پر فروش ترین خودروی ایرانی در سراشیبی / پراید از اوج تا فرود در ایران

اولين اتومبيل سواري كه وارد ايران شد يك اتومبيل فورد بود كه در اوايل قرن بيستم به دستور مظفرالدين شاه قاجار از كشور بلژيك خريداري شد. اين اتومبيل كه دود زيادي از آن خارج مي‌شد به "كالسكه دودي" معروف بود. بدنبال گسترش شهرنشيني ميزان واردات خودرو از سال1300هجري شمسي (1920ميلادي) افزايش يافت. اغلب اتومبيلها در آن سالها از كشورهاي آمريكا و انگليس وارد مي‌شدند. اولين اتومبيل ساخته شده در ايران اتومبيل "پيكان" بود كه در شركت سهامي عام "كارخانجات‌‌صنعتي ايران ناسيونال" تحت ليسانس كارخانه تالبوت انگلستان ساخته و در سال 1346 وارد بازار شد. توليد وانت، ميني‌بوس، اتوبوس نيز بتدريج در سالهاي بعد در اين كارخانه شروع شد.

پراید از کجا آمد؟

اگر فکر می کنید پراید از کره آمده سخت در اشتباه هستید اگر کمی اطلاعات خودرویی شما بیشتر است و فکر می کنید پراید در شرکت فورد تولید می شده کمی به واقعیت نزدیک شده اید ولی باز این همه حقیقت نیست.

پراید، این خودروی جنجالی ایران اما همان «مزدا ۱۲۱» است که ابتدا در ژاپن تولید شد. ارتباط کاری فشرده مزدا و فورد سبب شد طی چند ماه مزدا ۱۲۱ با نام فورد فستیوا در آمریکای شمالی تولید شود. در آن زمان آمریکای شمالی، استرالیا و ژاپن بازارهای اصلی این خودرو ارزان قیمت دانشجویی بودند که با وجود استقبال زیاد به دلیل ایراد سازمان امنیت بزرگراه‌های آمریکا جلوی تولید خودرو گرفته شد. به این ترتیب بود که در سال ۱۹۸۶ این خودرو نا‌امن‌ترین خودرو آمریکا شناخته شد. تولید این خودرودر از سال ۱۹۸۷ از آمریکا به کیا موتورز رسید و تولید این خودرو در کشور کره و در کیا موتورز ادامه یافت.

در حالی که تازه کیا موتور شروع به تولید خودرو کرده بود، مزدا ۱۲۱ چهره جدیدی به خود گرفت تا کمی انتقاد ایمن نبودن از این مدل برداشته شود. تولید مزدا با این کد در سه مدل دیگر و تا سال ۲۰۰۲ ادامه یافت. مدتی گذشت و بزرگترین معامله کیا موتورز در آن سال‌ها انجام گرفت و پراید از کره به ایران آمد. اوایل دهه ۷۰ شمسی بود که پراید به ایران آمده و ظرف مدت ۲۰ سال کاملاً داخلی شد پس از آنکه تولید پراید در کره و در سال ۲۰۰۰ پایان یافت و کیا ریو جایگزین این خودرو شد لیسانس این محصول هم کاملاً به سایپا رسید.

این مدل همچنین با نام کیا پراید از ۱۹۸۷ تا ۲۰۰۰ در شرکت کیا موتورز کره جنوبی تولید شد و در سال ۲۰۰۱ خط تولید آن به سایپا فروخته شد.

در واقع پراید که تا سال ۲۰۰۰در کره مونتاژ می شد، نسل دومش تا سال ۲۰۰۵با نام ریو به تولید رسید که وارد بازار ایران نیز شد و پس از آن کیا موتورز در سال ۲۰۰۵ نسل سوم آنرا معرفی کرد که با نام ریو باز هم بر سر زبان ها افتاد ، البته این خودرو ظاهری شبیه به پراید داشته است ولی با تغییرات بیشمار ، آنرا New Pride نیز شناختند. این خودرو تا سال ۲۰۱۱ بر روی خط تولید قرار داشت و پس از آن ریو یا همان نیو پراید با ظاهری کاملا جدید و زیبا روانه بازار شده است و به تازگی عکس هایی از مدل ۲۰۱۶ آن هم روی خط رسانه ها رفته است.

سیر تکامل پراید

پراید خودرویی است که تولید آن در ایران از سال ۷۲ در شرکت سایپا آغاز شد. شرکت سایپا با ایجاد زنجیره‌ای از قطعه سازان فنی در گروه سایپا و با حمایت از قطعه سازان بخش خصوصی سعی در ساخت داخل نمودن خودروی پراید نمود و آنرا با نامهای نسیم (پراید هاچ بک)، صبا (پراید سدان) و سایپا ۱۳۲ و سایپا ۱۳۱ و سایپا ۱۱۱ و سایپا ۱۴۱ و وانت پراید (سایپا ۱۵۱) در ایران عرضه کرد.

انتقادات به ایمنی پراید

رئیس سازمان پزشکی قانونی پراید را رکورد دار وسایل نقلیه در کشته شدن ایرانیان در سال ۹۲ عنوان کرد و افزود: «در سال گذشته متأسفانه ۲ هزار و ۴۵۴ نفر به دلیل وقوع تصادف خودرو پراید جان خود را از دست دادند که این مسئله باعث شد تا ۱۳٫۶ درصد از تصادفات منجر به مرگ به این خودرو اختصاص یابد.» در یک دورهٔ زمانی نیز قرار بود پلیس راهنمایی و رانندگی ایران طرحی را اجرا کند که به واسطهٔ آن خودروی پراید فقط برای تردد درون شهری مورد استفاده قرار بگیرد و اجازهٔ تردد برون شهری به آن داده نشود ولی به دلیل این که تعداد قابل توجهی از مردم از این خودرو استفاده می‌کنند و اجرای این طرح نارضایتی را به وجود خواهد آورد از اجرای آن صرف نظر کردند. سازمان استاندارد ایران در بین تمامی خودروهای داخل کشور در مقام اول بی کیفیت‌ترین را به MVM 110 و مقام دوم را به پراید اعطا کرد. شاید تنها مزیت‌های پراید را بتوان سادگی در تعمیرات، ارزان بودن قطعات یدکی آن و کم مصرف بودن آن دانست.

پروژه‌ای تحت عنوان پروژه X ۱۰۰ و ارتقاء سطح ایمنی

در زمستان سال ۱۳۸۹ شرکت سایپا محصولات خود تولید محصولات خود را بر پایه پلتفرم پراید متوقف نمود و تولید بر اساس پلتفرم X100 را آغاز کرد و محصولات خود را با نام‌های جدید:سایپا ۱۱۱، سایپا ۱۳۱، سایپا ۱۳۲، سایپا ۱۴۱ تولید می‌کند.
هر چند شرکت سایپا اعلام کرده است که در طول سال‌های تولید پراید، با اجرای پروژه‌های گوناگون، توانسته است تغییرات موفقی را از نظر فنی و ظاهری در این خودرو به وجود آورد اما این تغییرات در مقایسه با مدل کره ای اصلا به چشم نمی آید. در واقع، پس از آن که انتقادات صورت گرفته نسبت به سطح ایمنی پراید زیاد شد، شرکت سایپا پروژه‌ای تحت عنوان پروژه X۱۰۰ را برای بهینه‌سازی پلت‌فرم پراید و ارتقاء سطح ایمنی این خودرو اجرا کرد و با تملک مالکیت این پلت‌فرم، خودروهای جدید را با نامهای جدید روانه بازار کرد.

پرفروش ترین خودروی ایران

طبق آمار پراید یکی از خودروهای پر فروش در ایران محسوب می شود.

آیا خدا حافظی با پراید امکان پذیر است ؟

بیش از 6 میلیون پراید در خیابان‌های ایران تا پایان سال 95 تردد می‌کنند. این موضوع درحالی رخ می‌دهد که بارها درخبرهای رسمی اعلام شد، خط تولید پراید تا پایان‌ سال ٩٥ بسته می‌شود اما حالا نه‌تنها پراید از بازار ایران خداحافظی نکرده است بلکه سایپا اعلام کرد؛ عرضه مدل‌های ٩٦ به بازار ادامه دارد و دراین میان پراید هم همچنان با قوت هرچه تمام‌تر در بازار حاضر شده است.

محمدرضا نجفی‌منش عضو انجمن قطعه‌سازان ایران می‌گوید: استانداردهای پراید هیچ‌گونه مشکلی ندارد و سازمان استاندارد مرجع تشخیص استاندارد خودرو است نه پلیس راهور.

علیرضا نیک‌آئین رئیس اتحادیه تعمیرکاران خودرو می‌گوید: پراید در صدر مراجعه به تعمیرگاه‌ها قرار دارد.

البته مهدی جمالی مدیرعامل سایپا هم دریک نشست خبری گفته است؛ تا پایان سال 95 پراید ۵۲ استاندارد اجباری را گذرانده است که امسال با افزایش استانداردهای اجباری، شمار استانداردهای این خودرو به ٥٥ مورد افزایش داشته است.

این درحالی است که گزارش‌های رسمی نشان می‌دهد پراید همچنان با یک ستاره کم‌کیفیت‌ترین خودروی ایرانی است.

خدا حافظی با پراید تا پایان سال ۹۶

رییس کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفت:سازمان استاندارد اعلام کرده که خودروی پراید تا پایان سال ۹۶ باید از خطوط تولید خارج شود .

عزیز اکبریان نماینده مردم کرج در مجلس شورای اسلامی، با بیان اینکه سازمان استاندارد متولی اعلام کیفیت خودروها است، افزود:سازمان استاندارد اعلام کرده که خودروی پراید تا پایان سال 96 باید از خطوط تولید خارج و تولید آن متوقف شود و کمیسیون صنایع و معادن به خودروسازان نیز اعلام کرده و آنها تا پایان سال جاری پراید را بازنشسته می کنند.

پراید همچنان با یک ستاره کم‌کیفیت‌ترین و پرفروش ترین خودروی ایرانی است. حال باید منتظر ماند که آیا این خودروی پرفروش اجازه بازنشسته شدند می گیرد یا همچنان در صدر پرفروش ترین خوردوی ایران یکه تازی می کند.

محمد افصحی

15