اعلام تغییرات جدید در طرح ترافیک تهران

وسایل نقلیه برقی به‌زودی وارد چرخه ترددهای شهری تهران می‌شوند و باید فصلی نو در ترددهای تهران گشوده شود. این وسایل که از نظر تولید آلودگی هوای احتراقی هیچ سوخت فسیلی‌ای مصرف نمی‌کنند، اثری شگرف در کاهش آلودگی هوا دارند. به این ترتیب باید شرایطی نو در محدوده‌های ترافیکی تعریف شود.

شهرداری تهران برای سال‌های پیش رو اصلاح طرح ترافیک را مدنظر دارد. اطلاعات رسیده از سازمان حمل‌ونقل شهرداری تهران به همشهری نشان می‌دهد مهم‌ترین گزینه اصلاح طرح از منظر شهرداری تهران، پرداخت عوارض عادلانه‌تر است. در حال حاضر پرداخت‌های عوارض مبتنی بر زمان ورود و خروج و بسته به نوع معاینه فنی خودرو است اما در روش درست باید به گونه‌ای محاسبه عوارض انجام شود که علاوه بر دو آیتم فعلی یعنی زمان ورود و خروج و همچنین نوع معاینه فنی خودروها، میزان پیمایش و عوارضی که هر خودرو برای شهر ایجاد می‌کند را مشخص کرد تا میزان پرداختی متناسب با عوارضی باشد که برای شهر ایجاد می‌کند.

مجتبی شفیعی، مدیرعامل سابق این سازمان می‌گوید: با توجه به اینکه ابزارهای مدیریت ترافیک براساس سیستم‌های‌ آی‌تی در سال‌های اخیر توسعه قابل‌توجهی پیدا کرده است، شورای ترافیک تهران تکلیفی را برای سازمان ترافیک مشخص کرده تا بستری ایجاد شود و شهروندان بتوانند عادلانه‌تر از امکانات ورود به محدوده طرح ترافیک استفاده کنند، البته این مهم هنوز به برنامه اجرایی دقیق و قابل اجرا نرسیده است. کلیت موضوع این است که هر خودرو متناسب با میزان پیمایشی که در محدوده‌های ترافیکی دارد، عوارضش را پرداخت کند. تلاش بر این است که مدیریت ترافیک در تهران بهبود یابد.

او گفت: نحوه محاسبه پیمایش خودروها میزان عوارض در طرح ترافیک جدید براساس چند پارامتر مشخص می‌شود. مبلغ متوسط پرداختی شهروندان نه‌تنها افزایش نمی‌یابد بلکه ممکن است کاهش هم داشته باشد و این افزایش تنها متوجه افرادی است که میزان ترددشان در محدوده طرح ترافیک از حد متوسط بیشتر است، اما برای رانندگان معمولی که یک ورود و خروج عادی و تردد غیرتجاری دارند، قطعا عوارض کاهش خواهد داشت. محاسبه میزان عوارض براساس معیارهایی همچون طول پیمایش در هر سفر، مدت انجام سفر، وضعیت آلودگی هوا، میزان ازدحام ترافیکی معابر و وضعیت معاینه فنی خودرو است که در شورای ترافیک این شاخص‌ها به تصویب رسیده و اینکه به چه روشی این پیمایش محاسبه می‌شود، بسته به جزئیات طرح ترافیک دارد که هنوز به‌طور دقیق جزئیات آن مشخص نشده است، ولی معیار ما شاخص فوق‌الذکر است.

دادن تخفیف به‌ خودروهای کمتر آلاینده

یکی از ملاک‌هایی که در طرح‌های موفق ترافیکی دنیا رواج دارد، ارائه تخفیف به‌ خودروهای کمتر آلاینده و برقی است. در واقع کیفیت عوارض ترددی در حلقه‌های داخلی شهر چنان تعیین می‌شود که هر قدر خودرو از فناوری پاک‌تری برخوردار باشد، بتواند ارزانتر در محدوده‌های ترافیکی تردد کند.

ایجاد محدوده‌های ZEZ

یکی از مهم‌ترین گام‌ها برای ایجاد محدوده‌های ترافیکی شهرهای بزرگ دنیا که با آلودگی هوا دست و پنجه نرم کرده‌اند، ایجاد محدوده‌هایی در مرکز شهر است که هیچ وسیله نقلیه موتوری شخصی تردد نکند. در این گام تلاش شده ترددها در هسته مرکزی شهر فقط با وسایل نقلیه عمومی تمام‌برقی صورت گیرد و فضا به‌طور خاص در اختیار شهروندانی باشد که قصد دارند پیاده در شهر تردد کنند. این محدوده‌ها که به محدوده‌های ZEZ(zero emmition zone) معروفند، در شهرهایی نظیر لندن، منچستر، پراگ، بروکسل و رم در مرکز شهر تعریف شده‌اند و با چرخه حمل‌ونقل تمام‌برقی، همه ترددهای محدوده را پوشش می‌دهند.

پرسش اساسی در بحث برقی‌سازی خودروها

این روزها با نزدیک شدن ناوگان برقی تاکسی، اتوبوس و موتورسیکلت به تهران، این نکته از سوی مسئولان شهری اعلام شده که با ورود برقی‌ها شرایط ترددی در تهران تغییر می‌کند و طرح‌های ترافیکی به روزسانی می‌شوند. اما مهم‌ترین موضوعی که در بحث برقی‌سازی خودروها باید به آن پرداخته شود این است که آیا برقی‌سازی خودروها به ضرر اقشار ضعیف جامعه نیست؟ قیمت وسایل نقلیه برقی بالاتر از وسایل نقلیه بنزینی هستند و تبدیل آنها می‌تواند هزینه‌ای برای مردم داشته باشد. به این ترتیب در نگاه اولیه این اقدام اقتصادی نیست. اما وقتی با دقت بیشتری به موضوع نگاه می‌کنیم می‌بینیم که هزینه فایده تبدیل وسایل نقلیه بنزینی به برقی بسیار عاقلانه‌ و ضروری است.