۲۲ راهکار برای پرهیز از افراط و تفریط مذهبی
هشدار حجتالاسلام بیآزار شیرازی: با ادامه این روند، نسل آینده دین را کنار میگذارند
حجتالاسلام بیآزار شیرازی ۲۲ راهکار برای دوری و رفع افراط و تفریط در دین و مذهب را برشمرده است.
عضو شورای عالی مجمع جهانی اهلبیت (ع) ضمن اعلام این خطر که «اگر افراطگری و تفریطگری هیئتی ها، مذهبی ها و متدینین ادامه یابد، متن جوانان در جامعه ایران دین را کنار میگذارند»، ۲۲ راهکار برای دوری و رفع افراط و تفریط در دین و مذهب را معرفی کرده است.
حجتالاسلام بیآزار شیرازی گفت: در صورت ادامه روال فعلی در جامعه مذهبی و متدین ایران ، چشمانداز وضعیت افراطگرایی در ۱۰ ساله آینده خطرناک است. اگر همچنان از افراطگران و تفریط گران پیروی نموده و دین جامعه را دست یک مشت عوام دهید، با رشد فکری که جوانان دارند، این مسائل برایشان قابل قبول نیست و دین را کنار میگذارند. مردم با دینی که برنامههای اخلاقی، اعتقادی و عملی آن مطابق با فطرت هست، مخالف نیستند. کسی نیست که با راستگویی، عدالت و مهربانی مخالف باشد. اسلام دین عدالت، اعتدال و علم است و بیشتر از هر چیز به علم توجه کرده است. اغلب کسانی که مخالف با دین هستند، از خرافات گریزان هستند که جزء دین شمرده شدهاند! با این روند ممکن است مردم خیال کنند که دین اصیل هم همین است و لذا از خود اسلام هم دور شوند. همچنان که وقتی کلیساها در اروپا با علم مبارزه کردند، مردم آنچنان از کلیسا متنفر شدند که از تمام ادیان بری شدند و دین را کنار گذاشتند.
۲۲ راهکار استاد بی آزار شیرازی به شرح زیر است:
۱- نباید اجازه داد که در هیئات بیشازحد در مورد مخالفین اظهار تنفر و کینه شود.
۲- باید به طرفداران فرَق آموزش داد که نمیتوانند از روش نقضی در اثبات حقانیت خود استفاده کنند و از روشهای سلبی برای اثبات حقانیت خود استفاده نکنند.
۳- باید تا جایی که میتوان اختلافات ظاهری در احکام را بین شیعه و سنی کاهش داد و احکام را به هم نزدیک کرد تا اختلافات ظاهری برجسته نشود. مثلاً در مورد اختلاف با اهل سنت در شستن پا در وضو، میتوان شستن پا را به شیعیان در بعد از گرفتن وضو، توصیه کرد.
۴- شیعیان و اهل سنت باید توجه کنند که سب و لعن یا تکفیر در زمان رقابت سیاسی صفویان با عثمانی برای ایجاد روحیه جهادی از دو طرف، برجسته و باب شده است و ریشه آن سیاسی است. در مورد این موضوع باید اطلاعرسانی و پژوهش تاریخی انجام شود.
۵- در قرآن، لعن بهصورت کلی انجام شده است و به مصادیق اشارهای نشده است. باید به افرادی که مرتب دیگران را با اسم لعن میکنند، این تذکر را داد که به بهانه انجام لعن در قرآن، نفرت پراکنی نکنند.
۶- باید به فرَق مختلف تذکر داد که بهجای اینکه پیامبر (ص) را شبیه خود فرض کنند، خود را شبیه ایشان کنند.
۷- حدیث امام باقر (ع) که ولایت را ستون اعمال دیگر در اسلام میداند باید در مجامع شیعی بهطور کامل خوانده شود. در انتهای این حدیث، افراد نیکوکار که با عذر موجه معتقد به ولایت نیستند، به فضل خدا اهل بهشت دانسته شدهاند.
۸- این جمله که «بر سر در بهشت نوشته شده است که غیر از شیعه، کسی وارد بهشت نمیشود» غلط است و باید در مورد آن روشنگری شود.
۹- این اندیشه اخباریها که برخی آیات در حد فهم انسان نیست و فقط برای ثواب قرائت است باید کنار گذاشته شود چون به قول شهید مطهری، با این روش قرآن بهطور محترمانه کنار میرود.
۱۰- در هیئات نباید با توجه و محبت افراطی به اهلبیت (ع)، خداوند یا پیامبر (ص) فراموش شوند.
۱۱- بهطورکلی باید در هیئات علاوه بر امام حسین (ع)، امام علی (ع) و حضرت فاطمه (س) به بقیه ائمه و شخص حضرت رسول هم پرداخته شود و از توجه افراطی به آن سه بزرگوار، بر حذر بود.
۱۲- باید در همشناسی فرَق در بین مردم کار بیشتری صورت گیرد تا با شناخت بیشتر از یکدیگر، از افراطگرایی در رفتار آنها با هم کاسته شود.
۱۳- حوزویان باید علاوه بر فقه و اصول در حوزه تاریخ، عقاید و … هم کار کنند و از افراط در حوزه فقه و اصول خودداری کنند.
۱۴- مسلمانان و شیعیان نباید بین پیامبران فرق گذارند.
۱۵- باید به شیعیان اطلاعرسانی نمود که اغلب پیروان سایر مذاهب و ادیان از روی شناخت و مطالعه، مذهب و فرقه خود را انتخاب نکردهاند بلکه شرایط زندگی و محل به دنیا آمدن آنها، موجب وضعیت حاضر آنها شده است.
۱۶- باید از گریه و اندوه افراطی شیعیان برای اهلبیت در مراسمات مختلف جلوگیری نمود و شادی و عزا باید بهصورت متناسب وجود داشته باشد.
۱۷- باید مردم را متوجه نمود که نسبت به مرجع تقلید، تقلید افراطی نداشته باشند و متوجه باشند که تقلید در عقاید، اخلاق و در بخشهایی از دین که نص صریح قرآن در آن وجود دارد، معنا ندارد. باید به مردم آموزش داد که تقلید فقط باید در مسائل مستحدثه است و نباید مرجع تقلید را بت کرد.
۱۸- افراد برای نقل حدیث مانند گذشته باید از مراجع تقلید و علما مجوز داشته باشند و روایاتی مانند «من بلغ» و استدلال «تسامح به ادله سنن» نباید موجب رواج احادیث ضعیف توسط افراد بدون مجوز نقل حدیث شود.
۱۹- یک شبکه تلویزیونی باید راهاندازی شود تا پیروان ادیان و مذاهب بهراحتی با یکدیگر گفتگو کنند.
۲۰- «ادبِ اختلاف» و «جدال احسن» باید در گفتگوهای بین پیروان ادیان و مذاهب رواج یابد.
۲۱- این راهبرد در تقریب که فرَق پررنگ شوند باید کنار گذاشته شود و همه قرآن و اسلام را پررنگ کنند.
۲۲- این عادت و طرز تفکر مردم که دوست دارند در اختلافات، یک نفر با هیاهو پیروز شود باید کنار گذاشته شود و اجازه داده شود که گفتگوهای عاقلانه بین پیروان مذاهب انجام شود
منبع: شبکه اجتهاد
17