چند مکان اسرارآمیز که زمانی محل زندگی انسانها بودند
کشف شگفتانگیز یک جزیره توسط ناسا در دل اقیانوس آرام که در حال شکلگیری است، بهانهای شد تا از شهرهای زیر آب در مکانهایی غیرمنتظره و مرموز بگوییم.
شهرهای زیر آب، دیدنی و البته شگفتانگیز هستند اما گاهی اوقات این شهرهای زیر آب تحت شرایط اسرارآمیزی کشف شدند؛ از برخوردهای علمی غیرمنتظره با جوامع افسانهای باستانی گرفته تا یافتههای استراتژیک زیرآبی. بهتازگی و بر اساس گزارش رصدخانه زمین ناسا، یک جزیره جدید در جنوب غربی اقیانوس آرام از زیر آب پدیدار شده که اکنون در مراحل اولیه شکلگیری است. این تکه خشکی نوپا از یک خطالراس کف دریا که از نیوزیلند تا تونگا امتداد دارد و دارای بالاترین تراکم آتشفشانهای زیر آب در جهان است، از دل اقیانوس آرام سر بیرون آورده است.
این کوه آتشفشانی که به عنوان کوه دریایی هوم ریف شناخته میشود، بین نیوزیلند و تونگا کشیده شده است. رصدخانه زمین ناسا گفته که یکی از کوههای آتشفشانی خفته در دل اقیانوس آرام که مملو از گدازه، بخار و خاکستر بوده، فوران کرده و مواد درونی خود را به مناطق اطراف خود پرتاب کرده است. یازده ساعت پس از بیدار شدن این آتشفشان خفته، یک جزیره جدید که اسپانکین نام گرفته در زیر آب و در دل اقیانوس آرام متولد شده است. هنوز اطلاعات بیشتری در این باره منتشر نشده و جزیره با شهر زیر آب تفاوتهای زیادی دارد اما به این بهانه گفتیم به معرفی برخی از شهرهای زیرآب بپردازیم که در مکانهای غیرمنتظره و مرموز پیدا شدهاند.
پس از زلزله ۲ هزار سال پیش
کجا؟ ژاپن
اگر این بنای غول پیکر سنگی که در زیر آب قرار دارد، یادگاری از گذشته تمدنی است، میتواند بیانگر جامعه پیچیدهای از انسانها باشد که بین 5 تا 10 هزار سال پیش وجود داشتهاند. این ویرانههای احتمالی توسط غواصان در سال 1986 در نزدیکی جزیره یوناگونی جیما در ژاپن در نزدیکی نوک ریوکیو کشف شد. بعضیها معتقدند این ساختار شهری است که پس از زلزله حدود 2 هزار سال پیش در دریا غرق شده است. دلیل اینکه برخی از دانشمندان بر این باورند که این شهر طراحی انسانی دارد این است که شامل زوایای تیز در سنگها، پلکانهای آبشاری ظاهری و حتی برخی شاخصهای فرهنگی بالقوه مانند بناهای یادبود حیوانات و شخصیتهایی است که در داخل و اطراف این سازه بزرگ کشف شده است. با این حال، کسانی بر این باورند که این ماسه سنگ صرفاً محصول فرسایش طبیعی است.
کجا؟ هند
نام این شهر گمشده هند، دوارکا، به معنای «دروازهای به سوی بهشت» است. در سال 2002، دانشمندان در حین اندازهگیری سطح آلودگی در این منطقه یک شهر غرقشده باستانی در خلیج کامبای هند را پیدا کردند. در اکتشافات بعد آثار انسانی از جمله مهرهها و سفالها به همراه دندانهای انسان از این مکان کشفشد. قدمت این بنای غرقشده در آب را محققان 9500 سال پیش تخمینزدهاند. یکی ازمحققان تمدن باستانی در مصاحبهای اذعان کرد که یافتن شهری غرقشده در این مقیاس، منابع باستانشناسی طولانی مدت را زیر سوال میبرد چرا که بیش از 4500 سال پیش زمانی که شهرهای بینالنهرین ساخته شد، وجود شهرهایی در این مقیاس شناخته شده نبود. این شهر افسانهای که ممکن است در نتیجه آخرین آبشدن یخچالیخی نزدیک به 10هزار سال پیش باشد، برای چندین مذاهب از جمله هندوئیسم و بودیسم مقدس تلقی میشود.
کجا؟ یونان
یکی از قدیمیترین شهرهای غرق شده جهان، «پاولوپتری» است که در اعماق دریای مدیترانه و در نزدیکی یونان قرار دارد و قدمت آن به 5 هزار سال پیش برمیگردد. بعضی بر این عقیدهاند که این شهر، همان شهر گمشده و اسطورهای آتلانتیس است چرا که نخستین شهر زیر آبی است که از افسانهاش قدیمیتر است. این شهر در سال ۱۹۶۷ توسط نیکولاس فلمینگ و تیم باستان شناسیاش از دانشگاه کمبریج کشف شد. پاولوپتری به اندازه ای منحصر به فرد است که تمام خیابانها، کوچهها، ساختمانها، حیاطها، گورستانها و حتی مکانهای مذهبی آن تماما مشخص و واضح هستند. دکتر جان هندرسون، باستان شناس گفت: «این سایت منحصر به فرد است زیرا ما تقریباً نقشه کامل شهر، خیابانهای اصلی و ساختمانهای خانگی، حیاطها، مقبرههای سنگی تراشیدهشده و ساختمانهای مذهبی را داریم که به وضوح در بستر دریا قابل مشاهده هستند». تصور میشود که این شهر در یک زلزله یا سونامی به طور کامل زیر آب رفتهاست.
کجا؟ چین
چه اتفاقی میافتد وقتی شهری عمداً زیر آب میرود و سپس فراموش میشود؟ شهر شیچنگ که معمولاً به عنوان آتلانتیس چین یا آتلانتیس شرق شناخته میشود، در سال 1959 در جریان ساخت سد و دریاچه مصنوعی در استان ژجیانگ، عمداً توسط دولت زیر آب رفت. تا سال 2001، زمانی که مقامات بودجه اکتشاف زیر آب این سایت را تامین کردند، فراموش شده بود! «شهر شیرها» یکی از مناطق دیدنی کشور چین است پیش از این به اسم «شیچنگ» شناخته می شد. قدمت این شهر نزدیک به 2200 سال و متعلق به سلسله امپراتوری «هان شرقی» است که به دلیل وجود چند مجسمه عظیم سنگی از شیر به شهر شیرها معروف شدهاست. این شهر اکنون به یک جاذبه گردشگری برای کشور چین تبدیل شده است. البته در این شهر دهها کاخ، معبد و خانههای اشرافی هم دیده میشود. اینها همه نشان از آن دارد که در روزگاران قدیم این شهر پر رونق بوده و ساکنان ثروتمندی داشته است.
کجا؟ مصر
کلئوپاترا آخرین فرعون مصر بود و به مدت دو دهه بر شهر اسکندریه حکومت کرد. این شهر حدود 14 قرن پیش، با یک سری زمینلرزههای شدید در زیر دریا ناپدید شد اما سرانجام در سال 1996، توسط یک تیم غواصی به رهبری «فرانک گودیو» باستانشناس، دوباره کشف شد. این اتفاق با کشف مقادیر زیادی از آثار باستانی همراه بود؛ از جمله مجسمههای سلطنتی، جواهرات، سکهها و دیگر قطعات. کشور مصر امیدوار است با راهاندازی یک موزه زیر آب، پیشگام در توسعه صنعت توریسم شود.
کجا؟ بایا در ایتالیا
در 30 کیلومتری شهر ناپولی ایتالیا شهر «بایا» وجود داشتهاست که در گذشته مقصد ثروتمندانِ رومی و اشراف بودهاست. این بندر که در محدوده یک آتشفشان فعال و در اواخر دوره جمهوری روم محبوب شد؛ زمانی پرجنبوجوش بود، بهعنوان یک تفرجگاه تفریحی نخبهگرایانه در خلیج ناپل وجود داشت که شامل حمامها و احتمالاً حتی گونهای باستانی از یک سالن تفریح هم بود. این شهر عمدتاً در قرن هشتم پس از آنکه مهاجمانی شهر را ویران کردند، متروک شد. بعدها به طور کامل متروک شد و فعالیتهای آتشفشانی شهر را غرق کرد. این شهر زیرآبی در دهه 1950 توسط یک باستان شناس ایتالیایی دوباره کشف شد و اکنون یکی از پارکهای رسمی زیر آبی در جهان است.
کجا؟ بولیوی
دریاچه تیتیکاکا، یکی از مرتفعترین دریاچههای بزرگ دنیاست که در مرز دو کشور بولیوی و پرو قرار گرفته است. کشف شهر باستانی در اعماق این دریاچه یکی از بزرگترین پروژههای باستانشناسی در دنیاست و پیشبینی میشود کار اکتشاف و استخراج اشیا همچنان ادامه داشتهباشد. دریاچه تیتیکاکا، منشأ اساطیر بسیاری برای قومی به اسم «اینکاهای» باستانی بودهاست که معتقدند این دریاچه زادگاه تمدن آن هاست. زمان شکلگیری این تمدن کاملا مشخص نیست اما طبق اشیاء و اطلاعات به دستآمده مشخصشده که در حدود 2 هزار سال قبل از میلاد در حوالی دریاچه سکونتگاههایی وجود داشته است. هماکنون دولت بولیوی در حال ساخت موزه در این محل است.