آیا دولت سیزدهم از بنبست قطعی آب و برق رها می شود؟
رئیسی و چالش مدیریت آب و برق در دولت سیزدهم/ گزینههای پیش روی رئیس جمهور برای وزارت نیرو را بشناسید
خبر فوری در سلسله گزارشهایی، به بررسی وضعیت وزارتخانهها و معاونتهای دولت ابراهیم رئیسی خواهد پرداخت و گزینههای احتمالی هر کرسی کابینه را نیز بررسی خواهد کرد. آنچه میخوانید، چهارمین گزارش از این سلسله گزارش ها است.
وزارت آب و برق پس از تاسیس اولین نظام نامه موسسه برق تهران مصوب بیست و پنجم مهر ماه 1315 به منظور برق رسانی به منازل و معابر شهر تهران و تصویب قانون اجازه تاسیس بنگاه آبیاری مصوب بیست و نهم اردیبهشت سال 1322 برای توسعه و اصلاح امور آبیاری کشور به وجود آمد.
با توجه به اینکه همیشه ضرورت تمركز مربوط به امور آب و برق و انرژی در یك مجموعه منسجم احساس می شد، قانون تاسیس «وزارت نیرو» در بیست و هشتم بهمن 1353 با هدف استفاده حد اکثری ازمنابع انرژی و آب کشور و همچنین تهیه و تامین انرژی و آب برای انواع مصارف عمومی شهروندان به تصویب رسید.
تفکیک سازمان انرژی اتمی از وزارتخانه پس از پیروزی انقلاب
با تاسیس وزارت نیرو تمامی اختیارات وزارت آب وبرق به وزارت نیرو منتقل شد و حتی بر اساس ماده 9 این قانون، سازمان انرژی اتمی ایران نیز زیرمجموعه وزارت نیرو قرار گرفت به طوریکه در اصلاح ماده یک قانون وزارت نیرو در بیستم اردیبهشت 1357، احداث، تکمیل و بهره برداری از نیروگاه های اتمی نیز از وظایف اصلی وزارت نیرو تلقی شد. اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی و توجه به توسعه و ضرورت استفاده گسترده از انرژی اتمی، «سازمان انرژی اتمی» از وزارت نیرو منفک شد.
شایان ذکر است از آنجا که ایران از لحاظ موقعیت جغرافیایی در منطقه خشک و نیمه خشک کره زمین قرار دارد، موضوع آب همواره به عنوان یکی از چالش های اصلی کشور مورد توجه افکار عمومی قرار گرفت. لذا با تصویب قانون توزیع عادلانه آب درتاریخ شانزدهم اسفند ۱۳۶۱، همچنین تصویب قانون تشکیل کمیته سدهای بزرگ و کمیته ملی آبیاری و زهکشی با هدف تسهیل عضویت در کمیسیونهای بین المللی و انجام مطالعات علمی در سوم تیرماه ۱۳۶۶ تلاش شد تا قوانین مناسبی برای موضوع آب لحاظ شود.
طرح هایی که به سر انجام نرسیدند
در طول عمر وزارت نیرو طرح های گوناگونی از محلی تا ملی در دست احداث و بهره برداری قرار گرفت و بسیاری از طرح ها نیز همچون طرح بهشتآباد برای انتقال آب خوزستان و چهار محال و بختیاری برای بهبود اوضاع صنعت و کشاورزی در سه استان اصفهان ، یزد و کرمان تا اتصال خزر به خلیج فارس، طرح انتقال آب دریای عمان به سیستان و بلوچستان ، طرح انتقال آب خلیج فارس به استان فارس و ... یا بنا به دلایل زیست محیطی اجرای آن متوقف شدند، یا بنا به دلایل دیگر نیمه کاره رها شدند
اما یکی از دلایل نیمه کاره ماندن و تعویق طرح های استانی، بروز مخالفتها و انتقادها در استان ها از سوی برخی مسئولان مبنی بر به خطر افتادن امنیت اجتماعی کشور و در بعد ملی تاثیر تحریم ها بر تامین تاسیسات است.
خشکسالی و چالش های قطعی آب
سال هاست که ایران به دلیل قرار گرفتن در دهه خشکسالی با چالش آب مواجه است و فریاد اعتراضات کشاورزان و مشترکان به گوش می رسد. با وجود سالانه حدود 30 میلیارد متر مکعب هدر رفت پساب و بیش از 25 میلیارد متر مکعب هدر رفت آب در اثر ضایعات کشاورزی در می یابیم که دولت عملکرد مناسبی در حوزه مدیرت منابع آب نداشته است.
درحالیکه به دلیل کاهش بارندگیها نسبت به میانگین بلند مدت، باید تمام توجه به مدیریت منابع آبی در بخشهای مختلف معطوف می شد. در واقع اقدامات مدیریتی در این حوزه باید به گونهای باشد که برداشت از سفرههای زیر زمینی کاهش یابد و آب در سفره بماند تا کسریها را ثابت نگه داریم، زیرا آبهای زیر زمینی، حاصل ذخیره چندین ساله هستند و جبران آنها راحت نیست.
در همین راستا آخرین گزارش وضعیت سدهای بزرگ کشور تا ۵ اردیبهشت ۱۴۰۰ نشان میدهد، حجم ورودی آب از ابتدای سال آبی ۱۴۰۰-۹۹ تاکنون برابر با ۲۲ میلیارد و ۳۲۰ میلیون مترمکعب بوده که نسبت به مدت مشابه سال آبی قبل از آن که ۳۷ میلیارد و ۳۵۰ میلیون مترمکعب بود، با کاهش ۴۰ درصدی ورودی آب به مخازن سدهای کشور مواجه است. همچنین میزان ذخایر آب در مخزن سدها به ۲۹ میلیارد و ۶۷۰ میلیون مترمکعب رسیده که در مقایسه با سال آبی ۹۹-۹۸ (۳۶ میلیارد و ۸۳۰ میلیون مترمکعب) دارای۱۹ درصد کاهش است.
توان تاب آ وری صنعت برق چه میزان است؟
چالش های وزارت نیرو فقط به بخش آب معطوف نمی شود. با خروج آمریکا از برجام در آبانماه 97 و بازگشت دوباره تحریمهای مالی و اقتصادی، بخشهای مختلف اقتصاد ایران از جمله صنعت برق با مخاطرات و چالشهای متعددی مواجه شده است. حال پرسش اساسی این است که توان تاب آوری صنعت برق به عنوان یک سیستم پیچیده چه میزان است؟ متاسفانه شواهد حاکی از آن است که این سیستم قبل از وقوع تحریمها، دچار مشکلات اساسی بوده و در آستانه وضعیت شکست سیستمی قرار دارد.
صنعت برق علاوه بر داشتن خصوصیات سایر نظامهای اقتصادی مانند بازارهای عرضه و تقاضا، یکسری ویژگیهای اختصاصی دارد که نظام آن را پیچیده تر می سازد. نخست اینکه به لحاظ ویژگیهای فنی، هنوز امکان انباشت و ذخیره کردن صنعتی برق در مقیاس کلان بصورت اقتصادی وجود ندارد. بنابراین باید در لحظه تولید و مصرف شود. این بدان معنا است اگر در یک نقطه، تعادل نظام عرضه و تقاضا برهم بخورد، امکان جایگزینی آن در کوتاهمدت از بازارهای دیگر یا منابع بیرونی وجود ندارد. دومین خصوصیت این است که به لحاظ مالی صنعتی است که ایجاد تاسیساتش سرمایهبر و زمانبر است. سوم اینکه خاموشی یا عدم ارائه پایدار برق، علاوه بر مشکلات اقتصادی-اجتماعی که ایجاد میکند بدلیل آنکه شدت خسارات وارده در زمان خاموشی بسیار وسیع است، از توان مالی بنگاه عرضهکننده خارج است، تشریح این ویژگیها به این معناست که صنعت برق نیازمند یک برنامهریزی بلندمدت پایدار است که محصول یک ساختار نهادی هوشمند با آیندهنگری بالا است تا بتواند امکان بروز خاموشی را به صفر برساند. این سیستم به لحاظ مدیریت کردن پیچیدهتر از سایر سیستمهای اقتصادی است
جایگاه نا مناسب ایران در استفاده از انرژی های تجدید پذیر
در زمینه استفاده از انرژیهای تجدید پذیر برای تولید برق نیز ایران به عنوان کشوری با قابلیت های اقلیمی متنوع، در جایگاه مناسبی قرار ندارد. در حالیکه کشورهایی همچون چین با ارائه طرحهای عظیم انرژی خورشیدی از جمله طرح پاندا با قابلیت تولید ۵۰ مگاوات برق در فاز اول، به پیشتازی در عرصه انرژی های خورشیدی و پاک ادامه میدهد، تولید انرژی در ایران به طور مرسوم حول محور استفاده از سوخت های فسیلی ارزان میچرخد و انرژی های نو و تجدید پذیر از رشد و توسعه قابل دفاعی برخوردار نیستند.
پیش بینی افزایش دمای بی سابقه در تابستان (در فروردین ۱۴۰۰ حدود ۵ درجه گرمتر بود) و تأثیر آن در افزایش ۲۲ درصد در تقاضا که به ازای هر درجه، افزایش تقاضای مصرف تا ۱۰۰۰ مگاوات محاسبه شده است. از سوی دیگر پیش بینی تأثیر کم بارشی و ذخیره سدها تا بیش از ۳۰% کاهش ذخایر آبی نسبت به فروردین ۹۹ بر تولید برق تا ۳۵۰۰ مگاوات و رشد مصرف صنایع بزرگ تا ۲۶ درصد به چالش های برق دامن زده است.
مطالبات معوق و عدم پرداخت به موقع
همچنین بنا بر نظر برخی کارشناسان و دست اندرکاران این حوزه قیمتهای دستوری و یارانه انرژی که دولت در این بخش پرداخت میکند جذابیت سرمایه گذاری را از بین برده است. اما با تمام این تفاسیر مشکل اصلی صنعت برق کشور، مطالبات معوق و عدم پرداخت به موقع مطالبات بوده که در واقع به جرات می توان گفت امروز از تولید کنندگان پولداراین حوزه فقط یک نام باقی مانده است.
وزیران نیرو از ابتدای انقلاب تا کنون
رضا اردکانیان و حمید چیتچیان در دولت حسن روحانی ، مجید نامجو و سید پرویز فتاح در دولت محمود احمدی نژاد ، حبیب الله بی طرف در دولت خاتمی، بیژن نامدار زنگنه در دولت های هاشمی و خاتمی، حسن غفوری فرد( سه دولت شهید باهنر، مهدوی کنی و موسوی) و محمد تقی بانکی در دولت میرحسین موسوی، حسن عباسپور در دولت رجایی، عباس تاج در دولت بازرگان سکان هدایت وزارت نیرو را از ابتدای پیروزی انقلاب تا کنون بر عهده داشته اند.
بدین ترتیب به نظر میرسد با توجه به مشکلات عمیق و ریشه دار کشور در حوزه آب، برق، فاضلاب، وزیر جدید که برای تصدی وزارت نیرو معرفی می شود باید دارای اشراف کامل نسبت به مشکلات مناطق و استان های مختلف و همچنین قابلیت های آنها برای حل مشکلات کشور و دغدغه حفظ محیط زیست کشورمان را داشته باشد و با دارا بودن دیدگاهی ملی و فرا قومی در عمل و اقدام فردی بی طرف باشد. استفاده از تجارب موفق سایر کشورها در انتقال آب و نیز اتخاذ سیاستهایی همچون قیمتگذاری صحیح آب، کاربرد فنآوریهای مدرن کشاورزی با حداقل مصرف آب، کنترل شبکههای توزیع آب، محدود کردن خروج آبهای زیرزمینی و بازیافت فاضلاب از مهمترین راهکارهایی هستند که انتظار میرود در قالب وزارت نیروی دولت سیزدهم ، توجه کافی به آنها صورت بگیرد.
گزینه های احتمالی وزارت نیرو در دولت سیزدهم
حالا با پیروزی سید ابراهیم رئیسی در انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری کشور و نارضایتی گسترده مردمی نسبت به قطعی های برق و کمبود آب در سراسر کشور طی هفته های اخیر، این درخواست عمومی وجود دارد که رئیس جمهور منتخب یک وزیر اصلح و دارای قابلیت های ذکر شده برای رفع چالش های عمومی انتخاب و گزینش شود.
پس از بررسی و تحقیق در مورد کارنامه افراد مختلف در حوزه های آب، برق و انرژی تا این لحظه علیرضا خجسته مدیرعامل شرکت مهام شرق، عباس علی آبادی مدیرعامل فعلی مپنا، محسن متولی زاده مدیرعامل فعلی شرکت توانیر به عنوان گزینه های اصلی وزارت نیرو مطرح شده اند و گمانه زنی هایی برای حضور پرویز فتاح و حتی ادامه کار اردکانیان تا پیش از مطرح شدن حواشی رسانه ای از زندگی شخصی وی در شبکه های اجتماعی مطرح بوده است.
منبع: خبر فوری
25
سلام متولی زاده نیست ایشان بازنشسته هم هست تقاضای بازنشستگی را هم داده و موافقت هم شده خودش و البته حائری که گند زده به برق مخصوصا برق حرارتی اما داره خوشبختانه گورش را گم می کنه می ره
انشاا... نابود بشن اون مدیرای آشعال و بیشعوری که برق حرارتی و شرکتهای زیر مجموعه اش را محلی برای فامیل بازی و دوست و آشنا بازی کردند. مدیران عامل معتاد باندباز و فامیل باز را به مجموعه برق حرارتی کشور قالب کردند لعنت به شما. زمانی مرحوم دکتر احمدیان، دکتر میر محمدی، جلالی قاجار، قاضی میر سعید، ملاکی و ..... در نیروگاه ها مدیریت می کردند که هر کدامشان دانشگاهی برای همکاران بودند الآن یک فرد معتاد عملی را می گذارند مدیر عامل یک شرکت های تک
البته بخش بزرگی از برطرف کردن مشکل آب به افزایش بارندگی مربوط است . در زمینه تولید برق بایستی شبکه توزیع برق نوسازی شود تا از پرتی برق جلوگیری شود .
وزیری که انتخاب میشودمعجزه گرکه نیست اولابایداشنابه کارخودباشددومابودجه کافی برای توسعه وتجهیزنیروگاههای برق داشته باشدوقتی پولی درکارنیست یک وزیرچکاربایدبکند
چندروزپیش رفتم بازفت بختیاری رودخانه بازفت که همیشه پراب وخروشان بود امادیدم اب رودبازفت کمتراز زیرزانوی انسان بود وان رنگ فیروزه ایش چشم نوازی نمیکردوعشیارمنطقه ازکم ابی رنج میبرندچشمه هاتوسط وزارت اب منطقه دستکاری وخشک شده بود کشاورزی و باغداری و دامداری بخصوص ب مردم خسارت جبران ناپذیری واردشده بنظرمن یاادمهای فاقدتخصص روی کار هستندیاازقصدکم کاری وخرابکاری میکنند برایم سوال است چشمه های خدایی وخودجوش راچرا دستکاری وکور کردن خیلی برایم عجیب بود وجالب تر اینکه ۵کیلومتر جاده خاکی روستای هوشوت درمنطقه بازفت بعداز ۳۰سال هنوزاسفالت نشده درتابستان وفصل بارندگی مردم رابامشکلات مواجه کرده مرحم نمیگذارید فقط زخم میزنید ای ازخدابیخبران
تدبیر و امیدی ها اگر توانایی اداره کشور را داشتند وضعیت این نبود باید از نیروهای ارزشی و جهادی در حوزه های اجرایی کشور استفاده شود..آقایان باید پاسخگوی خسارات وارده باشند نه وزارت
ارزشى ،جهادى آقاى محترم ازنيروى متخصص تحصيلكرده بايد استفاده كرد نه ارزشى جهادى آنها به جاى خود قابل احترام هستند نه ديگر همه جا
همه دیدیم که با کارشکنی های گسترده افولگرایان در کشور و تحریم های سنگین و کرونا و هزینه های سنگین و تحمیلی گروه های نیابتی در خاورمیانه به اقتصاد کشور، روحانی و دولتش توانستند کشور را اداره کنند. نفرین بر رانت خواران، دودمانشان برباد.
تو گزارش نوشته بود پس از خروج آمریکا از برجام و مشکلات پیش اومده تو صنعت برق و.... آقا جون مادرتون، برق رو هم گردن آمریکا و تحریم میندازن؟؟؟؟
کار اقای رئیسی نیست ، کشور داری مدیریت میخواهد که ما نداریم ، این خط این نشان ، صد سال دیگر با این مدیریتها اوضاع نه اینکه خوب نمی شه بدتر هم خواهد شد، انسانهای فهمیده و با دانش را که تو کشور مون کم هم نداریم بنا به دلایلی تائید نمی کنند ، متعهد هستند که باندهای خودشون را بذارند اینو دیگه ما ۴۰ ساله داریم می بینیم ، من خودم سی سال در پیکره این نظام خدمت کردم و دیدم که کار را به کاردان نمی دهند
چالش اصلی رئیسی این است که آیا درآمدهای اندک نفت و صنایع وابسته را در خاورمیانه هزینه کند یا در اقتصاد کشور! با هزینه کرد درآمدهای نفتی در زیرساخت های کشور اینگونه مشکلات حل میشوند البته اگر پیمانکارش سپاه و ستاد اجرایی نباشند.
چالش فراوان است
من که فکرنکنم حتی فرمول آب رابلدباشه .فرمول گازو قدرت برق پیشکش.
خداوکیل چرت می نویسید خط بدید.الان تمام مدیران آب و برق باید جواب پس بدن، اونوقت میای مدیر کاندید وزارت میکنید،چهار تا حرف خوبم قبل و بعدش مینویسی که مردم بگن آره خوب نوشته....
سلام ابراهیم رئیسی هم خدایی دارد چون خدای ابراهیم رایسی خدای محرومان وقشر پایبن جامه وتهی دستان هست خدا چی دیدی شاید امسال برج ۸بارون شروع شد وبی ابی از بین رفت اگر کابینه دولت پاک وانقلابی باشن اب هم نخوریم به جامه فشار نمیاد فقط پای دزدی قطع بشه خود به خود مملکت اروم میشه
زیر بنای برق اب مشکل داریم چه ربطی به ریسی دارد هر کسی بیارید تا بیاد مشکل فرسوده کشور را حل کند همین کاس و همین اش
آقا محمد شدی کارتون من می دونستم تمیشه نیست نگرد من گشتم نبود راه خل معقول بده اگر ریگی به کفشت نیست
اگر ایرانی بودی ۱۱ شهریور ۱۳۹۶ اینکه نبیاد از زغال سنگ و یا مواد نفتی برای سوخت استفاده شود، اصلا باید کل سیستم حمل و نقل به سمت برقی شدن برود، من حرفی ندارم و موافقم، ولی در مورد گاز هرگز، این بر خلاف مزیت نسبی ایران است. در اخبار آمده کره جنوبی میخواهد مصرف گازش را از 17% به 27% برساند آن هم کره جنوبی که وادرکننده است، آن وقت توقع دارید ایران از این ذخایر عظیم گاز طبیعی اش چشم پوشی کند؟! عجب! اگر نظام بر فرض بعی چنی تصمی غلطی بیگرد و از گاز طبیعی صرف نظر کند، نسل حاضر و آینده از این خیانت نمیگذرند. تولید برق از سوخت نسبتا پاک گاز طبیعی، هر کیلووات 50 تومان تمام میشود با همین فناور ی عمدتا بومی عقب مانده!، در حالی که، نیروگاه اتمی عملا بالای صد تومان (با مشکلات بحران هسته ای، هزینه نیروگاه بوشهر سر به صدها تومان در هر کیلو وات شده!)، بادی بالای 500 تومان، خورشیدی بالای 800 تومان، آیا منطقی است ایران از گاز طبیعی چشم پوشی کند تا مثلا اروپایی ها خوشحال شوند. این کشورهای عمده غربی و صنعتی بوده اند دنیا به این وضع انداخته اند. تحریم فناوری نفتی ایران موجب شده میزان آلایندگی استخراج گاز و نفت بالا باشد. اگر راست میگویند لااقل فناوری و سرمایه جمع آوری گازهای سوزانده مشعل های نفتی را به ایران بدهد تا جلوی این آلایندگی تحمیلی بر ایران گرفته شود. غربیان و کشورهای مرفه سمرایه درای لطف کنند کمتر گوشت گاو تناول کنند چون گاز متان دامپروری به مراتب زیان بیشتری دارد و بر شدت گرمایش میافزاید! اگر ایرانی بودی ۱۱ شهریور ۱۳۹۶ ایران بایستی اعلام کند که دیگر به هیچ پروژه صنعت سوختهای فسیلی مجوز نخواهد داد، سرمایهگذاری در اکتشاف و استخراج انواع سوختهای فسیلی را متوقف کند و اعلام کند که بر پایه چه زمانبندی سریعی در ابتدا استخراج و مصرف ذغالسنگ، سپس نفت را کنار خواهد گذاشت. مثلا اعلام بشود تا ۱۴۰۰ تولید و مصرف ذغالسنگ متوقف میشود و تا ۱۴۰۵ تولید و مصرف نفت متوقف میشود. همچنین برنامهریزی درازمدت برای پایان بخشیدن به مصرف گاز طبیعی اعلام بشود و برنامه تهیه ۱۰۰ درصد انرژی موردنیاز کشور از منابع تجدیدپذیر همانند نور خورشید، باد، موج، جاذبه، گرمای درونی زمین و مانند آن، اجرایی بشود. مثلا اعلام بشود که ایران تا ۱۴۱۰ دیگر هیچ سوخت فسیلی استخراج و یا مصرف نمیکند و ۱۰۰ درصد انرژی خودش را از منابع تجدیدپذیر تامین میکند. ------ ---------------------------------------------------------------محمد احمدی /زرچک /طلاکارت و...------------------------------------------------------ لینکهای زیر، پیشگویی وضعیت موجود توسط نگارنده مقالات پاکابارا شد! در آن سالهای بین 1394 تا 1397 هشدار جدی درباره معاهده پاریس تا توصیه اکید بر سرمایه گذاری در نیروگاههای گازی و اینکه مزیت نسبی ملت ایران تولید برق از گاز است، اما افسوس خادمان ملت سانسور و منکوب شدند! به آنها حمله شد! توسط دشمنان وطن تمسخر و اهانت شدند! پیشنهادهای وطن پرست ایرانی را به کنار زدند! https://www.centralclubs.com/topic-t121153.html https://www.tribunezamaneh.com/archives/158540 https://www.radiozamaneh.com/356987 https://www.balatarin.com/users/artaman
نامه سرگشاده به آقای روحانی؛ مراقب باش مطالبه برحق (عدالت توزیعی) مردم را قمار نزنی با ناکسان! اینها با طرح مطالبان برحق مردم ایران، ژست مردمخواهی میگیرند، ادعای حمایت از آزادی بیان میکنند، اما در حقیقت فقط آن بخشی از نارضایتی مردم منتشر میدهند که در راستای اهداف تبلیغاتی ضد ایرانیشان است. همین رسانههای اجنبی و برخی مغرض داخلی، هر وقت یک شهروند بخواهد پیشنهادی در جهت اصلاح امور بدهد، نظرات او را سانسور میکنند و حتی مورد هتاکی قرار میدهند! چرا؟ چون اینها این مشکلات را نمیخواهند هیچ وقت حل شود، اینها میخواهند مردم ایران فقیر و ناراضی باشند تا زمینه شورش مردم و فروپاشی ایران را فراهم شود! (اخیرا هم چون رسوا شدن در نقض آزادی بیان، تز عوام فریبانه آزادی اندیشه را طرح میکنند! ما را چی فرض کردند(؟!)، مگر آزادی اندیشه بدون آزادی بیان معنی دارند؟! تازه برای رفع مسئولیت میگویند بروید خودتان رسانه بخرید و حق آزادی بیان داشته باشید! من نوعی منتقد میگویم پول زندگی عادی ندارم، و مهمتر امنیت جانی ندارم از بیان عقایدم، طرف میگوید برو آزادی بیان بخر!). جمعه, ۸ام تیر, ۱۳۹۷ اضافه شده توسط javanpir نویسنده مطلب: جوانپیر https://www.tribunezamaneh.com/archives/159853
بایگانی نامه سرگشاده به آقای روحانی؛ مراقب باش مطالبه برحق (عدالت توزیعی) مردم را قمار نزنی با ناکسان! پاکابارا-آرتامن، پیشگویان مستعار وضعیت تراژدی امروز و آینده فروپاشی ایران(۱۰) پاکابارا-آرتامن، پیشگویان مستعار وضعیت تراژدی امروز و آینده فروپاشی ایران(۹) پاکابارا-آرتامن، پیشگویان مستعار وضعیت تراژدی امروز و آینده فروپاشی ایران(۸) پاکابارا-آرتامن، پیشگویان مستعار وضعیت تراژدی امروز و آینده فروپاشی ایران(۷) پاکابارا-آرتامن، پیشگویان مستعار وضعیت تراژدی امروز و آینده فروپاشی ایران(۶) پاکابارا-آرتامن، شاید اندکی از لذت مطالعه درک کنید(؟): گفتاوردهای اقتصادی از مشاهیر پاکابارا-آرتامن، پیشگویان مستعار وضعیت تراژدی امروز و آینده فروپاشی ایران(۵) پاکابارا-آرتامن، پیشگویان مستعار وضعیت تراژدی امروز و آینده فروپاشی ایران(۴) پاکابارا-آرتامن، پیشگویان مستعار وضعیت تراژدی امروز و آینده فروپاشی ایران(۳) پاکابارا-آرتامن، پیشگویان مستعار وضعیت تراژدی امروز و آینده فروپاشی ایران(۲) پاکابارا-آرتامن، پیشگویان مستعار وضعیت تراژدی امروز و آینده فروپاشی ایران(۱) https://www.tribunezamaneh.com/archives/tag/%d8%a2%d8%b1%d8%aa%d8%a7%d9%85%d9%86