کاهش استرس و افسردگی با حیوانات خانگی

یکی از روش های مورد استفاده در بهبود مشکلات که در ایران کمتر شناخته شده است، بهره گیری از حیوان خانگی است که به آن درمان بوسیله حیوانات خانگی یا کمک حیوان خانگی گفته می شود.

تحقیقات گسترده و پربار محققان در اقصی نقاط کشورهای مختلف جهان نشان داده که می‎توان پاره‎‌ای از مشکلات عاطفی و اختلالات رفتاری را بوسیله حیوانات خانگی درمان و پیشگیری نمود. درمان کمک حیوانات خانگی یک شاخه درمانی در حال رشد است که در آن از سگ، گربه یا حیوانات خانگی دیگر برای کمک به بهبود مردم و مقابله بهترشان با مشکلات سلامتی استفاده می‌شود.

goal-directed یعنی استفاده از یک حیوان به عنوان بخشی از فرایند درمان برای رسیدن به اهداف خاص. در این روش با ترغیب تعامل و همکاری مثبت انسان - حیوان در یک محیط درمانی شرایط بهبود یا درمان بیمار تسهیل می گردد.

درمان بوسیله حیوانات خانگی

شواهد و قراین تاریخی، مذهبی و ادبی حکایت از روابط و دلبستگی‌های ژرف بین انسان و حیوان دارد. ازجمله: در نقش‌های چون نگهبان، خدمتکار، همراه، وسیلۀ نقلیه، منبع تغذیّه، راهنما برای کمک به افراد با نیازهای ویژۀ بینایی، شنوایی، جسمانی و اوتیسم. بسیاری از اسباب بازی ها، وسایل شخصی و حتّی پوشاک کودکان به شکل حیوانات مختلف طراحی می شوند، از طرفی داستان ها و کتاب های کودکان مثل بزبز قندی، مملؤ از حیوانات است.

درمان به کمک حیوانات خانگی از جهتی گونه ای بازی درمانی است. در این روش درمانی کودک با حیوان خانگی مانند یک اسباب بازی تعامل راحتی دارد، به طور طبیعی به او نزدیک می ­شود و حیوان هیچ خواسته ای از کودک ندارد و کودک می­تواند انتخاب کند که با او تعامل داشته باشد یا فقط مشاهده گر باشد. همچنین برخی بازی درمانگران از حیوان خانگی در اتاق بازی خود استفاده می­ کنند.

کداسون و شفر بخش کوتاهی از کتاب بازی درمانی خود را به استفاده از حیوانات اهلی در محیط بازی اختصاص داده اند. اما از آنجا که کودک برخلاف بازی درمانی سنتی در این روش با موجودی زنده روبرو است که قابلیت تعامل دارد؛ باید این روش را روشی متمایز دانست. تعامل با موجود زنده این روش را در مقایسه با بازی درمانی به دنیای واقعی نزدیک­تر می­کند. ضمن این­که مانند بازی درمانی دیگر نیازی به وسایل و ابزار خاص یا اتاق بازی نیست و می ­توان شرایطی را فراهم کرد که فرایند درمان در خانه یا محیط­ های کاملا طبیعی و جذاب برگزار شود.

بهبود عملکرد جسمی، اجتماعی، هیجانی و شناختی با حیوانات

درمان به کمک حیوانات خانگی یا AAT نوعی مداخله در سلامت است که با استفاده از یک حیوان به عنوان جزئی از درمان، منجر به بهبود عملکرد جسمی، اجتماعی، هیجانی و شناختی می ­شود. این شیوه برای اولین بار توسط لوینسن برای درمان کودکان و نوجوانان دارای مشکلات هیجانی یا رفتاری استفاده شد و از آن به بعد مطالعات گوناگونی برای نشان دادن تأثیر آن انجام شده است که بیانگر تأثیر AAT در کاهش اضطراب درد افزایش کیفیت زندگی و تعدیل نشانه های هیجانی و رفتاری اختلالات شدید روانی است. برای مثال (هفمن و همکاران نشان دادند که حضور یک سگ می ­تواند باعث کاهش آشفتگی و تسهیل مواجهه با مشکلات مربوط به بیمارستان در کودکان بستری گردد.

ارزش روان شناختی نگهداری حیوان

میزان شیوع استفاده از حیوان خانگی اهمیت آن را در دنیای مدرن نشان می دهد. گروه زیادی از مردم اقدام به نگهداری حیواناتی مانند سگ، گربه، کبوتر، قناری و ماهی می کنند. پژوهشگران مختلف بر ارزش روان شناختی و عاطفی نگهداری حیوان تاکید دارند.

ارتباط ساده و پایدار با حیوان خانگی احساسات مثبت را برای صاحب حیوان به دنبال خواهد داشت. ارتباط عاطفی با یک حیوان می تواند باعث کاهش استرس و بهبود سلامتی گردد.

مزایای ارتباط بین کودکان و حیوانات

لوینسون یکی از اولین افرادی است که مزایای ارتباط بین کودکان و حیوانات را در محیط درمان بررسی کرده است. او یک درمانگر کودک بود، به این نتیجه رسید که که تعامل نزدیک با یک حیوان به کودکان بیمار فرصت ایجاد احساس اعتماد برقراری ارتباط عاطفی به صورت امن و قابل کنترل.

آنتونکوپولوس و پیچل نشان دادند که داشتن ارتباط و دلبستگی نزدیک با یک سگ باعث کاهش افسردگی صاحبان سگ می شود.

منبع: رکنا

46