ساز ناکوک دلار؛ فرآیند تعدیل نرخ ارز آغاز شد؟

به نظر می‌رسد پس از حدود دو هفته نوسان نرخ دلار آزاد زیر مرز ۶۰ هزار تومانی هم‌اکنون زمان عبور نرخ ارز مذکور از این مرز فرا رسیده است. در حالی که اخبار مثبتی از نیویورک مخابره می‌شود به نظر می‌رسد دلار به دلیل جو منطقه‌ای افزایشی شد. همچنین وجود انتظارات تورمی در میان فعالان بازار می‌تواند عاملی در این راستا باشد.

معامله‌گران بازار غیررسمی ارز در روز گذشته شاهد رشد دمای شاخص‌های این بازار بودند. در هفته‌های اخیر قیمت اسکناس دلار آزاد به عنوان شاخص ارزی کشور در کریدور ۵۹ هزار تومانی نوسان می‌کرد. برخی از تحلیلگران عامل حضور دلار در این بازه قیمتی را دور شدن بازار از اخبار سیاسی و همچنین مقاومت نهاد بازارساز در برابر رشد نرخ‌ها در بازار می‌دانستند.

اما هم‌اکنون به‌نظر می‌رسد تشدید کم‌سابقه آتش درگیری‌ها میان حزب‌الله لبنان و رژیم صهیونیستی مجددا تاثیر خود بر بازار تهران را نشان می‌دهد. چندی پیش تحلیلگران نسبت به کاهش اثر این‌گونه مناقشات بر معاملات ارزی ایران اظهار امیدواری کرده بودند.

البته می‌توان گفت واکنش جدی‌تر بازار تهران منوط به رویکرد فضای حکمرانی کشور نسبت به این مناقشات است. درصورت تقابل مستقیم نیرو‌های نظامی کشور با رژیم صهیونیستی احتمال شروع روند‌های افزایشی قابل توجه در معاملات ارزی وجود دارد. چرا که در این صورت با افزایش ریسک‌های جنگی احتمال تحت‌الشعاع قرار گرفتن فروش نفت و به‌طور کلی اقتصاد کشور وجود داشته و این‌گونه احتمالات با هدف قرار دادن انتظارات تورمی جامعه زمینه‌ساز رشد سطح تقاضا در بازار می‌شود.

در این میان به عقیده برخی از تحلیلگران احتمال مخابره سیگنال‌های مثبت از نیویورک در روز‌های آتی وجود دارد. مسعود پزشکیان، رئیس‌دولت چهاردهم در روز‌های گذشته جهت شرکت در چهل و نهمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل به نیویورک سفر کرده است.

به عقیده تحلیلگران داخلی و خارجی رویکرد پزشکیان در گفتگو‌های حاشیه این سفر تاکنون به‌گونه‌ای بوده که از تمایل ایران نسبت به شروع مجدد مذاکرات با غرب حکایت می‌کند. در نتیجه در صورت انتشار خبر موثقی در این رابطه می‌توان پیش‌بینی کرد نوعی انتظارات مثبت به بازار تزریق شده و درنتیجه از رشد شدید نرخ ارز جلوگیری شود.

صدور مجوز رشد نرخ ارز توسط تورم؟

برخی از کارشناسان اقتصادی تعدیل نرخ ارز در نیمه‌دوم سال را چندان دور از منطق نمی‌دانند. دلار آزاد در واپسین معاملات سال گذشته حوالی رقم ۶۰ هزار و ۲۰۰ تومان معامله می‌شد. این مساله در شرایطی بود که تقاضای آخر سال دلاری در بازار حضور داشت. اما با شروع بازار رسمی در سال جدید و پس از از بین رفتن سیگنال‌های منفی فروردین‌ماه نرخ ارز در کریدور ۵۸ تا ۶۲ هزار تومان و به‌طور دقیق‌تر در بازه ۵۹ تا ۶۱ هزار تومان رنج شد.

این یعنی نرخ دلار در نیم‌سال نخست سال جاری تقریبا رشدی را نسبت به نرخ پایانی سال گذشته تجربه نکرد. یکی از عوامل این ثبات نسبی بازار می‌تواند مقاومت بازارساز از طریق افزایش سطح عرضه باشد.

اما بررسی‌ها در تابستان سال‌جاری حاکی از آن بود که در بسیاری از روز‌ها تقاضای چشمگیری نیز وجود نداشت و بازار درنوعی رکود فرو رفته بود. این درحالی است که در بازه زمانی مورد اشاره با وجود کاهش سرعت، قطار تورم کشور متوقف نشده بود. محاسبات به عمل آمده توسط کارشناسان نشان می‌دهد در ۶ ماه اخیر (از انتهای اسفند ۱۴۰۲ تا انتهای شهریور ۱۴۰۳) فضای اقتصاد کشور با حدود ۱۵ درصد تورم همراه بوده که درمقابل نرخ ارز در این بازه رشدی را تجربه نکرده است.

در نتیجه احتمال تعدیل نرخ ارز با نرخ تورم در ۶ ماهه دوم سال وجود دارد. این در حالی است که در سال‌های گذشته نیز عمده نوسانات بازار ارز در نیمه دوم سال صورت می‌گرفت.

یک روز سبز در بازار ارز

دیروز سه‌شنبه ۳ مهر روند نرخ ارز در معاملات غیررسمی بازار تهران افزایشی بود. قیمت دلار آزاد که در معاملات روز دوشنبه در بازه ۵۹ هزار و ۵۰۰ تا ۵۹ هزار و ۶۵۰ تومان معامله می‌شد در بازار روز گذشته فعالیت خود را روی مرز ۶۰ هزار تومان آغاز کرد. در ادامه بازار روز گذشته شیب نمودار قیمت دلار تند‌تر شد و تا ساعات پایانی رشد ۵۰۰ تومانی دیگری را نیز تجربه کرد. در نهایت هر برگ از این اسکناس آمریکایی با حدود ۸۵۰ تومان رشد نسبت به نرخ روز گذشته در رقم ۶۰ هزار و ۵۰۰ تومان به‌فروش رسید.

اسکناس یورو آزاد نیز روز گذشته حدود هزار تومان گران شد و در رقم ۶۷ هزار و ۲۰۰ تومان به‌فروش رسید. روز گذشته رنگ تابلو‌های بازار سکه طلا نیز سبز بود. قیمت هر قطعه سکه طلا طرح جدید در عصر روز گذشته با رشد یک میلیون و ۳۰۵ هزار تومانی نسبت به نرخ پایانی روز دوشنبه در رقم ۴۶ میلیون و ۱۲۵ هزار تومان معامله شد. نیم و ربع‌سکه نیز به‌ترتیب با رشد نرخ‌های ۷۰۰ و ۶۵۰ هزار تومانی خود در ارقام ۲۵ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان و ۱۶ میلیون و ۹۵۰ هزار تومان معامله شدند.