کدام نهاد، مذاکرات وین را جلو ببرد، بهتر است؟

حشمت الله فلاحت پیشه در پاسخ به این سوال که از نظر شما، پرونده مذاکرات هسته ای در این دوره به وزارت خارجه تحویل داده می شود یا به شورای عالی امنیت ملی؟ گفت: اینکه پرونده هسته ای به کجا تحویل داده می شود به تصمیم مجموعه مسئولان کشور بستگی دارد اما واقعیت این است که موضوع اختلاف هسته ای که از دوران ریاست جمهوری آقای خاتمی آغاز و تا دوران آقای روحانی ادامه داشت یک بار به نتیجه رسید، آن هم زمانی بود که وزارت خارجه مسوول پرونده هسته ای شد.

او افزود: در واقع از همان ابتدا من در جریان موضوع بودم یعنی در همان زمان هم وزیر خارجه وقت گفت چون مسوولیت وزارت خارجه بسیار زیاد بود خودم هم موافق بودم که رییس جمهور، دبیر شورای عالی امنیت ملی را مسئول پرونده هسته ای کند و ما دیدیم که دبیران مختلف شورای عالی امنیت ملی، مسوول پرونده شدند اما پرونده هیچ گاه به نتیجه نرسید تا زمانی که پرونده به وزارت خارجه داده شد تا تصمیم بگیرد.

فلاحت پیشه ادامه داد: ممکن است مجموعه عواملی در این مسئله دخیل بوده است مثل عوامل بین المللی، منطقه ای و داخلی. اما به نظر من بهتر است وزارت امور خارجه مسئول پرونده باشد و اگر مسئولیت برعهده دیپلمات ها قرار بگیرد امکان اینکه مباحث به صورت دیپلماتیک شکل بگیرد وجود دارد اما دبیران شورای عالی امنیت ملی چون مسئولیت کلان تری در حوزه های مختلف به لحاظ موضوعی دارند، این مسئله موجب می شود آنها به جای اینکه به سمت یک نتیجه عملی در مذاکره پیش بروند بیشتر تحت تاثیر بازتاب های مواضع خودشان هستند.

نماینده پیشین مجلس بیان کرد: بنابراین در طول این دوران بیشتر شاهد بودیم که دبیران شورای عالی امنیت ملی موضعگیری می کنند تا اینکه نتیجه ای بگیرند. به هر حال در این دولت تکلیف هنوز مشخص نیست و تا حدودی موضوع مشخص کردن مسئول پرونده هم از نوع ژست دیپلماتیکی که طرف های برجامی گرفته اند متاثر شده است، چه ایران و چه طرف های دیگر. البته همین ژست مبتنی بر استغنایی که طرف های برجام گرفتند باعث شده که عوامل آشوب ساز مانند صهیونیست ها فعال شوند، به گونه ای که برجام وارد کانال انحرافی شود.

رییس پیشین کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تاکید کرد: وقت کشی در برجام به ضرر همه طرف هایی است که دیپلماسی در دستور کارشان است و به ضرر طرف ایرانی هم است بنابراین اینکه پرونده مذاکرات هسته ای به کجا داده شود، از نگاه من بهتر است وزارت خارجه این مسئولیت را برعهده بگیرد.

او ادامه داد: در شرایطی که دیپلماسی رسمی به تعلیق در می آید فضا برای دیپلماسی غیررسمی و موضعگیری ها فراهم است. از درون این موضعگیری ها الزاما فضایی مبتنی بر حُسن نیت که لازمه دیپلماسی است شکل نمی گیرد. به هر حال ما شاهدیم که برخی مقامات اروپایی مواضع تندی را اتخاذ می کنند آمریکایی ها و صهیونیست ها هم فعال هستند. در ایران هم تعدادی از افراد ممکن است با حُسن نیت اقداماتی را انجام دهند اما نتیجه عکس دهد.

این استاد دانشگاه علامه طباطبایی اشاره کرد: اخیرا از یک طرحی تحت عنوان تشویق شرکت هایی که بعد از خروج آمریکا در برجام با ایران همکاری شان را ادامه دادند و تنبیه شرکت هایی که بعد از خروج آمریکا از ایران رفتند، رونمایی شد. نتیجه این امر هر چند ممکن است افراد دلسوزانه آنها را مطرح می کنند این است که آن بخش از کسانی که معتقدند برجام ایران را باز هم به دامن کشورهایی چین و روسیه می اندازد و هیچ سودی برای کشورهای غربی ندارد موضعشان تقویت می شود.

فلاحت پیشه خاطرنشان کرد: حتی ترامپ با این استدلال که بعد از برجام، کشورهای مختلف با ایران قرارداد بستند و آمریکایی ها هزینه را دادند اما یک ریال یا سنت با آمریکا قرارداد بسته نشد چه برسد به کشورهای اروپایی که به این جمع اضافه می شوند. به هر حال 70 میلیارد یورو بین ایران و کشورهای اروپایی بسته شد، آن هم شرکت هایی که جزو شرکت های فعال در گذشته در ایران بودند یعنی پیشینه رابطه با ایران دارند. این طرح تنبیهی در مجلس، حتی اگر عملیاتی نشود اثر معکوس خود را در فضای دیپلماتیک غیررسمی به جای می گذارد.

او در پایان جمع بندی کرد: بنابراین معتقدم دولت باید در حوزه رسمی، موضعش را مشخص کند. به حق منتقدان دولت گذشته که الان صاحبان دولت جدید هستند معتقد بودند که نباید مذاکرات دچار روند فرسایشی شود. بنده هم به این مسئله معتقدم اما این آمادگی بین طرف های برجامی یعنی ایران و طرف های برجامی و آژانس بین المللی انرژی وجود دارد که بر سر یک چارچوب موضوعی و زمانی توافق کنند و در همان قالب مذاکراتشان را آغاز کنند.

منبع: انتخاب

66