آیا آمریکا کشوری دموکراتیک است؟

روزنامه  «گلوبال تایمز» چین در 4 دسامبر (13 آذر) کاریکاتوری با این مضمون منتشر کرد که مجسمه آزادی در مقابل یک آینه جادویی از آن می‌پرسد: «آینه جادو، به من بگو دموکراتیک ترین کشور کدام است؟» مجسمه آزادی پس از اینکه پاسخ دریافت کرد عصبانی شد و گفت: «مگر من نیستم؟! چقدر گستاخی!» سپس یک تپانچه در آورد و آینه جادویی را هدف گرفت!

این کاریکاتور دو معنا دارد: اول اینکه ایالات متحده همیشه خود را  دموکراتیک‌ترین کشور جهان دانسته و همچنین همیشه فکر می‌کرده که کشورهای دیگر آمریکا را همین‌طور ارزیابی کرده‌اند، اما واقعیت اینطور نیست. دوم اینکه از نظر حق داشتن و استفاده از اسلحه، آمریکا واقعا آزادترین کشور دنیاست، حتی  مجسمه آزادی هم مسلح است!

«هو شیجین» سردبیر «گلوبال تایمز» این کاریکاتور را در حساب توییتر خود بازنشر کرد و بحث‌های داغی را به راه انداخت.

برخی کاربران آفرین گفته و خاطرنشان کردند که این کاریکاتور ضربه مستقیمی به دموکراسی جعلی وارد کرده؛ برخی افراد خیلی ناراحت شده و آزرده شدند، اما  در اینجا می‌خواهم یک سوال جدی مطرح کنم: آیا ایالات متحده واقعا کشوری دموکراتیک است؟

مدتی طولانی است که ایالات متحده خود را رهبر جهانی کشورهای دموکراتیک  می داند. اجلاس جهانی موسوم به «نشست سران دموکراسی» که توسط  کاخ سفید برنامه ریزی شده قرار است 9 تا 10 دسامبر (18 تا 19 آذر)، به صورت ویدئویی برگزار شود. سایت رادیو «صدای آمریکا» گزارش داد که «اجلاس سران دموکراسی» بر سه موضوع محوری متمرکز است:  تقویت دموکراسی و مخالفت با استبداد، مبارزه با فساد و ترویج احترام به حقوق بشر.

پس با بررسی همین سه جنبه نگاهی به عملکرد خود ایالات متحده می‌اندازیم.

وب سایت وزارت امور خارجه چین روز پنجم دسامبر (14 آذر) گزارشی درباره «وضعیت دموکراسی در ایالات متحده» منتشر و خاطرنشان می‌کند از نظر تاریخی،‌ پیشرفت دموکراسی آمریکا روند توسعه‌ای خود را داشته است؛ نظام حزبی، نظام  نمایندگی، یک فرد یک رای و جدایی قوای حکمرانی کشور، حاصل مدل خودکامه فئودالی اروپایی است. اما با گذشت زمان، نظام دموکراتیک آمریکا به تدریج از خود بیگانه و متحول شده و به طور فزاینده‌ای از هسته اصلی و اهداف اولیه نظام دموکراتیک منحرف شده است.

معنای اصلی «دموکراسی» این است که «مردم ارباب کشور هستند». به عبارت دیگر، مردم در موضوعاتی که منافع اصلی خود را در بر می‌گیرد، تأثیر واقعی دارند. از این منظر، نظام سیاسی آمریکا پیش از این از نیت اصلی «مردم ارباب کشور هستند» منحرف شده و به «بازی زرسالاران» تبدیل شده است. هزینه‌های انتخابات ایالات متحده بسیار زیاد است. هزینه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال 2020  به 11 میلیارد دلار رسید. این قطعاً بازی ای نیست که مردم عادی می تواند بازیگر آن باشد. هر نامزد ریاست جمهوری که بخواهد در این بازی پرهزینه شرکت کند باید به حمایت پولداران تکیه کند. کمک های مالی و لابی های سیاسی به مهم‌ترین ابزار برای نفوذ و کنترل سرمایه داران بر روند سیاسی و توزیع منافع در ایالات متحده تبدیل شده است.

به قول «کیشور محبوبانی» سفیر اسبق سنگاپور در سازمان ملل، ایالات متحده به یک "الیگارشی" تبدیل شده است.

ایالات متحده دوست دارد روی کشورهایی که به فرمانش گوش نمی کنند،  برچسب «اقتدارگرا»  یا «دیکتاتوری » بزند. «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا پس از روی کار آمدن بلافاصله به وضوح قرن بیست و یکم را «مسابقه بین دموکراسی و دیکتاتوری» تعریف کرد. اما با کمی بصیرت می‌توان متوجه شد این فقط ابزاری برای ایجاد باند و تحریک تقابل ایدئولوژیک است. اتهامات آمریکا علیه کشورهای به اصطلاح «اقتدارگرا» هرگز ثابت نشده؛ اما رفتار سلطه جویانه و قلدرمابانه این کشور در عرصه بین‌المللی امری شناخته شده است.

مبارزه با فساد؟ در تاریخ کمتر از 250 ساله آمریکا، چند مقام ارشد این کشور به جرم فساد مجازات شده‌اند؟ «دونالد رامسفلد» وزیر دفاع اسبق آمریکا و همسرش در شرکت‌های نظامی و دارویی سهام دارند و علنا به معامله قدرت و پول پرداخته‌اند. اما همین فرد شغل رسمی او تحت تاثیر قرار نگرفته و زندگی بازنشستگی اش در آرامش سپری می‌شود. «جفری اپستین» به چند تن از مقامات ارشد و میلیاردرهای آمریکایی خدمات جنسی زیر سن قانونی ارائه کرد؟ در نهایت او در زندان به شیوه مشکوک خودکشی کرد، آیا رسانه های آمریکایی جرأت  دارند  که پوشش این پرونده فساد مالی را برملا کنند؟

وقتی صحبت از حقوق بشر به میان می‌آید، ایالات متحده، توسعه‌یافته‌ترین و غنی‌ترین کشور جهان از نظر منابع پزشکی، به کشوری تبدیل شده است که بیشترین تعداد موارد تایید شده و مرگ و میر ناشی از اپیدمی کرونا  را دارد. بیش از 700 هزار نفر جان باختند، حقوق بشر آنها کجاست؟ اگر به تحولات افغانستان از دریچه گزارش‌های منتشره توجه کنیم و به چشمان مردم بیگناه افغان که عزیزان خود را در «حمله به اصطلاح دقیق» جنگنده‌های ارتش آمریکا از دست دادند، نگاه کنید این سوال  پیش می‌آید که: آیا این دموکراسی است که آمریکا آن را به جهان می‌فروشد؟ چرا آمریکایی‌ها سعی نمی‌کنند آن را در کشور خود امتحان کنند؟ اگر «جورج فلوید» که با فشار زانوی پلیس آمریکا بر گردنش خفه شد، از آنچه سیاستبازان آمریکایی دموکراسی و حقوق بشر می‌خوانند،‌ لذت برد؟

از اینجا می توان دریافت که عملکرد ایالات متحده در سه موضوع عمده که توسط  این کشور برنامه ر یزی شده است، بسیار ضعیف محسوب میشود و اصلاً صلاحیت «معلم» بودن را ندارد. مهم‌ترین کاری که ایالات متحده در حال حاضر باید انجام دهد این است که انتقادات و درخواست‌های سایر کشورها را در مورد وضعیت دموکراتیک و حقوق بشری خود صادقانه بپذیرد، از حقوق دموکراتیک مردم خود با جدیت محافظت کند، به حاکمیت و حقوق بشر سایر کشورها احترام بگذارد.

آمریکا همچنین باید از تحمیل دموکراسی خود به  کشورهای دیگر خودداری کند، چه رسد به اینکه با پرچم دموکراسی به دخالت، سرنگونی و تجاوز نظامی بپردازد.