شکست بزرگ آمریکا در قطع تجارت پرسود طالبان/ گزارش رویترز درباره شرایط جدید تولید مواد مخدر در افغانستان

به گزارش رویترز، تا قبل از سقوط کابل با اینکه آمریکا داشت طولانی‌ترین جنگ خودش را تمام می‌کرد، افغانستان همچنان بزرگترین تولیدکننده مواد افیونی باقی مانده بود و به نظر می‌رسد که همچنان هم در این نقش باقی بماند؛ زیرا امروز طالبان در آستانه به دست گرفتن قدرت در کابل هستند.

هزاران هزار زمین‌ ویران‌شده، میلیون‌ها نفر آدم‌ بی‌خانمان، قطع شدن کمک‌های خارجی و ضعیف شدن نیروهای داخلی نتایجی هستند که با خروج ارتش آمریکا از افغانستان می‌توانند مردم فقیر افغانستانی را برای بقا به تجارت مواد مخدر وابسته کند.

مادامی که طالبان یا دیگر گروه‌های مسلح، فرماندهان قومی و مقامات دولتی فاسد پبرای سود تجارت مواد مخدر و گرفتن قدرت در رقابت باشند، این وابستگی می‌تواند زمینه‌ای برای افزایش بی ثباتی بشود. برخی از مقامات سازمان ملل و آمریکا نگرانند که هرج و مرج در افغانستان مثل نعمتی برای طالبان، شرایط را برای تولید بیشتر مواد مخدر غیرقانونی مهیا کند. سزار گودس، رئیس دفتر سازمان مواد مخدر و جنایت سازمان ملل متحد در کابل (UNODC) به رویترز می‌گوید: «طالبان روی تجارت تریاک افغانستان به عنوان یکی از منابع اصلی درآمد خود حساب کرده‌اند.» تولید بیشتر مواد مخدر منجر به جذاب‌تر شدن قیمت و در نتیجه دسترسی بیشتر خواهد شد. گودس می‌گوید: «روز یکشنبه برای شورشیان بهترین لحظه‌ای بود که با ورود به کابل توانستند موقعیت خودشان را برای گسترش تجارتشان پیدا کنند.»

به زودی جهان از تریاک منفجر خواهد شد

به گفته کارشناسان، طالبان در سال 2000 به دنبال مشروعیت بین المللی، کشت خشخاش را ممنوع کردند، اما با واکنش منفی مردم روبرو شدند. به همین خاطر هم بعدا یک جورهایی موضع خود را تغییر دادند. آمریکا و دیگر ملت‌ها علی رغم تهدیدهای ناشی از تجارت غیرقانونی مواد مخدر، به ندرت خواستار رسیدگی به این موضوع بوده‌اند. اما این در حالی است که یک مقام آمریکایی مطلع از این تجارت در افغانستان می‌گوید: «ما در حاشیه ایستاده ایم و متأسفانه به طالبان اجازه دادیم که بدون بودجه، به بزرگترین سازمان تروریستی در جهان تبدیل شود. ایالات متحده و شرکای بین المللی به خروج خود ادامه داده و به کشت خشخاش توجهی نکرده‌اند. به زودی خواهید دید که حهان از تریاک منفجر خواهد شد. »

مزارع خشخاش

عوامل بیشماری در تصمیم‌گیری کشاورزان افغانستانی در تولید خشخاش تاثیر دارد. عواملی مانند میزان بارش سالانه، قیمت گندم، محصول اصلی جایگزین خشخاش و در نهایت قیمت جهانی تریاک و هروئین. وقتی در زمان خشکسالی و کمبود گندم، نرخ این محصول (گندم) افزایش می‌یابد، کشاورزان افغانستانی خشخاش کشت می‌کنند، از آن صمغ تریاک را بیرون می‌کشند که خودش به مورفین و هروئین تبدیل می‌‎شود. در سال‌های اخیر خیلی از کشاورزان از پنل‌های خورشیدی چینی، برای تامین انرژی استفاده می‌کنند.

به گفته UNODC ، سه سال از چهار سال گذشته بالاترین سطح تولید تریاک در افغانستان تولید شده است. در ماه مه گزارش شد که حتی با شیوع همه گیری COVID-19، کشت خشخاش در همین مدت 37 درصد افزایش یافته است. UNODC گزارش داد که بالاترین حد تخمین زده شده برای تولید تریاک در سال 2017 با تولید 9 هزار و 900 تن به ارزش 1.4 میلیارد دلار توسط کشاورزان تولید شد که این مبلغ هفت درصد از تولید ناخالص داخلی افغانستان را تشکیل می‌داد. اگر ارزش مواد مخدر صادراتی و مصرف محلی، همراه با مواد شیمیایی پیش‌ساز وارداتی را در نظر بگیریم، طبق برآورد UNODC کل اقتصاد مواد مخدر غیرقانونی کشور در آن سال به بیش از 6/6 میلیارد دلار رسیده است.

سازمان ملل متحد و واشنگتن ادعا می‌کنند که طالبان در همه این مراحل، از کاشت خشخاش، استخراج تریاک و قاچاق گرفته تا دریافت مالیات از کشاورزان و آزمایشگاه‌های مواد مخدر و سپس هزینه قاچاقچیان برای محموله‌هایی که به آفریقا، اروپا ، کانادا، روسیه، خاورمیانه و سایر نقاط آسیا می‌روند دخیل هستند.

دیوید منسفیلد، یکی از محققان برجسته تجارت غیرقانونی مواد مخدر افغانستان، گزارش داده که برخی از این محموله‌ها به صورت خیلی از ابتدایی از مرزهای ایران که شدیدا هم بازرسی می‌شوند، می‌گذرند. حالا چطور؟ آنها با منجیق‌های ابتدایی از افغانستان به ایران پرت می‌شوند تا به دست قاچاق‌چیان این کشور برسد.

مقامات سازمان ملل متحد گزارش دادند که طالبان از سال 2018 تا 2019 احتمالاً بیش از 400 میلیون دلار از تجارت مواد مخدر به دست آورده است. یک بازرس ویژه ایالات متحده در گزارش ماه مه 2021 تخمین زده که آنها تا 60 درصد از درآمد سالانه خود را از مواد مخدر غیرقانونی بدست می آورند. برخی از کارشناسان با این داده ها مخالفت می کنند.

منسفیلد می گوید مطالعات میدانی او نشان می دهد بیشترین درآمد طالبان از مواد مخدر غیرقانونی سالانه حدود 40 میلیون دلار است که عمدتا از عوارض تولید تریاک ، آزمایشگاه های هروئین و حمل مواد مخدر است.

خشم دهقانان مزارع خشخاش

بر اساس گزارش رویترز، هزینه‌ای که آمریکا در این راه کرد نه تنها فایده نداشت بلکه خشمی را از سمت کشاورزان و کارگرانی که معاششان به تریاک وابسته بود نسبت به دولت و حامیان خارجی آن و همدردی با طالبان برانگیخت. طالبان هم این درس را از ممنوعیت کشت خشخاش در سال 2000 گرفت: با وجود اینکه تولید تریاک با شیب تندی کاهش یافته، ممنوعیت مواد مخدر، طوفان بزرگ سیاسی علیه آنها به پا خواهد کرد. به همین خاطر هم بود که بعد از تخلیه ارتش آمریکا، چنین فرار دراماتیکی از سمت نیروهای داخلی رخ داد. بنابراین به گفته کارشناسان، بعید است طالبان در صورت به قدرت رسیدن کشت خشخاش را ممنوع کنند.منسفیلد می‌گوید: «دولت آینده باید با دقت قدم بردارد تا مردم حوزه‌های روستایی احساس بیگانگی نکنند و از مقاومت و شورش‌های خشونت آمیز جلوگیری شود.»

منبع: پایگاه خبری اعتیاد (ادنا)

66