنْ أَدْوَائِكُمْ وَ اسْتَعِینُوا بِهِ عَلَى لَأْوَائِكُمْ فَإِنَّ فِیهِ شِفَاءً مِنْ أَكْبَرِ الدَّاءِ ؛ پس درمان خود را از قرآن بخواهید و در سختی‌ها از قرآن یاری بطلبید که در قرآن درمان بزرگترین بیماری‌هاست»؛ بعد حضرت به چهار بیماری اشاره می‌کنند: « وَ هُوَ الکُفرُ وَ النِّفَاقُ، وَ الغَیُّ وَ الضَّلالُ ». بنابراین می‎بینیم که هر چهار بیماری، مربوط به بیماری معنوی هستند. بنابراین باید مبنای اصلی نگاه به سلامت را بر سلامت روحی و معنوی استوار کرد.

خویی ضمن بیان اینکه از نگاه قرآن و نهج‎البلاغه هر وجهی از وجوه انسان را که در نظر بگیریم، وجود یا عدم سلامتی را باید در آن بسنجیم، خاطرنشان کرد: پس جای طرح سؤال است که آیا این انسان از سلامتی جسمی برخوردار است یا خیر؟ انسان روح دارد، آیا از سلامتی روح برخوردار است یا خیر؟ انسان روان دارد، آیا از سلامتی روانی برخوردار است یا خیر؟ وجه اجتماعی دارد، آیا از سلامتی اجتماعی برخوردار است یا خیر؟ و سلامت اجتماعی به این معناست که من حق کسی را نخورم و نه اجازه بدهم کسی حق من را بخورد.

وی با اشاره به اینکه خداوند در قرآن بیشتر روی مریضی‌های معنوی تأکید دارد، ادامه داد:مرض یعنی خروج از حالت اعتدال و میانه‎روی در تمام ارکان؛ خروج از اعتدال در فرآیندهای روانی، روانی، فکری و عاطفی بیماری تلقی می‌شود. خداوند وقتی در قرآن می‌فرماید « فی قُلوبِهِم مَرَضٌ »، مربوط به مرض‎های روحی و روانی است که شخص از حالت اعتدال خارج می‌شود. پس اولین شاخص سلامتی، اعتدال است. همچنین امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) فرمودند « لَا یُرَى الْجَاهِلُ إِلَّا مُفْرِطاً أَوْ مُفَرِّطاً ؛ جاهل جز در دو حالت دیده نمی‌شود یا در حالت افراط و یا در حالت تفریط» بنابراین جهل هم نوعی خروج از اعتدال و جزو امراض است.

منبع: تسنیم

10