استفاده و پخت قارچ به چه دورهای باز میگردد؟! +معرفی بهترین روشهای پخت قارچ
شاید کسی نداند که مصرف قارچ های خوراکی تاریخچه ای کهن دارد و در مراکز باستانشناختی قارچ هایی با قدمت نزدیک به ۱۳٬۰۰۰ در شیلی یافت شدهاند.
قارچ خوراکی خوشمزهای است که شاید بتوان از آن در همه غذاها استفاده کرد و طعمی خاص را به غذا بخشید. امروزه قارچ کبابی، قارچ سوخاری و ... طرفداران مخصوص به خود را در دنیای آشپزی پیدا کرده اند، اما سوالی که در این میان مطرح میشود این است که بهترین روش پخت قارچ چه روشی است؟ در همین راستا، باشگاه خبرنگاران جوان امروز به معرفی و تاریخچه استفاده از قارچ و همچنین معرفی بهترین روشهایی که برای پخت قارچ وجود دارد میپردازد.
قارچ خوراکی چیست؟
قارچهای خوراکی ساختارهای تولید مثلی (کلاهک) گوشت مانند خوراکی چندین گونهٔ قارچهای بزرگ (ماکرو) هستند. (قارچهایی که آنقدر بزرگ هستند که با چشم غیرمسلح دیده شوند). آنها ممکن است رو یا زیر زمین ظاهر شوند که انواع روی زمین، با دست چیده میشوند. خوراکی بودن قارچها میتواند به صورت عدم وجود ترکیبات سمی برای انسان در قارچ و داشتن مزه و بوی مطبوع تعریف شود. انسانها از قارچهای خوراکی به دلیل ارزش غذایی آنها برای غذا استفاده میکنند.
همچنین گاهی از قارچها برای ارزش دارویی و پزشکی آنها جهت درمان استفاده میشود. قارچهایی که افراد اجراکنندهٔ پزشکی عامیانه استفاده میکنند به قارچهای دارویی معروف هستند. قارچهای خوراکی شامل گونههای قارچی بسیاری میشوند که ممکن است به صورت وحشی در طبیعت چیده شده یا پرورش داده شوند. شناختن قارچهای خوراکی وحشی از قارچهای سمی به تجربه و تخصص بسیاری نیاز دارد و خطر سمی بودن قارچهایی که در طبیعت یافت میشوند بسیار بالاست؛ بنابراین هرگز نباید قارچهای موجود در طبیعت را به صرف داشتن ظاهر خوب مصرف کرد، چراکه مسمومیتهای شدید و حتی گاهی مرگ از پیامدهای مصرف قارچهای وحشی سمی موجود در طبیعت است.
قبل از آن که قارچی را خوراکی بدانیم، باید قارچ شناسایی شود. شناسایی کامل یک گونهٔ قارچ تنها راه ایمن برای اطمینان از خوراکی بودن قارچ است. برخی از گونههای قارچ که برای بیشتر مردم خوراکی هستند، ممکن است برای برخی افراد سبب واکنشهای آلرژیک شوند. همچنین قارچهای خوراکی کهنه یا نگهداری شده با روش نادرست میتوانند موجب مسمومیت غذایی شوند.
تاریخچهٔ استفاده از قارچ
مصرف قارچ به دوران باستان بازمیگردد. قارچهای خوراکی در مراکز باستانشناختی با قدمت نزدیک به ۱۳٬۰۰۰ در شیلی یافت شدهاند. اما اولین شواهد قابل اعتماد دربارهٔ مصرف قارچ به چند صد سال پیش از میلاد در چین بازمیگردد. چینیها قارچها را به عنوان دارو و همچنین برای غذا باارزش میدانند. رومیان و یونانیان باستان، به ویژه افراد طبقات اجتماعی بالا از قارچها برای مصارف آشپزی استفاده میکردند.
امپراطوران امپراطوری روم چشندگانی برای اطمینان از خوراکی بودن قارچها استخدام میکردند. قارچها بهآسانی نگهداری میشوند و در طول تاریخ، منبع تغذیهٔ اضافی در طول زمستان بودهاند. فرهنگهای بسیاری در سراسر جهان از قارچهای جادو برای مصارف مذهبی و معنوی خود و همچنین به عنوان دارو در پزشکی عامیانه استفاده کردهاند یا همچنان استفاده میکنند. برخی گونههای قارچها، تأثیرات مثبتی (از قبیل: کاهش اضطراب و ترس، کاهش فشار خون و آرامشبخشی) بر مغز، ذهن و روان دارند. گفته میشود که این گونهها توسط مردمان قبایل شمال سیبری و همینطور دزدان دریایی، پیش از جنگ استفاده میشدند.
این قارچها خودباوری و وضعیت روانی افراد را پیش از آغاز نبرد، بهبود میبخشیدند. توهمزایی قارچها نیز در کنار این آثار موجب استفاده از قارچها در مراسم مذهبی و جشنهای مردمان فرهنگهای باستانی بودهاست. در گذشته از گونههای ویژهای از قارچها برای افروختن آتش نیز استفاده میشدهاست. درحال حاضرانواع بسیاری ازقارچهای خوراکی وجوددارندکهدرنقاط مختلف دنیا مصارف گوناگونی دارند.
بهترین طرز پخت قارچ
متخصصان اسپانیایی میگویند که بهترین روش برای پخت قارچ استفاده از مایکروویو یا کباب کردن آن است. متخصصان تغذیه و سلامت به این نتیجه رسیده اند که کباب یا مایکروویو کردن قارچ باعث حفظ بسیاری از مواد آنتی اکسیدان آن میشود، اما آب پز یا سرخ کردن قارچ این مواد آنتیاکسیدان را کاهش میدهد. آنتیاکسیدانها موادی هستند که سلولها را در مقابل مواد شیمیایی مضر محافظت میکنند و مانع از بیماریهایی مثل سرطان و بیماریهای قلبی میشوند.
چه موادی در قارچ وجود دارد؟
قارچ حاوی پروتئین (و اسیدهای آمینه ضروری)، فیبر و ویتامینهای زیادی مثل ب، ث، د. وای است و چربی و کالری اندکی دارد. در این مطالعه که در نشریه علوم غذا و تغذیه منتشر شده متخصصان خاصیت غذایی چهار نوع قارچ را قبل و بعد از پخت با هم مقایسه کردهاند. بهترین راه برای این که ویتامین و خاصیت غذایی سبزیجات حفظ شود، این است که زمان پخت کوتاه باشد. اگر سبزیجات را آبپز میکنید از حداقل آب ممکن استفاده کنید
سرخ کردن قارچ
سرخ کردن قارچ باعث میشود آنتیاکسیدان، پروتئین و کربوهیدرات آن در روغن از بین برود و ارزش غذایی آن کم شود هر چند که قارچ خوشمزهتر میشود.
آب پز کردن قارچ
آب پز کردن هم مقدار زیادی از آنتی اکسیدان و پروتئین قارچ را از بین میبرد. متخصصان فکر میکنند علت این است که این مواد وارد آبی میشوند که قارچ در آن پخته شده است. البته متخصصان اسپانیایی متوجه شدند آبپز کردن باعث افزایش گلوکان میشود، مادهای که در قارچها یافت میشود و ممکن است در پیشگیری از بیماریهای قلبی موثر باشد.
یک قانون کلی برای مصرف قارچ
بهترین راه برای این که ویتامین و خاصیت غذایی سبزیجات حفظ شود، این است که زمان پخت کوتاه باشد. اگر سبزیجات را آبپز میکنید از حداقل آب ممکن استفاده کنید.
به همین دلیل است که متخصصان مایکروویو را روشی خوبی برای پخت قارچ دیدهاند، چون مواد مغذی خود را در آب و روغن از دست نمیدهد.
کباب کردن قارچ
با اینکه پخت سبزیجات با روغن باعث میشود خاصیت آن کم شود، اما کباب کردن قارچ با اندکی روغن باعث افزایش آنتی اکسیدانها میشود. اگر از روغن زیتون برای این کار استفاده کنید اسیدهای چرب آن بیشتر خواهد شد بدون اینکه کالری آن بیشتر شود.
منبع: باشگاه خبرنگاران
1980