انواع زخم و راه‌های درمان آن

این آسیب‌ها می‌توانند ناشی از عوامل خارجی مانند بریدگی‌ها، سوختگی‌ها و ضربه‌ها یا عوامل داخلی مانند بیماری‌های مزمن باشند. درمان زخم‌ها نیز به عواملی همچون نوع زخم، عمق، محل و علت ایجاد آن بستگی دارد و شامل روش‌های متعددی از جمله استفاده از پانسمان‌های مخصوص، تجویز داروهای آنتی‌بیوتیک و در برخی موارد جراحی است. در این مقاله، به بررسی انواع مختلف زخم‌ها و روش‌های متداول درمان آن‌ها خواهیم پرداخت.

منظور از زخم باز چیست؟

به هر نوع زخم یا آسیب پوستی که در آن سطح پوست بریده یا شکافته شده و بافت‌های زیرین در معرض هوا و عوامل خارجی قرار بگیرند، زخم باز گفته می‌شود. حوادثی مانند سقوط، بریدگی با اجسام نوک تیز، سوختگی و تصادفات رانندگی از شایع ترین علل ایجاد زخم باز هستند.

بیشتر زخم‌های باز جزئی هستند و در خانه قابل درمان می‌باشند. اما در صورت وقوع یک حادثه جدی باید فوراً به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید. این امر به ویژه در مواردی که خونریزی زیاد باشد و بیش از 20 دقیقه طول بکشد، حیاتی است.

انواع مختلف زخم

پنج نوع اصلی زخم باز عبارتند از:

1-ساییدگی یا خراشیدگی (Abrasion)

خراشیدگی در اثر ساییده شدن لایه فوقانی پوست (اپی‌درم) روی یک سطح زبر یا سخت مانند آسفالت جاده ایجاد می‌شود. این نوع زخم معمولاً عمیق نیست و باعث خونریزی شدید نمی‌شود، اما برای جلوگیری از عفونت زخم باید شسته و تمیز شود، زیرا ممکن است در معرض مواد خارجی مانند خاک و باکتری قرار گرفته باشد.

2- برش (Incision)

برش یک زخم مرتب و صاف است که توسط چاقو، شیشه شکسته یا هر جسم تیز دیگری ایجاد می‌شود. یک نمونه بسیار رایج از این نوع زخم، برش‌هایی است که جراحان معمولاً در اتاق عمل به وسیله چاقوی جراحی در موضع عمل ایجاد می‌کنند. اما زمانی که در اثر یک حادثه و به صورت ناخواسته در بدن یک برش ایجاد شود، می‌تواند خطرناک باشد.

برش‌ها می‌توانند سطحی یا عمیق باشند و ممکن است عضلات، رباط‌ها یا تاندون‌ها را نیز درگیر کنند. هرچند در صورت رسیدگی و درمان به موقع، این نوع زخم‌ها به دلیل صاف‌تر بودن لبه‌های پوست در اطراف برش، بسیار سریع‌تر از سایر انواع زخم‌ها بهبود می‌یابند.

3-پارگی (Laceration)

این نوع زخم‌ها، بریدگی‌های عمیق‌تری هستند که در اثر پاره شدن بافت پوست در نتیجه اعمال نیروی خارجی شدید تشکیل می‌شوند. ضربه چاقو، ابزار و ماشین آلات از علل شایع ایجاد این نوع زخم‌هاست. این زخم‌ها معمولاً قسمت‌هایی از بدن را که بسیار نزدیک به استخوان هستند مانند زانو، آرنج، ساق پا، پیشانی و جمجمه تحت تأثیر قرار می‌دهند.

این نوع زخم نسبت به زخم‌های برش ظاهری نامرتب‌تر دارد و بسیار کندتر بهبود می‌یابد، اما به اندازه زخم‌های برش تمایل به خونریزی ندارد. هرچند اغلب باعث آسیب بیشتر به بافت‌های عمیق بدن مانند استخوان‌ها، رگ‌های خونی، عضلات، رباط‌ها و غیره می‌شود.

4-سوراخ شدگی (Puncture)

سوراخ شدگی زمانی رخ می‌دهد که یک جسم نوک تیز مانند میخ به پوست نفوذ کند و باعث ایجاد یک حفره کوچک در پوست شود. سوراخ شدگی‌ها می‌توانند بسته به اندازه جسم تیز، عمیق یا سطحی باشند. برخی از آن‌ها ممکن است خونریزی زیادی نداشته باشند، اما به اندازه‌ای عمیق باشند که به اندام‌های داخلی آسیب برسانند.

این نوع زخم‌ها معمولاً به سرعت بسته می‌شوند، زیرا قسمت کوچکی از پوست را درگیر می‌کنند. اما می‌توانند منجر به عفونت‌های داخلی مانند کزاز شوند. بنابراین اگر حتی یک سوراخ شدگی کوچک دارید، برای تزریق واکسن کزاز و جلوگیری از عفونت به پزشک مراجعه کنید.

5- جدا شدگی (Avulsion)

این نوع زخم شامل وضعیتی است که در آن پوست به طور کامل از بافت زیرین جدا می‌شود. بسته به شدت آسیب، جدا شدگی می‌تواند منجر به خونریزی شدید شود. این آسیب معمولاً در هنگام تصادف اتومبیل، انفجار و سایر حوادث این چنینی که شامل تروما هستند، رخ می‌دهد.

زخم‌های باز چگونه درمان می‌شوند؟

معمولاً زخم‌های باز جزئی را می‌توان بعد از شستشو با آب و شامپو و خشک کردن با پارچه تمیز با اعمال فشار و استفاده از بانداژ کنترل و درمان کرد. اما زخم‌های بزرگ یا زخم‌هایی که خونریزی مکرر دارند، نیاز به مراقبت‌های پزشکی جدی‌تری دارند.

درمان زخم‌های جزئی

• ابتدا زخم با آب و صابون شسته می‌شود تا همه آلودگی‌ها پاک شوند. سپس می‌بایست با یک پارچه تمیز و استریل، ناحیه را به آرامی خشک کرد.
• اگر زخم درحال خونریزی است، برای متوقف کردن آن ابتدا از فشار مستقیم استفاده می‌شود. به این صورت که یک پارچه تمیز یا گاز استریل روی زخم قرار گرفته و فشار به مدت 5 تا 10 دقیقه اعمال می‌شود. البته خونریزی‌های شدید نیاز به اقدامات جدی‌تری دارند.
• برای محافظت از زخم و کمک به بهبودی آن از یک پانسمان استریل برای پوشاندن زخم استفاده می‌شود. پانسمان باید طبق دستور پزشک مرتباً تعویض شود.
• برای جلوگیری از عفونت زخم، محل زخم را همواره تمیز و خشک نگه دارید.
• در صورت نیاز از پماد آنتی‌بیوتیک موضعی برای جلوگیری از عفونت استفاده کنید.
• از لمس یا خاراندن زخم خودداری کنید، زیرا این کار می‌تواند باکتری‌ها را به داخل زخم وارد کند.
• از محصولات حاوی آسپرین خودداری کنید، زیرا می‌توانند باعث طولانی شدن خونریزی شوند.

درمان زخم‌های عمیق

پس از شستشو، ضدعفونی و خشک کردن زخم، پزشک ممکن است از تکنیک‌های مختلفی برای درمان استفاده کند. بخیه زدن رایج‌ترین روش برای ترمیم زخم‌های عمیق است. در این روش، پزشک از نخ و سوزن برای بخیه زدن لبه‌های زخم به یکدیگر استفاده می‌کند. این کار به بسته شدن زخم و جلوگیری از عفونت کمک می‌کند.

اگر زخم خیلی عمیق یا بزرگ باشد که نتوان آن را بخیه زد، ممکن است پزشک از روش بستن زخم استفاده کند. در این روش، پزشک از فلپ‌های پوستی یا سایر مواد برای پوشاندن زخم و کمک به بهبودی آن استفاده می‌کند. در برخی موارد ممکن است لازم باشد برای ترمیم زخم، عمل جراحی انجام شود. این امر به ویژه در مواردی که زخم عضلات، رباط‌ها یا استخوان‌ها را درگیر کرده باشد، صادق است.

ست پانسمان چیست و چه کاربردی دارد؟

ست پانسمان یک کیت استریل است که برای رسیدگی به زخم و جلوگیری از آسیب بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ست شامل ابزارهای اصلی موردنیاز برای انجام پانسمان و مراقبت‌های اولیه از زخم است که به صورت استریل عرضه می‌شود.

این محصول با ایجاد محیطی تمیز و استریل سبب تسهیل روند بهبود زخم، پیشگیری از عفونت، جلوگیری از خونریزی، حفظ رطوبت زخم و به طور کلی کمک به فرایند التیام زخم می‌شود.

کاربرد اصلی این ست انجام کمک‌های اولیه و پروسه‌هایی مانند تعویض بانداژ و بستن زخم‌ها می‌باشد. بنابراین این ست‌ها را می‌توان به عنوان ابزار کمک‌های اولیه در خانه و محل کار، اورژانس بیمارستان‌ها، کلینیک‌ها، مطب‌ها، درمانگاه‌ها و سایر مراکز درمانی و به طور کلی هرجا که نیاز به کمک‌های اولیه و پانسمان هست، استفاده کرد.

شرکت آسیا جراح پیشرو تولیدکننده انواع لوازم مصرفی اتاق عمل، ست‌های پانسمان یکبار مصرف و استریل را خدمت هموطنان عزیز و مراکز درمانی محترم ارائه می‌نماید. ست‌های برند AJP شامل اصلی‌ترین محصولات موردنیاز برای رسیدگی به زخم از جمله شان ساده، شاده پرفوره، پنس هموستات، پنست، گاز معمولی، گاز لقمه‌ای و ظرف سه تکه می‌باشد. استفاده از این ست‌های یکبار مصرف استریل سبب جلوگیری از انتقال عفونت، کاهش هزینه‌ها و بهبود هرچه زودتر زخم می‌شود.