آمریکا و چین؛ کشاکش و همزیستی در عرصه فناوری!

جنگ فناوری آمریکا و چین، در واقع در ادامه جنگ تجاری بود که ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ بر علیه این قدرت شرقی به راه انداخت. جنگ تجاری آمریکا و چین، اشاره به جنگ تجاری بین ایالات متحده آمریکا و جمهوری خلق چین، پس از تصمیم دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در ۶ ژوئیه ۲۰۱۸ بر اعمال ۳۴ میلیارد دلار تعرفه گمرکی بر واردات کالا‌های چینی و در عمل متقابل چین در قبال کالا‌های آمریکایی دارد. در همان سال، آمریکا یک رشته پرونده‌های قضایی علیه شرکت‌های فناوری چین تنظیم کرد که در آن این شرکت‌ها به سرقت ابزار‌های امنیت سایبری و نقض تحریم‌های آمریکا متهم شدند. در ادامه غول‌های فناوری چینی هوآوی و ZTE هدف تحریم‌های ایالات متحده قرار گرفتند و فروش قطعات و تجهیزات به آن‌ها ممنوع شد.

این جنگ اگرچه در قالب یک جنگ تجاری آغاز شد، اما به سرعت ماهیتی فناورانه به خود گرفت و به سرعت به نبردی برای رهبری در عرصه فناوری‌های اصلی مثل ۵G، هوش مصنوعی (AI) و نیمه‌رسانا (semiconductor) تبدیل شد. اقدامات آمریکا در قبال صنعت فناورانه چین، این کشور را نیز به اتخاذ اقدامات متقابل واداشت. این کشور به سرعت سرمایه گذاری در عرصه فناوری را به چند برابر افزایش داد و تلاش کرد تا زنجیره تأمین خود را از بازار آمریکا بی نیاز کند. به هر حال ما وارد سال ۲۰۲۲ شده ایم و هنوز اتفاق خاصی برای چین نیفتاده است. هواوی و زد تی‌ای (که هدف اصلی تحریم‌های اقتصادی آمریکا بودند) هنوز زنده هستند و هر سال تجهیزات جدیدی را تولید می‌کنند. هواوی همچنان در حال ساخت گوشی‌های هوشمند است، در حالی که در آن زمان اغلب کارشناسان باور داشتند که خیلی سریع از میان خواهد رفت.

گوشی هوآوی P50 اولین دستاورد سال ۲۰۲۲

ما اکنون در اولین ماه سال میلادی ۲۰۲۲ قرار داریم و شرکت هوآوی که قرار بود حداقل صنعت موبایل خود را از دست رفته ببیند با یک گوشی جدید از سری پرچمدار P به بازار بازگشته است. این گوشی پرچمدار البته هنوز زخم‌های تحریم را بر بدن دارد، زیرا به دلیل ممنوعیت‌های تجارت خرد که مانع از دسترسی شرکت به قطعات می‌شود، فقط از فناوری 4G و تراشه اسنپدراگون ۸۸۸ پشتیبانی می‌کند. همچنین به مانند دیگر گوشی‌های این برند، هوآوی P50 نیز به نرم افزار اختصاصی گوگل دسترسی ندارد، اما می‌تواند سیستم عامل Android Harmony را اجرا کند، زیرا تمام کد‌هایی که پایه اندروید را می‌سازند رایگان و باز هستند.

با این همه، گوشی هوشمند هوآوی P50 بقیه چیز‌هایی که از آن انتظار دارید، از جمله دوربین‌های بزرگ گران‌قیمت با نام تجاری لایکا، همراه با پلتفرم هوش مصنوعی و ML خود هوآوی، را ارائه می‌دهد. این‌ها تجهیزاتی است که شما می‌تواند فقط در بهترین گوشی‌های هوشمند اندرویدی ببینید و حتی در برخی موارد کاملاً منحصر بفرد هستند. برای مثال، دوربین هواوی P50 در فهرست‌های رسمی، بهترین دوربین در میان تمام گوشی‌های هوشمند موجود در بازار است.

حضور پُررنگ هواوی در بازار گوشی‌های هوشمند به دلیل محدودیت‌هایی که ایالات متحده و شرکای تجاری آن برای این شرکت وضع کرده‌اند، شگفت‌آور است. اما باید دانست که گوشی‌ها هدف تحریم اولیه یا تحریم‌های بعدی ایالات متحده نبودند، بلکه هدف اصلی بازوی پولساز واقعی هواوی یعنی تجهیزات و فناوری 5G این شرکت بود.

5G و سایر فناوری‌های هوشمند

هواوی، زد تی‌ای و همچنین تعداد انگشت شماری از شرکت‌های کوچکتر چینی، تجهیزات 5G با کیفیت و ارزان تولید می‌کنند. این در مورد تجهیزاتی نیست که من یا شما بتوانیم بخریم، بلکه در مورد تجهیزاتی است که شرکت‌های بزرگی مانند اپراتور‌های تلفن همراه و شرکت‌های ارتباطی می‌خرند. قبل از تحریم‌های اولیه، تجهیزات هواوی و ZTE به اندازه کافی در داخل ایالات متحده وجود داشت، اما در سایر نقاط جهان، این دو شرکت به دلیل قیمت رقابتی، رهبران جهانی بودند. با تحریم‌های صورت گرفته که البته با همراهی بسیاری کشور‌ها نیز بود، جایگاه این دو شرکت نیز از دست رفت.

این ممنوعیت و تحریم‌های فعلی به دو دلیل صورت گرفت. اولین مورد این است که جامعه اطلاعاتی نگران است که شرکت‌هایی که تجهیزات حیاتی تولید می‌کنند ممکن است به نوعی فناوری جاسوسی یا نرم‌افزار خاص را در پشت محصولات خود قرار دهند. اگرچه این امر هرگز ثابت نشده است، ولی باید گفت که واقعاً امکان پذیر است. در واقع، اگر شکی وجود داشته باشد، احتمالاً این ممنوعیت‌ها باید تصمیم عاقلانه‌ای باشد، زیرا هیچ کس نمی‌خواهد تجهیزات حیاتی مانند شبکه برق یا شبکه آب خود را به خطر بیندازد.

دلیل دوم اقتصادی است؛ برای چندین دهه، ایالات متحده رهبر جهانی در تحقیق و توسعه فناوری و نوآوری بود. این موقیت به آرامی تغییر کرده است و توسط چین به چالش کشیده شده است. چین توان دولت خود از جمله میلیارد‌ها بودجه را در تلاش برای رسیدن به آمریکا و پیشی گرفتن از آن از طریق ابتکاری به نام MIC (ساخت چین) ۲۰۲۵ به کار گرفته است. همه گیری جهانی کنونی همچنین به تنش‌های بیشتر بین این کشور کمک کرد و بایدن دستورات اجرایی برای رسیدگی به تامین تجهیزات پزشکی و فلزات کمیاب علاوه بر قوانین قبلی در مورد تراشه‌ها و باتری‌ها صادر کرد.

همچنین نگرانی‌هایی در مورد استفاده چین از روش‌های دیگر مانند سرقت IP، مهندسی معکوس، و حتی تروریسم مالی تحت حمایت دولت (به دلیل عدم وجود نظارت) وجود دارد تا در برابر غرب پیشرفت کند. این ایده‌ها و نگرانی‌های اقتصادی توسط چندین قانون‌گذار ایالات متحده مطرح شده که باعث واکنش دولت شده است. آیا ابتکار MIC ۲۰۲۵ یک حرکت واقعی برای سوق دادن بیشتر ایالات متحده به سمت سقوط اقتصادی است یا چین از فعالیت‌های جاسوسی صنعتی علیه شرکت‌های آمریکایی حمایت می‌کند؟ واقعیت این است که هیچ مدرک محکمی در این باره وجود ندارد، اما بسیاری در دولت ایالات متحده این را باور دارند.

در عمل نیز عواقب مهمی مصرف کنندگان آمریکایی را درگیر نکرده است. اگرچه این ممنوعیت‌ها سبب کمبود تراشه در بازار جهانی و به دنبال آن تأخیر در عرضه برخی گوشی‌ها یا عرضه برخی خودرو‌ها شده است، اما اقتصاد ایالات متحده هنوز سقوط نکرده است. اختلالات دیگر نیز حتی برای مصرف کنندگان کمتر محسوس است، زیرا شرکت‌هایی که از استفاده از تجهیزات هواوی منع شده اند، اکنون با دریافت کمک‌های دولتی، همین تجهیزات را اکنون خودشان می‌سازند، هرچند که افزایش قیمت را نیز نمی‌توان فراموش کرد.

این جنگ به کجا ختم می‌شود؟

بر اساس آمار فروش جهانی، ایالات متحده در شرف پیروزی در این جنگ است، اما این داده‌ها ممکن است فریبنده باشند. اگر این نگرانی وجود داشته باشد که شرکت‌هایی مانند هواوی چیزی بیش از تأسیسات تولیدی تحت حمایت دولت نیستند، تا زمانی که اختلال جهانی هدف واقعی باشد، کسب سود واقعاً اهمیتی در این ماجرا نخواهد داشت. چین بزرگترین بازار واحد برای تقریباً همه چیز در جهان است. این کشور بیشترین جمعیت مصرف کننده را دارد که به بیشترین چیز‌ها نیاز دارند (و می‌خواهند). در واقع این همان حوزه کلیدی است که در دهه‌های پس از جنگ جهانی دوم، رونق تولید را برای ایالات متحده به ارمغان آورد. نه تنها تولید فناوری، بلکه چیز‌های پیش پا افتاده‌تر و در عین حال ضروری‌تر مانند چوب و فولاد.

جنگ تجاری کنونی ممکن است بتواند با تلاش برای انکار فناوری مورد نیاز برای رشد و نوسازی، به آرامی این صنایع را از بین ببرد. دولت ایالات متحده بر این باور است که برای رشد در داخل کشور، خفه کردن رشد در کشور‌های متخاصم ضروری است. در سمت دیگر، اما چین یک بازیگر کارکشته است؛ دولت این کشور در هر شرکت بزرگی در داخل مرز‌های خود سرمایه گذاری می‌کند، خواه مرتبط با فناوری باشد یا نباشد. بودجه و حمایت برای تقویت رشد اقتصادی سال به سال افزایش می‌یابد، به‌ویژه اکنون که در برابر یک دشمن اقتصادی قرار دارد که نشان داده دیگر نمی‌خواهد دوستانه عمل کند. شما واقعاً نمی‌توانید در اینجا نه ایالات متحده و نه چین را سرزنش کنید، زیرا هر دو دولت به دنبال منافع خود و بهترین منافع شهروندان خود هستند.

با این حال کارشناسان هشدار می‌دهند که چنین محدودیت‌هایی تنها «پرده آهنین دیجیتال» میان غرب و چین را تشدید می‌کند. علاوه بر این کارشناسان می‌گویند جهان در حال تقسیم شدن به دو اکوسیستم فناوری رقابتی و فراگیر است که هر کدام اینترنت، سخت افزار، ارتباطات و پلتفرم‌های مختص به خود را دارد. ادامه چنین جنگی قطعاً از دو طرف تلفاتی خواهد گرفت و به غیر از این برای سایر نقاط جهان نیز هزینه‌های گزافی را به بار خواهد آورد. به نظر می‌رسد دو قدرت نیز به هزینه‌های بالاتر این جنگ در برابر مزایای آن واقف هستند که گاه سخن از حل جدی اختلافات می‌زنند.