سایه تجمل‌گرایی بر سبک زندگی جوانان

تنها با یک جستجوی ساده در صفحات اجتماعی همچون اینستاگرام عکس هایی را مشاهده می کنید که روز به روز جنبه تجملاتی و به اصطلاح لاکچری بودن بیشتر از آن مشاهده می شود.

افرادی که با رفتن به رستوران و کافه های شیک و لاکچری خیابان های بالای شهر اوقات فراغت خود را می گذرانند و عکس و فیلم های آن را در صفحات مجازی خود به اشتراک می گذراند یا حتی ماشین و موتورهای لوکس و گران قیمتی که ساعت ها بی هدف برای جلب توجه خیابان ها را طی می کنند.

اگر سری به فروشگاه ها و پاساژهای لاکچری شهر بزنید با قیمت هایی روبه رو خواهید شد که ممکن است برای اطمینان خاطر خود بار دیگر قیمت را از فروشنده بپرسید و بعد از پاسخ فروشنده متوجه می شوید که درست دیده اید و قیمت واقعی همین است.

ظاهرا شلوار جین 4 میلیون تومانی به بهانه «برند بودن» برای برخی ها گران نیست! هنگامیکه از فروشنده می پرسم که آیا این اجناس مشتری دارد یا نه؟ می گوید: بالاتر از این قیمت ها هم وجود دارد؛ این اجناس مشتری های خودش را دارد و تقاضا برای آن کم نیست.

تعداد چنین فروشگاههایی در سطح تهران کم نیست و هستند افراد به اصطلاح برند پوش که حاضرند هر قیمتی را پرداخت کنند و یا حتی ممکن است به قیمت کالا توجه نکنند؛ این برند پوشی که می تواند ریشه در چشم و هم چشمی و گاهی ریشه در فرهنگ غرب داشته باشد، بسیاری از جوانان ما را در بند خود کرده است.

این درحالی است که در شرایط اقتصادی کنونی 4 میلیون تومان برای افراد مبلغ زیادی به حساب می آید و بسیاری از افراد جامعه بخصوص قشر ضعیف، مجموع حقوق دو یا سه ماه آنان برابر با 4 میلیون تومان خواهد بود. اما در میان عده زیادی هستند که غرق در خوش های مجازی و زندگی های لاکچری هستند؛ صفحات اجتماعی از دسته گل، رستوران، کافه ها، فشن شو ها، لباس های برند و لاکچری پر شده است و این تجمل گرایی و غرب زدگی می تواند تاثیرات فروانی بر جامعه داشته باشد و حتی ممکن است ازدواج جوانان با چشم دوختن به این تجملات تحت تاثیر قرار گیرد و امروزه جوانان به جای لذت بردن از زندگی به دنبال رقابت در این عرصه هستند.

زندگی و آینده جوانان، در بند تجملات

مسئله ازدواج نیز از تجمل گرایی به دور نیست. سنت هایی که در خصوص ازدواج از گذشته تا به کنون تغییرات شگرفی داشته و همچنان در حال تغییر است؛ جوانانی که ابتدای زندگی خود را قرار است ساده آغاز کنند، به دنبال رقابت با سایرین و اینکه جشن عروسی آن ها لاکچری تر از سایر دوستانشان باشد هزینه های شگرفی را می پردازند.

نکته مهم در این میان این است که هزینه عروسی چه گران و چه ارزان باشد، تاثیری در خوشبختی زندگی عروس و داماد نخواهد داشت. معمولا پس از برگزاری این مراسم ها بر طبق عادت و تاثیرات دنیای مجازی، افراد عکس های لاکچری خود را در اینستاگرام خود منتشر می کنند و حاضرند تنها برای یک شب گاهی هزینه میلیاردی بپردازند؛ هزینه هایی که برای آغاز شروع زندگی مشترک می تواند خیلی کاربردی تر باشد. این امر موجب ایجاد چشم و هم چشمی و رقابت کاذب در بین جوانان برای برگزاری عروسی لاکچری شده است.

محمد روزبهانی جامعه شناس و آسیب شناس اجتماعی در گفتگو با خبرنگار حوزه ازدواج و خانواده گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، در خصوص تاثیرات تجمل گرایی بر جامعه ایرانی اظهار کرد: امروزه به طور مشخص سبک زندگی با گذشته تفاوت پیدا کرده است؛ به طور مشخص در سه دهه گذشته تاثیر فرهنگ و سبک زندگی غربی و روند جهانی شدن یا همان غربی شدن( بدون قضاوت درباره خوب یا بد بودن آن)زندگی جامعه ما را دچار دگرگونی کرده است.

وی در ادامه بیان کرد: این سبک زندگی جدید که بر پایه مصرف بیشتر شکل گرفت تمام زوایای زندگی فردی و جمعی در جامعه ما را تحت تاثیر قرار داده است و به طور کلی همه بخش ها و عناصر فرهنگ از این جریان تاثیر پذیرفته اند.

روزبهانی افزود: در این روند تغییرات که بعضی ها آن را مصرف گرایی و بعضی دیگر تجمل گرایی می نامند مهمترین گروهی که بیشترین تاثیر را پذیرفته اند، جوانان هستند.

این جامعه شناس با بیان اینکه تجمل گرایی بخشی از سبک زندگی جدید است گفت: این سبک زندگی خود را در ازدواج ،تفریح، ارتباطات اجتماعی جوانان نشان می دهد.

تفاوت ازدواجهای امروزی با ازدواجها در دهه های گذشته

روزبهانی عنوان کرد: به نظر می رسد جامعه ما جامعه ای در حال گذار است، گذار از سنت به مدرن؛ در این تغییر فرهنگ و سبک زندگی مشکلات جدیدی به همراه دارد که شهروندان را با چالش روبرو می کند؛ در حال حاضر عموم بزرگسالان نگاهشان به ازدواج نوعی نگاه سنتی است.همان شیوه ای از زندگی و ازدواج که خودشان تجربه کرده اند؛ اما جوانان نگاهشان به ازدواج متفاوت است.

این جامعه شناس افزود: در زندگی سنتی بنای زندگی و بخصوص زندگی مشترک زوجهای جوان بر صرفه جویی و قناعت استوار بود، که این نگاه هم حاصل تجربیات نسلهای گذشته در یک جامعه سنتی با محدودیت منابع اقتصادی و کالاهای مصرفی است.

وی ادامه داد: در جامعه(سنتی) صرفه جویی، کم مصرف کردن و به نوعی قناعت کردن بهترین راه و روش زندگی بود اما در جامعه امروز که رکن اصلی اقتصادش تولید و مصرف است، افراد جامعه به سمت مصرف زیاد سوق داده می شوند. در واقع چرخ اقتصاد جامعه امروز بر پایه مصرف زیاد بنا شده است.

روزبهانی با اشاره به اینکه جوانان تحت تاثیر این مصرف گرایی هستند افزود: این مصرف گرایی توسط جامعه و رسانه ها از صبح تا شب تبلیغ و تشویق می شود و جوانان هم تحت تاثیر همین سبک زندگی و تبلیعاتی قرار می گیرند که رسانه ها به خوردشان می دهند.

این جامعه شناس درخصوص اینکه تاثیر تجمل گرایی بر زندگی و ازدواج جوانان تصریح کرد: مصرف گرایی یا تجمل گرایی عامل کاهش ازدواج در جامعه ما نیست؛ کاهش میزان ازدواج در کشور ما در درجه اول علت فرهنگی دارد. به این معنی که نگاه به ازدواج توسط جوانان با نسلهای گذشته فرق کرده و بخشی از جوانان امروز لزوما ازدواج را یک ضرورت نمی دانند، اما در گذشته این یک ضرورت محسوب می شد.

وی گفت: عوامل اقتصادی در عدم گرایش به ازدواج تاثیراتی می تواند داشته باشد؛ البته نه به دلیل تجمل گرایی و مصرف گرایی، بلکه به دلیل بیکاری و رکود است؛ در جامعه امروز ما گرایش به ازدواج در طبقاتی که وضع اقتصادی خوبی دارند کم تر از طبقات پایین تر است.

منبع: باشگاه خبرنگاران

1981