دومین زن فضانورد جهان کیست؟+ تصاویر

روز ۲۸ مرداد ۱۳۶۱ (۱۹ اوت ۱۹۸۲) ناو کیهانی سایوزتی-۷ در حالی سکوی پرتاب شماره ۱ پایگاه فضایی بایکونور را غرش کنان به سوی مدار زمین ترک گفت که سه فضانورد را با خود به فضا می‌برد. نکته جالب توجه در ماموریت این سفینه وجود یک بانوی فضانورد که ۱۹ سال پس از والنتینا ترشکوا نخستین زن کیهان نورد جهان، بار دیگر پای زنان را به عرصه فعالیت‌های ماورای جو باز می‌کرد.

روس‌ها بار دیگر در عرصه جنگ سرد میدان فضایی از رقیب جلو افتادند و توانستند عنوان دومین زن فضانورد جهان را نصیب خود کنند در صورتی که آمریکایی‌ها تقریبا از شش سال قبل با انتخاب شش زن، آموزش آنان را برای سفر با شاتل فضایی آغاز کرده بودند و انتظار می‌رفت بعد از ترشکوا دست کم عنوان "دومین زن فضانورد جهان" را به خود اختصاص دهند.

اما نکته بسیار جالب‌تر در مورد اسوتلانا ساویتسکایا که اینک در کنار لئونید پاپف و الکساندر سریبروف راهی ایستگاه فضایی سالیوت-۷ می‌شد این بود که او بر خلاف ترشکوا، کارگر گمنام کارخانه پارچه بافی شهر یاروسلاول، قبل از پرواز به فضا، شهرتی جهانی داشت. ساویتسکایا در ۸ اوت ۱۹۴۸ در یک خانواده نظامی به دنیا آمد. پدرش افسر عالی رتبه نیروی هوایی شوروی به حساب می‌آمد. زمانی که هنوز بسیار جوان بود به باشگاه هواپیمایی مرکزی مسکو رفت و درخواست عضویت برای تمرین پرواز کرد، اما آن‌ها به علت کمی سنش از پذیرفتن وی عذر خواستند. ولی او از پا ننشست به باشگاه چتربازان رفت و در زمانی که فقط ۱۶ سال بیشتر نداشت اولین پرش خود را با چتر نجات انجام داد.

در ۱۷ سالگی برای اولین بار از طبقه استراتوسفر در ارتفاع ۱۴ کیلومتری با چتر بیرون پرید و توانست سه رکورد جهانی به دست آورد. بار دومی که در مقابل هئیت پذیرش باشگاه هواپیمای مرکزی برای عضویت ظاهر شد دیگر آن‌ها نتوانستند مخالفت کنند، زیرا در پرونده بیش از ۵۰۰ بار پرش با چتر نجات و سه رکورد جهانی وجود داشت.

در ۲۲ سالگی وی قهرمان مطلق جهانی در رشته آکروباسی هوایی بشمار می‌رفت. در ۱۹۷۲ انستیتو هواپیماسازی مسکو را به اتمام رساند. سوتلانا به پرواز با هواپیما‌های مختلف از جمله هواپیمای مافوق صوت تی ۱۳۳ و مسافربری یاک ۴۰ اشتغال داشت. در این راه شوهرش که او نیز خلبان نیروی هوایی است مشوق وی بود. وی صاحب ۱۸ رکورد جهانی از جمله ۹ رکورد در هواپیمای جت و ۴ دیپلم فدراسیون بین المللی هواپیمایی و ۱۲ مدال ورزشی اتحاد شوروی است. ساویتسکایا در ۳۰ ژوئیه ۱۹۸۰ به جرگه فضانوردان شوروی پیوست.

هدف از پرتاب سفینه سایوز تی-۷ در روز ۱۹ اوت ۱۹۸۲ جهت پیوستن به سالیوت -۷ و انجام آزمایش‌های مشترک با دو فضانورد ساکن ایستگاه فضایی عنوان شده بود. قریب ۲۴ ساعت پس از پرتاب سفینه، سایوز تی-۷ با موفقیت به مجتمع فضایی سایوز تی-۵ سالیوت -۷ پیوست. در جریان پرواز مشترک ۷ روزه بررسی‌های نجومی و فنی، نظارت و عکسبرداری از سطح زمین، پژوهش‌های پزشکی، زیست شناسی صورت گرفت.

کلاً بیش از ۲۰ تحقیق و آزمایش مختلف صورت گرفت که قسمتی از آن توسط مهندس سریبروف طراحی شده بود. آزمایش زیست شناسی تاوریا با هدف بررسی جدا شدن مخلوط‌های سلول بافت‌ها و به دست آوردن عناصر فعال زیستی فوق خالص در شرایط بی وزنی بوسیله الکتروفورس انجام شد.

جریان آزمایش را گروه کنترل می‌کرد و بر دوربین فیلمبرداری و دستگاه ضبط ویدیویی ثبت می‌شد. در نتیجه تاکید شده بود که در شرایط بی وزنی سرعت جریان جدا شدن عناصر افزایش می‌یابد و درجه پاکی چند برابر می‌شود. در پایان کار‌های مشترک، گروه اصلی و مهمان، ناو کیهانی را عوض کردند. صندلی‌های پاپف، سریبروف و ساویتسکایا از سایوز تی-۷ برداشته و در بخش فرودی سایوزتی-۵ نصب گردید و صندلی‌های بریزاووی و لبدف به ناو کیهانی جدید منتقل شد.

لئونید پایف، الکساندر سریبروف و اسوتلانا ساویتسکایا پس از سفری که ۷ روز و ۲۱ ساعت و ۵۲ دقیقه طول کشید، در ساعت ۱۵:۰۴ روز ۲۷ اوت ۱۹۸۲ با ناو کیهانی سایوزتی-۵ به زمین برگشتند و در ۱۹۰ کیلومتری شمال ژزکازگان در قزاقستان فرود آمدند.

ساویتسکایا یک بار دیگر نیز به فضا سفر کرد و نخستین زنی شد که راهپیمایی فضایی انجام داد. بعد‌ها قرار بود فرمانده سفینه‌ای را بر عهده داشته باشد که دو سرنشین دیگر آن هم زن بودند، اما این ماموریت به دلیل بروز بعضی مشکلات در ایستگاه فضایی سالیوت-۷ انجام نشد. او که در سال ۱۹۸۹ به عنوان عضو دومای روسیه انتخاب شد در سال ۱۹۹۳ از فضانوردی کناره گیری کرد.

وی به دلیل کار فوق العده اش در پرواز‌های فضایی موفق به دریافت دو مدال قهرمان شوروی (بالا‌ترین مدال افتخار در شوروی) شده است. همچنین سیارک سوِتا ۴۱۱۸ به نام او نام‌گذاری گردید.

منبع: باشگاه خبرنگاران

728