کولبری سوخت دختران نوجوان با کیف مدرسه/ ویدئو

 این تصویر غم‌انگیز، نمادی از فقر و بحران اجتماعی در سیستان و بلوچستان است که کودکان را به بخشی از اقتصاد سیاه و غیرقانونی فروش بنزین تبدیل کرده است.

تصویر نقطه صفر مرزی میلک در شهرستان هیرمند است. فیلمی که برای رکنا ارسال شده است و نشان‌دهنده‌ی یک معضل تلخ و دردناک است. دو دختر بچه بلوچ در حال کولبری سوخت با کیف مدرسه هستند. این دخترکان  در حالی که دبه‌های یک و نیم لیتری نوشابه را از بنزین پر کرده‌اند، در بازارچه مرزی مشغول حمل سوخت به سوی خریدارانی از آن سوی مرز هستند.

سن این دو کودک، همانند بسیاری از کودکانی که در این منطقه به سوخت فروشی مشغولند، کمتر از ده سال تخمین زده می‌شود. وضعیت این کودکان، تصویری غم‌انگیز و تکان‌دهنده از بحران‌هایی است که بر زندگی مردم این خطه سایه انداخته‌اند. بازار سیاه بنزین در سیستان و بلوچستان نه تنها به یک بحران اقتصادی تبدیل شده، بلکه کودکان را به عنوان قربانیان اصلی آن معرفی کرده است. در این بازار غیرقانونی، کودکان و نوجوانان به بخش جدایی‌ناپذیری از یک اقتصاد کثیف و غیررسمی بدل شده‌اند.
بازار سیاه بنزین و بحران اجتماعی، کودکان به بخش جدایی‌ناپذیر اقتصاد کثیف تبدیل می‌شوند

ساجده عرب سرخی، فعال اجتماعی آگاه به شرایط بحرانی سیستان و بلوچستان، وضعیت پمپ‌های بنزین در این استان را توضیح می‌دهد. او از نبود دسترسی منظم به پمپ‌های بنزین و کمبود سوخت می‌گوید که مردم را مجبور به استفاده از بازار سیاه می‌کند: «پمپ‌های بنزین در این مناطق به طور مرتب کار نمی‌کنند و بعضی روزها اصلاً باز نیستند. این کمبود باعث می‌شود مردم برای تأمین سوخت خود مجبور به خرید از بازار سیاه شوند.»

فاصله‌های طولانی بین پمپ‌های بنزین هم یکی دیگر از مشکلات بزرگ این منطقه است. در مناطقی چون نیکشهر، تنها یک پمپ بنزین وجود دارد که کیلومترها از مرکز شهر فاصله دارد. این شرایط، سفرهای طولانی و پرخطر را برای مردم به ویژه روستانشینان ضروری می‌سازد. ساجده عرب سرخی می‌گوید: «برای تأمین سوخت، مردم باید تا ۳۰ کیلومتر در جاده‌هایی سنگلاخ و خطرناک سفر کنند.»

اما آنچه این وضعیت را پیچیده‌تر می‌کند، شکل‌گیری بازار سیاه بنزین است. در این بازار، کودکان به عنوان فروشندگان سوخت عمل می‌کنند. بنزینی که آن‌ها از پمپ بنزین خریداری می‌کنند، به قیمت‌های گزاف در کنار خیابان به فروش می‌رسد. ساجده عرب سرخی درباره این پدیده می‌گوید: «کودکان به جای بزرگسالان بنزین را می‌فروشند. این اتفاق نه تنها به دلیل نیاز اقتصادی خانواده‌هاست، بلکه به دلیل شکل‌گیری بازار سیاه در این مناطق است.»

او همچنین به طرح‌هایی مانند طرح رزاق اشاره می‌کند که باید به‌طور بهتری اجرا شوند تا از شکل‌گیری این بازار سیاه جلوگیری کنند. در این استان، افراد با داشتن روابط خاص یا نفوذ در پمپ بنزین‌ها، گاها سوخت بیشتری دریافت کرده و آن را با قیمت‌های بالا در بازار آزاد بفروشند.

در این وضعیت، قیمت‌های سوخت در بازار سیاه به حدی افزایش می‌یابد که گاهی افراد مجبور می‌شوند سوخت را با قیمت‌های نجومی تهیه کنند. ساجده عرب سرخی می‌گوید: «ممکن است فردی سوخت را با چند برابر قیمت معمول بخرد، به خصوص اگر در موقعیت اضطراری باشد.»

در نهایت، این وضعیت باعث شده که کودکان در سیستان و بلوچستان به بخشی از این سیستم فاسد تبدیل شوند. آن‌ها نه تنها از نظر اقتصادی تحت فشار قرار دارند، بلکه درگیر فرایندهای غیرقانونی و خطرناک نیز هستند. ساجده عرب سرخی می‌گوید: «کودکان در این منطقه، به جای بازی و تحصیل، درگیر فروش سوخت و قاچاق می‌شوند. این شرایط نه تنها آینده آن‌ها را تهدید می‌کند، بلکه موجب می‌شود که رشد اجتماعی و اخلاقی این نسل به خطر بیفتد.»

یکی از مسائل تلخ دیگر در این بحران، سوءاستفاده از سهمیه‌های سوخت است. برخی از افراد، به ویژه از خانواده‌ها و اقوام، سهمیه سوخت خود را در پمپ بنزین‌ها دریافت کرده و سپس آن را در جایی دیگر از باک خودرو خارج می‌کنند. این سوخت به بطری‌های کوچک پر می‌شود و سپس به کودکان داده می‌شود تا آن‌ها در بازار سیاه با قیمت های نجومی به نیازمندان سوخت یا در جاده مانده ها به فروش برسانند. این فرآیند، که بخشی از سیستم غیرقانونی و فاسد بازار سیاه بنزین است، موجب شده که کودکان به طور مستقیم درگیر چنین فعالیت‌های پرخطر و غیرقانونی شوند.

بازار سیاه بنزین در سیستان و بلوچستان تنها یک بحران اقتصادی نیست، بلکه به یک بحران اجتماعی و فرهنگی تبدیل شده است. کودکان در این منطقه که باید آینده خود را در امنیت و آموزش بسازند، اکنون مجبور به ایفای نقش‌هایی هستند که برای سنشان نامناسب است. برای رفع این بحران، نیاز به اصلاحات فوری در سیاست‌گذاری‌ها و نظارت بر توزیع سوخت داریم. اما به نظر می‌رسد که برای بهبود وضعیت این استان، تغییرات ساختاری بزرگتری ضروری است.