در جستجوی ایلان ماسک ایرانی/ بودجه نهادهای ناکارآمد در ایران تا چه زمانی برقرار است؟

به گزارش خبر فوری، روزهای ابتدایی اسفند، بهارستان شاهد بررسی بودجه 1404 است، روزهایی که سهم هر نهادی از  بودجه عمومی کشور ،  مشخص می شود. هر سال دولت بر حسب وظیفه قانونی خود موظف به ارایه بودجه به مجلس در نیمه آذر ماه است، ولی پروسه تایید آن در بهارستان زمان می برد،  پروسه ای که گاهی با لابی ها طولانی تر هم خواهد شد.

بخشی از بودجه عمومی کشور که بیشترین حرف و حدیث را پیرامون خود دارد،  مربوط به نهادهایی است که بیلان کاری قابل دفاعی ندارند و بعضا مشخص هم نیست که این بودجه بر اساس چه اولویت هایی تخصیص یافته است.  

بسیاری از کشورها اقدامات جدی را برای کوچک کردن دولت و حذف هزینه های غیر ضرور برای سرپا نگه داشتن اقتصاد خود کردند.

به این بهانه نگاهی می اندازیم به اقدامی که در دولت جدید ترامپ در این ارتباط در حال پیگیری است. ترامپ در دوره دوم ریاست جمهوری خود اعلام کرد که بنا دارد وزارت کارآمدی دولت را که در واقع  نهادی مشورتی است، با مدیریت ایلان ماسک و ویوک راماسوامی تاسیس کند که  هدف آن  کاهش هزینه‌های فدرال  و کم کردن کسری مالی  و به تبع آن  کوچک کردن دولت  است.

اقدامات جنجال برانگیز ماسک چه بود؟

از جمله اقداماتی که ایلان ماسک در این زمینه انجام داد،  مخالفت با "طرح تنوع، برابری و شمول" است  که به اختصار DEI  نامیده می شود . این طرح  به سیاست‌ها و رویه‌هایی اطلاق می‌شود که به دنبال ایجاد محیطی هستند که در آن همه افراد، صرف نظر از نژاد، رنگ، مذهب، جنسیت، هویت جنسی، گرایش جنسی، سن، منشاء ملی، معلولیت یا وضعیت جانبازی، احساس ارزشمندی، احترام و توانایی مشارکت کامل داشته باشند.

 از سوی دیگر، ایلان ماسک با ادامه فعالیت " رادیو آزاد اروپا" و "صدای آمریکا" با این توجیه که این دو رسانه مخاطبی ندارند، مخالفت کرد و خواستار قطع بودجه دولتی به این رسانه ها  شد. ماسک در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: «بله باید تعطیل شوند. این مؤسسه‌ها سرشار از آدم‌های چپ‌گرای دیوانه هستند که با صحبت کردن برای خودشان (کنایه از نداشتن مخاطب)، سالانه یک میلیارد دلار سرمایه شهروندان آمریکایی را نابود می‌کنند.

این یار صمیمی ترامپ حتی به خبرگزاری رویترز هم رحم نکرد و اعلام کرد که  این خبرگزاری میلیون‌ها دلار از دولت بایدن دریافت کرد تا مردم را فریب دهد.

فشار ایلان ماسک برای تعطیلی آژانس توسعه بین‌المللی ایالات متحده (USAID)  که در زمینه‌های مختلف از جمله بهداشت، آموزش و اصلاحات دموکراتیک در کشورهای در حال توسعه فعالیت دارد، از دیگر اقدامات آقای مشاور بود.

آیا بودجه ما هم نیاز به اقداماتی از جنس ایلان ماسک  دارد؟

به اذعان بسیاری از کارشناسان و حتی نمایندگان ادوار مجلس اعتبار برخی از ردیف های بودجه نیاز به بازنگری جدی دارد ( اینجا بخوانید )

نهادی با ۲۹.۵درصد مخاطب و بودجه ای برابر 10 وزارتخانه!

ملموس ترین این نهادها صدا و سیما است که بر اساس نظر سنجی ها ، مخاطبان خود را تا حدود زیادی از دست داده است. بر اساس نظر سنجی ایسپا که در اواسط دی ماه سال جاری منتشر شد،  تنها ۲۹.۵درصد از مردم ویژه‌برنامه‌های شب یلدای تلویزیون را تماشا کرده‌اند. در این میان، شبکه یک سیما با ۸.۱درصد بیننده، شبکه سه با ۷.۵درصد، شبکه نسیم با ۵.۱درصد و شبکه دو با ۳.۳درصد بیننده در رتبه‌های بعدی قرار دارند. این آمار نشان‌دهنده کاهش قابل توجه مخاطبان صداوسیما در مقایسه با سال‌های گذشته است. به‌عنوان مثال، در سال ۱۳۹۷، ۵۰درصد از مردم برنامه‌های شب یلدا را تماشا کرده بودند که این رقم در سال ۱۴۰۰ به ۳۳.۱درصد کاهش یافت و اکنون به ۲۹.۵درصد رسیده است.

این در حالی است که بودجه پیشنهادی صدا و سیما با این میزان از مخاطب یک و نیم برابر نسبت به سال گذشته افزایش داشته است و بر اساس تخمین ها به اندازه  10 وزارتخانه بودجه را به خود اختصاص داده است. ( اینجا بخوانید)

از سوی دیگر شاهد افزایش بودجه برخی نهادهای فرهنگی هستیم که شاید نتایج کارنامه آنها برای مردم ملموس نبوده است.

 به نظر می رسد به توجه به شرایط اقتصادی کشور و کسری های بودجه ای که دولت با آن مواجه است زمان آن رسیده است که هم دست اندرکان بودجه نویسی و هم نمایندگانی که در پشت صندلی های سبز به این بودجه رای می دهند،  فکری به حال این شرایط بکنند و با شجاعت جلوی هدر رفت منابع را بگیرند.