توافق موقت هنوز هم محتمل است

مذاکرات هسته‌ای در وین بعد از یک هفته تنفس و مشورت هیات های مذاکره کننده با پایتخت‌ها ادامه خواهد یافت. برخی رسانه‌ها و تحلیلگران حتی مقامات غربی معتقدند که این مرحله نهایی است و تصمیمات سیاسی تعیین کننده گرفته خواهد شد. برخی اما می‌گویند که هنوز هم پیچیدگی‌هایی باقی است و گره از این کلاف سردرگم به این راحتی باز نمی‌شود.

پیرمحمد ملازهی، تحلیلگر مسائل بین‌المللی از جمله همین افراد است. او خیلی امیدوار نیست که در این مرحله توافقی حاصل شود و معتقد است که مساله اختلاقی بسیاری باقی است. وی گفت: « دیدگاه ایران و آمریکا هنوز با هم خیلی تفاوت دارد. آمریکایی‌ها می‌خواهند که مسائل منطقه‌ای و مناسبات خاورمیانه‌ای را هم به نوعی در مذاکرات بگنجانند و ایران آمادگی این کار را ندارد و حاضر نیست مسائل مربوط به جبهه مقاومت را وارد این معادله کند.»

وی افزود: «دیدگاه‌ها هنوز از هم فاصله دارد. اما هم روسیه و هم اتحادیه اروپا در تلاش هستند که نظرات دو طرف را به هم نزدیک کنند. صحبت از این است که ایران نسبت به مواضع قبلی خود که هر نوع مذاکره مستقیم با آمریکا را رد می‌کرد، نرمش نشان داد و اکنون شاهد ابراز تمایلاتی به گفت‌وگوهای مستقیم هستیم. اگر این اتفاق بیفتد‌، هر دو طرف انتظارات خود را روی میز مذاکره می‌آورند و بحث‌ها حول محور آن ادامه می‌یابد تا اختلافات کاهش یابد. اما به نظر من هنوز زود است که چنین قضاوتی داشته باشیم.»

ملازهی به بازگشت هیات‌های مذاکره‌کننده به پایتخت‌ها و مشورت‌هایی که انجام دادند، اشاره کرد و گفت: «تصمیم نهایی از طرف حاکمیت باید در این مشورت‌ها گرفته ‌شود. به نظر می‌رسد که تبلیغات راه افتاده درباره اینکه ایران باید در این مرحله تصمیم سختی بگیرد، مربوط به این است که اگر آمریکایی‌ها احساس کنند به انتظاراتشان پاسخ داده می‌شود، جلو آمده و مذاکرات را تا رسیدن به توافق ادامه می‌دهند، اما اگر احساس کنند ایران به آنچه آنها می‌خواهند تمایلی ندارد؛ این خطر وجود دارد که مذاکرات به جایی نرسد و این وضعیت ادامه‌‌دار بشود».

وی همچنین گفت: «واقعیت این است که آمریکایی‌ها درباره مسائل منطقه بسیار جدی هستند و می‌خواهند گروه‌های منطقه که به ظن آنها از سوی ایران حمایت شده و علیه متحدان منطقه‌ای آمریکا کار می‌کنند، محدود شوند. این مساله پیچیدگی‌هایی دارد که به نظر نمی‌رسد ایران آمادگی داشته باشد، انتظارات آمریکا را برآورده کند. ضمن اینکه حتی اگر ایران انتظارات آنها را برآورده کند، به نظر نمی‌رسد که آنها حاضر شوند وارد یک معامله جدی شوند و شاید به همین دلیل بحث توافق موقت مطرح شد».

ملازهی درباره احتمال حصول توافق موقت گفت: «به نظر من به رغم اینکه این پیشنهاد رسما رد شده است، ممکن است که پذیرفته شده و راه‌حلی را ایجاد کند. در مجموع فکر می‌کنم که پیچیدگی‌ها در مذاکرات جاری هنوز رفع نشده است و توافق ممکن نیست مگر آنکه ایران و آمریکا یک گام جدی به سوی هم برداشته و انتظارات هم را برآورده کنند. در غیر این صورت خیلی نمی‌توان امیدوار بود.»