بساط رزق و روزی فصلی تعدادی از کارگران مرندی/ریواس تحفه خدادادی

ریواس (اوشگون) در ماه‌های اردیبهشت و خرداد در برخی از کوهستان‌هاو دامنه کوه‌ها می‌روید که امروز این گیاه را به عنوان یک سبزی در مزارع نیز کشت می‌کنند.

شهرستان مرند با اقلیم کوهستانی خاستگاه گیاه ریواس است که در فصل بهار در مناطق مختلف این شهرستان از جمله کوه‌های روستاهای زنجیره، سرخه، گزافر، گلجار و پیام برداشت می‌شود؛ برداشت این محصول از ۲۰ فروردین ماه در شهرستان مرند و روستاهای آن آغاز شده و تا اواخر اردیبهشت ماه بسته به مناطق مختلف و آب و هوای مناطق رشد کرده و برداشت می‌شود.

این گیاه به شکل یک ساقه ۲۰ تا ۳۰ سانتی متری است که علاوه بر مصرف به عنوان گیاه، یک گیاه دارویی محسوب می‌شود.

ریواس به صورت خدادادی و رشد خودرو بوده و با ریزش تخم‌های آن از ساقه‌های آن بعد از برداشت در کنار ساقه قدیمی، ساقه جدید رشد و به وجود می‌آید.

یکی از مناطقی که در شمال غرب کشور معدن ریواس محسوب می‌شود دامنه کوه‌های «میشو» شهرستان مرند است که همه روزه افراد محلی پس چیدن آن از کوهستان به سطح شهر آمده و بساط خود را پهن می‌کنند و حتی در لب جاده‌ها این محصول را به فروش می‌رسانند.

قربان زاده یکی از بومیانی است که از زمان‌های گذشته هر سال در نیمه‌های بهار، هر روز صبح برای چیدن ریواس راهی کوهستان می‌شود و پس از گذر از مسیری صعب‌العبور به دامنه کوهستان می‌رسد و قبل از ظهر نیز با گونی محصول به شهر برمی‌گردد تا آن را بفروش برساند.

قربان زاده کارگری شریف است و در راه تأمین رزق حلال، خستگی نمی‌شناسد، او نان حلال خانواده اش را از دامنه‌های کوهستان بر سر سفره می‌آورد.

خواص درمانی ریواس

ریواس گیاهی خودرو به شمار می‌رود که فصل بهار در مراتع مرند می روید و برگ‌های پهن خود را بر دامن دشت‌های این شهرستان می‌گستراند و رویش آن نمای زیبایی را به طبیعت این منطقه ارزانی می بخشد.

ریواس به عنوان گیاه خوراکی و دارویی از کاربردهای فراوانی برخوردار است و دارای ویتامین‌های آ و سی فراوان و املاح معدنی زیاد نظیر پتاسیم و کلسیم است.

یک کارشناس تغذیه، در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به خواص درمانی این گیاه می‌گوید: استفاده از گیاه ریواس علاوه بر بهبود اشتها، به بهبود عملکرد معده انسان کمک و متعادل کننده عملکرد روده و تقویت کننده قلب و عروق است.

ریواس گیاهی خودرو به شمار می‌رود که فصل بهار در مراتع مرندمی روید و برگ‌های پهن خود را بر دامن دشت‌های این شهرستان می‌گستراند و رویش آن نمایزیبایی را به طبیعت این منطقه ارزانی می بخشد

علی کارگزار با اشاره به اینکه معمول‌ترین فواید ریواس، دارویی بودن آن است که قرن‌ها در پزشکی و معالجه مردم، مورد استفاده قرار می‌گرفت، ادامه می‌دهد: گیاه ریواس، طبیعت سرد داشته و مزه‌ای ترش دارد.

این کارشناس رژیم درمانی معتقد است: گیاه ریواس دارای مقادیر کمی پروتئین، چربی و کربوهیدرات است و برای متقاضیانی که خواستار کاهش وزن خود هستند، بسیار مفید است.

کارگزار ادامه می‌دهد: این گیاه دارای مقادیر زیادی کلسیم، پتاسیم و ویتامین‌های گروه آ و سی می‌باشد و کلسیم آن در افرادی که نیاز بیشتری به کلسیم زیادی دارند مانند کودکان، سالمندان و افراد در حال رشید بسیار مؤثر است.

به گفته این کارشناس تغذیه، ریواس به عنوان ضد یبوست، داروی ضد ورم و هومئواستاتیک در درمان یبوست، اسهال، یرقان (زردی)، خونریزی معده و روده، اختلالات وابسته به قاعدگی، ورم ملتحمه، زخم‌های جراحتی، زخم‌های چرکی سطحی و زخم معده، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مصارف دیگر ریواس از زبان اهالی

به گفته اهالی، ابروهای انسان در سال یکبار آب را به خود جذب و از آن برای رشد استفاده می‌کند که این آب در پوست ساقه ریواس است که اهالی در هنگام مصرف ساقه آن پوست آن را به ابروهای خود می‌کشند.

این گیاه علاوه بر تازه خوری، به صورت ترشی جات، مربا و شربت ریواس مورد استفاده قرار می‌گیرد که فواید بسیار زیادی برای انسان دارد و درمان برخی از امراض به شمار می‌رود.

یکی از بانوان مسن روستای «قرمزی قشلاق» مرند می‌گوید: در ایام قدیم از ریواس برای پاک کردن گلدان‌ها و قاب‌ها استفاده می‌کردیم، ریواس را به گلدان‌ها و قاب‌های سوخته می‌کشیدیم که در کمتر از چند دقیقه درخشندگی آن بر می‌گشت.

او همچنین ریواس را نوعی داروی حشره کش می‌داند و تصریح می‌کند: برگ‌های ریواس بزرگ‌ترین دشمن حشره‌های گیاه خوار هستند.

قابلیت گردشگری دشت‌های ریواس مرند

یکی از فعالین زیست محیطی شهرستان مرند می‌گوید: دشت‌های شهرستان مرند قابلیت گردشگری دارد و در قالب اکوتوریسم می‌توان به صورت پایلوت استفاده کرد.

محمد پورقلی می‌افزاید: با فراهم کردن زمینه و بسترهای گردشگری، مردم و همشهریان و علاقه مندان به طبیعت می‌توانند از این منطقه با توجه به چشم اندازی که در استان دارد در زمان مناسب آنکه فصل بهار می‌باشد استفاده کنند.

وی عنوان می‌کند: می‌توان در صنایع غذایی و تبدیلی و صنعتی از این گیاه دارویی استفاده کرد از طرفی با همکاری دانشگاه و آنالیزهایی که توسط این واحد می‌تواند در خصوص شناسایی فواید و خواص آن صورت بگیرد و نتایج حاصل از آن در این زمینه سرمایه گذاری و مشارکت بخش خصوصی و دولتی جهت صنایع تبدیلی و فرآوری اقدام کرد.

این فعال محیط زیست تاکید می‌کند: دشت‌ها و کوه‌های مرند در فصل بهار یکی از بهترین فرصت‌های جذب گردشگر داخلی و خارجی است، روئیدن شقایق‌های زیبا در دشت‌های یامچی این شهرستان، آغاز فصل ریواس چینی در اردیبهشت ماه، چیدن «دنبالان» در ایام بهار، طبیعت بکر روستاهای اطراف و… از جمله آنها است.

منبع: مهر

10