با آداب و رسوم مردم یزد و قشم آشنا شوید

یزد و قشم که دو مقصد پرطرفدار و محبوب بین گردشگران است، آداب و رسوم خاص خود را دارند که با رزرو هتل در یزد و قشم می‌توان علاوه بر گشت و گذار در شهر با فرهنگ مردم نیز بیشتر آشنا شد.

این دو شهر تاریخی دارای آداب و رسوم زیادی می‌باشند و آیین‌های مختلفی را در خود دیده‌اند. بهتر است که قبل از سفر با آنها آشنا شد تا در هنگام سفر اطلاعات کاملی داشت. در ادامه با آداب و رسوم مردم قشم و یزد بیشتر آشنا خواهیم شد.

آداب و رسوم مردم یزد

از ویژگی‌های مردم بومی شهر تاریخی یزد، قناعت است که سبب خلق معماری خاص شده است و این به‌خاطر سازگاری با محیط جغرافیایی یزد می‌باشد. اینکه به یزد شهر قنات و قنوت و قناعت گفته می‌شود! قناعت و نبود آب باعث شد که مردم با حفر قنات به ابتکاری نو برسند و با ساخت بادگیرها، انرژی باد و حوض در زیرزمین خانه‌ها، سیستم طبیعی خنکی را راه‌اندازی کنند.

از دیگر آداب و رسوم مردم یزد، مذهبی بودن و اجرای کامل مراسم‌های مذهبی است. البته در یزد، پیروان ادیان مختلفی مانند زرتشتی، یهودی، مسلمان و کلیمی در کنار هم زندگی می‌کنند. مردم یزد بسیار صبور و با آرامش هستند و از مهمان‌نوازترین مردم ایران به‌شمار می‌روند.

جشن سده

از دیگر آداب و رسوم مردم یزد، جشن سده است که از کهن‌ترین جشن‌های ایرانیان به‌شمار می‌رود و پیروان زرتشتی در یزد و کرمان این جشن را برگزار می‌نمایند. این جشن برای جنگ و پیروز شدن بر اهریمن و تاریکی است که به‌صورت دسته جمعی اجرا می‌شود. این جشن در ۱۰ بهمن هر سال برگزار شده و پیروان آیین زرتشتی به دور آتش، شعر و دعا می‌خوانند و مسلمانان هم از این جشن باشکوه بازدید می‌کنند.

خانه تکانی

زرتشتی‌ها معتقدند که ۱۰ روز قبل از شروع سال جدید، روح رفتگان به زمین باز می‌گردد و تا ۱۰ روز پس از شروع سال، در زمین هستند و پس از آن به جایگاه خود برمی‌گردند؛ به‌همین خاطر خانه‌ها را تمیز می‌کنند. یکی دیگر از آداب و رسوم مردم یزد، روشن کردن آتش و پختن آش رشته در سال جدید است به این شکل که اکثر خانه‌ها آش می‌پزند.

جشن نوروز یزد

جشن نوروز از مهمترین و اصلی‌ترین جشن‌های ایرانیان است که یادگار دوران باستان می‌باشد. اهمیت جشن نوروز به اندازه‌ای بوده که در آثار یونسکو هم به‌صورت ناملموس ثبت شده است. این جشن با شروع فصل بهار و با نو شدن زمین برگزار می‌شود. این مراسم را هم مردم یزد، با آداب و رسوم خاص، برپا می‌دارند.

هفت سین

مهمترین آداب و رسوم مردم یزد در جشن نوروز، نماد هفت سین است که این سفره هفت سین در یزد هم مانند دیگر شهرهای ایران می‌باشد. رسم عیدی دادن و هدیه گرفتن هم برقرار است. در گذشته پدرهای خانواده عسل و سکه به افراد خانواده هدیه می‌دادند.

مراسم محرم

مراسم عزاداری محرم در شهر یزد، بسیار باشکوه اجرا می‌شود. این مراسم بسیار با نظم و با چاوش‌خوانی که از مراسم اصیل و قدیمی در یزد است، هر سال برگزار می‌شود.

مراسم نخل گردانی

از معروف‌ترین آداب و رسوم مردم یزد مراسم نخل‌گردانی است که توسط شیعیان یزد انجام شده و به مناسبت شهادت امام حسین برگزار می‌شود. اجرای مراسم به این صورت است، که اتاق بزرگی ازجنس چوب می‌باشد که به نخل شهرت پیدا کرده و این اتاق نمادی از تابوت پیکر امام حسین است. این اتاق از چوب درخت گردو و سپیدار ساخته شده و به خاطر شباهت به درخت نخل به نخل معروف شده است.

جشن پسح

این جشن توسط یهودیان شهر یزد برپا می‌شود. دلیل اجرای این مراسم پس گرفتن آزادی قوم یهود از دست فراعنه مصر است. این جشن برای کلیمی‌ها بسیار مهم و با اهمیت می‌باشد.

آداب و رسوم مردم قشم

بیشتر مردم قشم مسلمان و اهل سنت هستند و به‌خاطر همجواری با دریا باعث شده بسیاری از مراسمات سنتی قشم مرتبط با دریا باشد. با رزرو هتل های قشم می‌توانیم از نزدیک شاهد این مراسمات باشیم.

جشن نوروز صیاد

در اول مرداد و آخر فصل صیادی، جشنی بنام جشن نوروز صیاد برگزار می‌شود. این جشن سنتی، قدمتی چند صد ساله دارد و هیچ صیادی در این روز صید نمی‌کند. در این تاریخ، اهالی معتقدند که باید به آبزیان فرصت تولید و مثل بدهند.

مراسم زنبیل‌گردانی

مراسم زنبیل‌گردانی یکی دیگر از آداب و رسوم مردم قشم است که ویژه کودکان بالای دو سال است. یعنی اگر کودکی تا پس از دو سالگی نتوانست راه برود، خانواده مراسم زنبیل‌گردانی را اجرا می‌کند. به این شکل که کودک را در زنبیلی که از برگ و چوب درخت خرما ساخته شده، قرار می‌دهند و بزرگترها زنبیل را دست گرفته و شعرهای سنتی مخصوص را می‌خوانند و معتقدند که این مراسم باعث می‌شود که کودک راه بیافتد.

جشن نخل و خرما

چون خرما، خواص بسیار زیادی دارد به درخت خرما لقب درخت زندگی داده‌اند. به‌همین خاطر احترام زیادی برای درخت خرما قائل هستند و جشن نخل خرما یکی از آداب و رسوم مردم قشم است.

در این جشن کلیه محصولات خرما و درخت خرما مانند شیرینی خرمایی، بیسکویت خرمایی، رولت خرمایی، مربا، زنبیل، دمپایی، جارو، شیره خرما، سرکه خرما و... را به‌عرصه نمایش و فروش می‌گذارند و با موسیقی سنتی و انواع بازی‌های سرگرم‌کننده این جشن را برگزار می‌کنند.

مراسم مولودی خوانی

مراسم‌های مذهبی از دیگر آداب و رسوم مردم قشم است، که چهار بار در سال برپا می‌شود. این مراسم در زمان‌های معراج پیامبر، عید فطر، عید قربان و ولادت حضرت‌ محمد، پس از نماز عشا در مساجد مولودی می‌خوانند.

آیین زار

آیین زار در بین بومیان آفریقا هم مشاهده شده است. در این مراسم بعضی از بیماران که معالجه پزشکی تاثیری بر روی آنها ندارد در این مراسم شرکت می‌کنند. چرا که معتقدند این بیماری توسط بادها به‌وجود آمده و به بدن بیمار، جن وارد شده است که باید در این مراسم جن را از بدن بیمار خارج کرد. علائم این بیماران سردرد، دل درد، چشم درد و افسردگی می‌باشد.

مراسم قبله دعا

در مناطق کم آب کشور، مراسماتی با مضمون دعا برای بارش وجود دارد. مراسم قبله دعا از دیگر آداب و رسوم مردم قشم است، که توسط امام جمعه قشم برگزار شده و به‌صورت دسته جمعی برای بارش باران دعا می‌کنند. زمان این مراسم با خشکی قنات‌ها و چاه‌ها همزمان است.

مردم در این مراسم دو روز را روزه می‌گیرند و قرآن می‌خوانند و با پخت غذای نذری، بین فقرا پخش می‌کنند و قسمتی از غذا را در پای درختان برای حیوانات می‌ریزند. این مراسم در کنار درخت کُنار که درختی مقدس است، برگزار می‌شود.

آداب و رسوم ازدواج

در بین آداب و رسوم مردم قشم در رابطه با ازدواج به این شکل است، که جهیزیه و مراسم عروسی را داماد تقبل می‌کند و پس از ازدواج کلیه مخارج عروسی برعهده داماد بوده و برای عروس، لباس سنتی و طلا تهیه می‌کنند. خانواده عروس، تزیین حجله عروس و داماد را به‌عهده دارند. غذای عروسی معمولاً خورشت هواری می‌باشد که یک غذای سنتی و لذیذ است. در مراسم عروسی، عروس و داماد سه روز را در حجله به‌سر می‌برند.