روسیه چقدر طلا دارد و آیا «گروه ۷» میتواند طرح «ممنوعیت واردات طلای روسیه» را عملی کند؟
به نظر میرسد که روسیه برای اولین بار پس از انقلاب بلشویکی ۱۹۱۷ میلادی، نتوانسته بدهی خارجی خود را پرداخت کند و به همین دلیل ایالات متحده و متحدانش قصد دارند از این فرصت استفاده کرده و طلای روسیه را که دومین صنعت صادراتی اتحاد جماهیر شوروی پیشین محسوب میشد، هدف قرار دهند.
کشورهای عضو «گروه هفت» روز سهشنبه در جریان نشست سالانۀ خود در آلمان، به عنوان بخش دیگری از اقدامات تحریمی غرب علیه ولادیمیر پوتین به دلیل حمله نظامی روسیه به اوکراین، بر سر ممنوعیت واردات طلای روسیه توافق کردند.
آمریکا میگوید که روسیه از طلا برای حمایت از پول خود و به عنوان راهی برای دور زدن تحریمها استفاده میکند و در همین راستا نیز ذخایر طلایش را با ارزهای خارجی که مشمول تحریمهای فعلی نیستند، مبادله میکند.
روسیه چقدر طلا دارد؟
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا روز یکشنبه در جریان گفتگو با شبکه خبری سیانان گفت از آنجا که طلا (پس از انرژی) دومین صادرات پردرآمد روسیه است و نزدیک به ۹۰ درصد از درآمد حاصل از صادرات آن نیز از کشورهای عضو «گروه ۷» روانۀ مسکو میشود، «با قطع واردات طلا، میتوان مانع از دسترسی روسیه به حدود ۱۹ میلیارد دلار درآمد سالانه شد که رقم قابل توجهی است.»
او افزود: «به این ترتیب روسیه دیگر نمیتواند پول مورد نیاز برای نوسازی صنایع دفاعی خود، همچنین انجام نوسازیها در بخش فناوری و اکتشاف انرژی را فراهم کند.»
روسیه خرید طلا را در سال ۲۰۱۴ میلادی افزایش داد؛ یعنی سالی که آمریکا علیه این کشور به دلیل حمله به شبهجزیره کریمه تحریمهایی را وضع کرد و اکنون تخمین زده میشود که این کشور بین ۱۰۰ میلیارد تا ۱۴۰ میلیارد دلار ذخیرۀ طلا داشته باشد.
طرح «ممنوعیت واردات طلای روسیه» چگونه عملی خواهد شد؟
کریس ویفر، تحلیلگر اقتصادی شرکت مشاورۀ «ماکرو-ادوایزری» میگوید که حتی با وجود وضع این ممنوعیت، روسیه میتواند همچنان طلایش را به کشورهای خارج از حوزه قضایی «گروه هفت» بفروشد؛ اما این ممنوعیت بر توانایی روسیه برای کسب درآمد از این راه تأثیر خواهد گذاشت. چراکه در عمل، ممکن است برای افرادی که در این معاملات مشارکت دارند اما اهل کشورهایی هستند که با ممنوعیت واردات طلا از روسیه موافقت کردهاند، مجازاتهای مدنی یا کیفری درنظر گرفته شود.
بطور مثل هم اکنون مقامات گمرک سوئیس در حال ردیابی محمولهای حاوی حدود ۳ تن طلای روسیه (به ارزش بیش از ۲۰۲ میلیون دلار) هستند که ماه گذشته از بریتانیا وارد سوئیس شده و گمان میرود برای انجام این معامله، تحریمهای اقتصادی روسیه نقض شده باشد.
برای محدود کردن تجارت طلای روسیه چه تدابیر دیگری به اجرا گذاشته شده است؟
آمریکا و متحدانش پیش از این در ماه مارس با هدف محدود کردن بیشتر توانایی روسیه در استفاده از ذخایر بینالمللی خود، اقدام به مسدود کردن تراکنشهای مالی بینالمللی با بانک مرکزی روسیه کردند که شامل معاملات طلای این کشور نیز میشد.
بر این اساس وزارت خزانه داری آمریکا دستورالعملی صادر کرد و شهروندان آمریکا شامل دلالان، توزیع کنندگان، عمده فروشان و خریداران طلا همچنین موسسات مالی را بطور کلی از خرید، فروش یا تسهیل معاملات مرتبط با طلای روسیه و کشورهای دیگری که تحریم شدهاند، منع کرد.
ضربه به الیگارشهای روس
مانند هزاران تحریمی که به شیوههای مختلف علیه روسیه وضع شد، ممنوعیت واردات طلای این کشور نیز با هدف منزوی کردن روسیه از نظر اقتصادی و مختل کردن سیستمهای تامین مالی این کشور و انجام پولشوییها همچنین به عنوان راه دیگری برای مسدود کردن ارتباط اقتصاد روسیه با سیستمهای مالی جهانی اجرا میشود.
بوریس جانسون، نخستوزیر بریتانیا در جریان نشست «گروه ۷» گفت که این ممنوعیت «مستقیماً به الیگارشهای روس همچنین به قلب ماشین جنگی پوتین ضربه میزند».
او افزود: «پوتین در حال هدر دادن منابع رو به کاهش خود در این جنگ بیهوده و وحشیانه است. او غرور خود را به قیمت ضرر سنگین مردم اوکراین و روسیه حفظ میکند.»