در همایش سفیران صلح شورای حل اختلاف قوه قضاییه مطرح کشد
تاکید محسنی اژه‌ای بر لزوم تبیین برکات سازش در رسانه‌ها/ نجات ۵۹۰ نفر از چوبه دار در سال گذشته
رئیس قوه قضاییه با بیان اینکه گاهی برکت و خیری که در صلح و سازش وجود دارد در یک حکم قضایی نیست، بر لزوم تبیین برکات مادی و معنوی صلح و سازش از تریبون‌ها و رسانه‌ها بویژه رسانه ملی تأکید کرد.
حجت‌الاسلام غلامحسین محسنی اژه‌ای در همایش سفیران صلح شورای حل اختلاف قوه قضاییه که صبح امروز چهارشنبه ۱۹ آبانماه برگزار شد اظهار داشت: خداوند اهل کرامت و بخشش است و دوست دارد انسان‌ها با مودت، محبت و صفا و آرامش در جهت رسیدن به کمال انسانی حرکت کنند.
وی افزود: خداوند هر کس که برای اصلاح خود و دیگران و جلوگیری از آسیب دیدن جامعه و ایجاد صلح و سازش و آرامش بین مردم تلاش کند دوست دارد و مورد تکریم قرار می‌دهد.
رئیس قوه قضاییه، صلح و سازش را بسیار ارزشمند دانست و گفت: صلح و سازش آنقدر والاست که اگر انسان در اصلاح ذات البین مرتکب گناه کبیره شود خداوند از گناه بنده مصلح خود می‌گذرد.
محسنی اژه‌ای با بیان اینکه گاهی برکت و خیری که در صلح و سازش وجود دارد در یک حکم قضایی نیست، بر لزوم تبیین برکات مادی و معنوی صلح و سازش از تریبون‌ها و رسانه‌ها بویژه رسانه ملی تأکید کرد.
رئیس قوه قضاییه گفت: اگر فردی مرتکب جرمی شد یا به کسی توهین کرد و طرف مقابل به حق شکایت کند و فرضاً دادگاه برای مجرم حکم ضربه شلاق صادر کند، فردی که شلاق می‌خورد تا مدت‌ها دچار عقده و کینه می‌شود و چه بسا نفسانیت او را به سوی انتقام جویی ببرد.
محسنی اژه‌ای افزود: اگر فردی محکوم به قصاص بود و حکم شرع و قانون درباره او اجرا شد، هم برای اطرافیانش عوارض دارد و در روحیه و فکر آن‌ها تأثیر منفی می‌گذارد و هم شاکی و اولیای دم عموما به آرامش نمی‌رسند.
وی با اشاره به آثار روانی و تربیتی صلح و سازش ادامه داد: اگر اختلافات و تنازعات با گذشت و صلح منجر به صلح و سازش شود هم خود شاکی و اولیای دم به آرامش می‌رسند و هم کسی که محکوم بوده همیشه ممنون طرف مقابل خواهد بود و به جای انتقامجویی به فکر آن می‌افتد که لطف و محبت او را جبران کند.
رئیس قوه قضاییه گفت: مردم ما مردمی متدین و با عاطفه و اهل گذشت هستند و اگر ما کوتاهی نکنیم و فرهنگ صلح و سازش را در جامعه گسترش دهیم و آثار و برکات آن را تبیین کنیم اکثریت مردم پذیرای آن خواهند بود.
محسنی اژه‌ای افزود: گاهی هیچ یک از طرفین دعوا از حکمی که صادر می‌شود راضی نیستند و هر کدام می‌گویند که این حق ما نبوده یا حق بیشتری برای خود قائل هستند، اما اگر اختلافات منجر به صلح و سازش شود کسی که گذشت می‌کند حتی اگر به لحاظ مادی اندکی ضرر کند برای خدا و آسایش وجدان خود از تصمیمش احساس رضایت می‌کند.
وی ادامه داد: اگر فرض کنیم کسی برای شکسته شدن یک آیینه ماشین دعوا کند و پرونده‌ای تشکیل و حکمی صادر شود ممکن است نزاع ادامه یابد و پرونده دیگری تشکیل شود که هم باعث می‌شود هزینه و زمان زیادی صرف رسیدگی به پرونده شود و هم از رفت و آمد زیاد روحش آزرده می‌شود که می‌توان با صلح و بخشش از این هزینه‌ها جلوگیری کرد.
رئیس قوه قضاییه در بخش دیگری از سخنانش بر لزوم استفاده عالمانه و هنرمندان از شیوه‌ها و روش‌های جدیدتر، موثرتر و کوتاهتر برای تحقق صلح و سازش در جامعه تأکید کرد و گفت: اگر هنرمندان و نویسندگان و مداحان و روحانیون با بیان زیبا و با زبان هنر و با ساخت یک فیلم و مستند آثار و برکات صلح و سازش را از دیدگاه عقلانی تبیین کنند و با کمک متعمدان جامعه، صلح و سازش به فرهنگ عمومی تبدیل شود از تشکیل بسیاری از پرونده‌های قضایی پیشگیری می‌شود.
محسنی اژه‌ای استفاده بیشتر از ظرفیت‌های مردمی را نیز مورد تأکید قرار داد و با بیان اینکه هنوز نتوانسته ایم از ظرفیت‌های مردمی در حد قابل قبولی بهره ببریم از صلح یاران خواست تا بررسی و تدبیر کنند که چگونه می‌توان از ظرفیت‌های معتمدان محلات و افراد صاحب نفس در اصناف و اقشار مختلف برای حل دعاوی و اختلافات بهره برد.
رئیس دستگاه قضا تأکید کرد: اگر بخواهیم یک دستگاه اداری دیگری به موازات دستگاه قضایی برای صلح و سازش در جامعه بوجود آوریم شاید آنگونه که صلح یاران در جامعه اثرگذارند، کارآمدی لازم را نداشته باشد.
محسنی اژه‌ای با تأکید بر لزوم ارتقاء دانش حقوقی صلح یاران از مرکز توسعه شوراهای حل اختلاف خواست که با انتشار جزوات و فیلم‌های آموزشی صلح یاران را با مقررات و قوانین و ارفاقات پیش بینی شده در قانون آشنا کنند.
نجات ۵۹۰ نفر از چوبه دار در سال گذشته
پیش از سخنان رئیس قوه قضاییه، حجت‌الاسلام‌والمسلمین صادقی رئیس مرکز توسعه حل اختلاف قوه قضاییه با اشاره به پایه‌گذاری بنای خیر شوراهای حل اختلاف در ۱۹ سال پیش، از زمان مرحوم آیت الله شاهرودی رئیس وقت قوه قضاییه عنوان کرد: حقا و انصافا این شوراها تا امروز در حوزه‌های ایجاد صلح و سازش و رسیدگی‌های قضایی، موفق عمل کرده‌اند.
رئیس مرکز توسعه حل اختلاف قوه قضاییه با بیان اینکه به دلیل نبود تشریفات زیاد آیین دادرسی کیفری که در دادگاه‌ها ضرورت دارد، اما در شوراهای حل اختلاف لازم نیست، این شوراها با هدف سرعت و سهولت در رسیدگی به پرونده‌های مردم، اقدام به رسیدگی‌های قضایی هم می‌کنند، گفت: میانگین رسیدگی به پرونده‌ها در شوراهای حل اختلاف ۳۵ روز است که بسیار کمتر از زمان رسیدگی به پرونده‌ها در دادگاه‌هاست.
حجت‌الاسلام صادقی با بیان اینکه در سال ۹۹ یک سوم پرونده‌های قابل سازش ختم به سازش شدند، افزود: در ۶ ماهه اول امسال آمار سازش در پرونده‌ها به ۳۸ درصد رسیده و طبق هدفگذاری طراحی شده، بناست که در نیمه دوم سال این رقم به مرز ۴۵ درصد برسد.
وی بر استفاده از سیاست‌های تشویقی، مباحث آموزشی و کمک گرفتن از سفیران صلح تاکید کرد و گفت: یاران و سفیران صلح عضو شوراهای حل اختلاف نیستند و به صورت افتخاری و آزادانه در ایجاد صلح و سازش بین طرفین دعوا، اخذ رضایت از شاکیان، آزادسازی زندانیان و همچنین نجات محکومان به قصاص از پای چوبه دار اقدام می‌کنند.
اگر فردی مرتکب جرمی شد یا به کسی توهین کرد و طرف مقابل به حق شکایت کند و فرضاً دادگاه برای مجرم حکم ضربه شلاق صادر کند، فردی که شلاق می‌خورد تا مدت‌ها دچار عقده و کینه می‌شود و چه بسا نفسانیت او را به سوی انتقام جویی ببرد
رئیس مرکز توسعه حل اختلاف قوه قضاییه با اشاره به نجات ۵۹۰ نفر از چوبه دار در سال گذشته به واسطه اقدامات خالصانه ریش سفیدان و بزرگان، گفت: در سال ۹۹ همچنین بیش از ۲۰ هزار نفر به واسطه اقدامات سفیران صلح از مجازات زندان رهایی پیدا کردند.
صادقی ادامه داد: اقدامات سفیران صلح در سال ۹۹ منجر به این شد که بیش از ۲۰۰ هزار نفر از مجازات‌های بزرگ یا کوچک رهایی پیدا کنند.
وی با اشاره به رتبه‌بندی‌هایی که مرکز توسعه حل اختلاف در سال گذشته با استفاده از ۲۳ شاخص انجام داد، گفت: استان کردستان در حوزه رضایت ارباب رجوع و همینطور استان‌های اصفهان، تهران، خراسان رضوی، فارس، گلستان و هرمزگان در حوزه اجرای اقدامات خلاقانه در ایجاد صلح و سازش، رتبه‌های برتر را کسب کردند.
رئیس مرکز توسعه حل اختلاف قوه قضاییه افزود: استان‌های اردبیل و هرمزگان در حوزه متوسط زمان رسیدگی و استان‌های زنجان و همدان در حوزه مصالحه، رتبه‌های برتر کشور را در اختیار دارند.
صادقی ادامه داد: استان‌های اصفهان با ۲ هزار و ۲۴۵ نفر و فارس با ۲ هزار و ۲۰۹ نفر، رتبه‌های برتر در حوزه آزادی زندانیان را در اختیار دارند.
رئیس مرکز توسعه حل اختلاف قوه قضاییه همچنین هوشمندسازی و الکترونیکی انجام شدن رسیدگی‌ها را یکی از مهمترین برنامه‌های در دستور کار این مرکز در ادامه سال جاری و سال آینده عنوان کرد و با بیان اینکه مرکز توسعه حل اختلاف قوه قضاییه برای سال آتی هدفگذاری ۵۰ درصدی میزان صلح و سازش در دستور کار خود دارد و امیدواریم با تلاش‌ها و اقداماتی که صورت می‌گیرد به این مهم دست پیدا کنیم.
«مهدی عبدیان» از صلح یاران استان قزوین نیز در این جلسه پیشنهاد داد که دستگاه‌های اجرایی قبل از شکایت از فعالان اقتصادی و ایجاد پرونده برای آن‌ها که شکایتی دارند، موضوع را به شوراهای حل اختلاف و فعالان صلح و سازش منتقل کنند تا از این طریق حدالامکان موضوع به دادسرا و دادگستری کشیده نشود.
«عبدالحی میرزاعلی» امام جمعه آق‌قلا ضمن قدردانی از رئیس قوه قضاییه و رئیس مرکز توسعه حل اختلاف دستگاه قضا به سبب برگزاری همایش سفیران صلح، به تنوع‌های قومیتی و مذهبی در استان گلستان اشاره کرد و گفت: شخصا شاهد پیگیری‌های مجدانه رئیس شورای حل اختلاف استان گلستان برای ایجاد صلح و سازش در جای جای این استان بوده‌ام.
وی با اشاره به دوستی و مودت مثال‌زدنی اهل تسنن و اهل تشیع در استان گلستان عنوان کرد: در اکثر قریب به اتفاق مواردی که بزرگان اهل تسنن و بزرگان اهل تشیع به همراه یکدیگر برای اخذ رضایت در میان خانواده‌های استان گلستان حاضر می‌شوند، در ایجاد صلح و سازش موفق می‌شوند.
امام جمعه آق‌قلا پیشنهاد می‌دهم قبل از آنکه صلح و سازش را پیگیری کنیم، پیگیر محبت و احترام متقابل نسبت به یکدیگر شویم که در این زمینه خانواده و وزارت آموزش و پرورش نقشی اساسی دارند.
«مهران رجبی» بازیگر سینما و تلویزیون، از صلح یاران حوزه فرهنگ و هنر نیز در این مراسم گفت: خداوند متعال را شاکر هستم که به ما آبرویی داده تا بتوانیم با استفاده از شهرتی که در میان اقشار مختلف جامعه داریم، در زمینه برقراری صلح و سازش میان مردم اقدام کنیم.
وی افزود: احساس من این است که اقدامات اصحاب فرهنگ و هنر و به طورکلی چهره‌های شناخته شده در زمینه ایجاد صلح و سازش میان مردم، زکات معروفیت است که باید ادا شود.
بازیگر سینما و تلویزیون کشورمان سپس با اشاره به مشکلاتی که ممکن است برای چهره‌های هنری و شناخته شده در محیط‌های قضایی به وجود بیاید، خواستار تشکیل شعب تخصصی دادگاه برای رسیدگی به درخواست‌ها و پرونده‌های اصحاب فرهنگ و هنر شد.
رجبی همچنین با اشاره به درخواست‌های هنرمندان برای دیدار با حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای جهت گفتگو درخصوص مسائل و مشکلات‌شان، ابراز امیدواری کرد که با موافقت رئیس قوه قضاییه این دیدار برگزار شود.
«بهاءالدین حسینی» مدرس دانشگاه از استان کردستان نیز در این جلسه با بیان اینکه قرار نیست سفیران صلح موضوعی را به کسی تحمیل کنند، گفت: سفیران صلح طرفدار فرد ظالم و قاتل نیستند بلکه می‌خواهند، ولی دم را به آرامش برسانند.
وی با بیان اینکه باید سعی شود شوراهای مردمی صلح و سازش به طور کامل قالب مردمی بودن خود را حفظ کنند، گفت: اگر شوراهای حل اختلاف وجهه دولتی پیدا کنند، ممکن است فعالیت‌هایشان تاحدی نتیجه معکوس داشته باشد.
حسینی بر ضرورت توسعه اجرای سیاست حبس زدایی و مجازات جایگزین حبس تاکید کرد و گفت: باید تا حد امکان بیرق‌داران صلح و سازش در جامعه برجسته شوند.
وی همچنین با بیان اینکه فنون مذاکره و ایجاد صلح و سازش را به صلح یاران آموزش دهیم، خواستار آن شد که قضات بیش از گذشته فرآیند مصالحه در پرونده‌ها را جدی بگیرند.
حجت‌الاسلام موسوی رئیس کل دادگستری استان فارس با بیان اینکه در حال حاضر ۴۹ درصد پرونده‌ها به شوراهای حل اختلاف ارجاع می‌شود، گفت: در سال جاری ۱۵۳ هزار پرونده وارد شوراهای حل اختلاف استان فارس شده که از این تعداد ۴۳ درصد منتهی به سازش شده است.
وی بر ضرورت توسعه داوری در پرونده‌ها تاکید کرد و گفت: طی دو سال گذشته ۲۰ هزار پرونده در استان فارس به داوری ارجاع شده که از این تعداد ۱۸ هزار مورد به مصالحه منجر شده است.
رئیس کل دادگستری فارس با بیان اینکه از بدو تاسیس شوراهای حل اختلاف تا کنون قریب به ۵۰۰ پرونده قتل عمد در استان فارس مصالحه شده است، گفت: در سال گذشته ۶۰ فقره و در سال جاری ۵۰ فقره پرونده قتل عمد در استان فارس به مصالحه ختم شده است.
حجت‌الاسلام موسوی همچنین خواستار تقویت چارت سازمانی شوراهای حل اختلاف شد.
«ناصر عتباتی» رئیس کل دادگستری آذربایجان غربی و رئیس سابق دادگستری استان اردبیل گفت: یکی از اقدامات موثر در ایجاد صلح و سازش در کشور، ایجاد هسته‌های جهادی بخشایش با استفاده از ظرفیت‌های روحانیون، ریش سفیدان و پدران شهداست.
وی افزود: در ۵ ماه گذشته در آذربایجان غربی ۱۳ فقره پرونده قتل عمد با بخشش اولیا دم مواجه شد.
رئیس کل دادگستری آذربایجان غربی بر ضرورت توسعه استفاده از چهره‌های مطرح و مقبول ورزشی و هنری در فرآیند ایجاد صلح و سازش در کشور تاکید کرد و در همین راستا از «علی دایی» پیشکسوت فوتبال کشورمان به عنوان یکی از چهره‌هایی یاد کرد که مساعدت‌ها و کمک‌های مالی او منجر به صلح و سازش در چندین فقره پرونده شده است
عتباتی همچنین ضمن انتقاد از همکاری ضعیف جامعه وکلا با شوراهای حل اختلاف، این همکاری را بسیار ضروری عنوان کرد.
رئیس کل دادگستری آذربایجان غربی همچنین خواستار آن شد که در برخی کلانتری‌های شلوغ یک شورای حل اختلاف وجود داشته باشد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود خواستار توجه ویژه رسانه‌ها به فعالیت‌های مثبت صورت گرفته در حوزه صلح و سازش و رضایت اولیاء دم شد.
حجت‌الاسلام «صادقی» رئیس کل دادگستری زنجان با اشاره به رتبه برتر این استان در زمینه ایجاد سازش در پرونده‌ها، گفت: ۵۳ درصد پرونده‌های وارده به شوراهای حل اختلاف زنجان، منجر به صلح و سازش می‌شوند.
وی افزود: بهره‌مندی از موسسات داوری، استفاده از ظرفیت مددکاران کلانتری‌ها و بهره‌گیری از ۸۰ هیئت همیاران صلح، عواملی بودند که باعث شدند استان زنجان رتبه برتر در حوزه ایجاد صلح و سازش در پرونده‌ها را به دست بیاورد.
رئیس کل دادگستری زنجان همچنین بر ضرورت تعیین تکلیف قضات تمام وقت شوراهای حل اختلاف تاکید کرد.
در پایان این مراسم، روسای کل دادگستری‌های استان‌های فارس، اردبیل، زنجان و خراسان رضوی و همچنین «سلطان‌پور» صلح یار استان چهارمحال و بختیاری، «میرزاعلی» صلح‌یار استان گلستان و «رجبی» صلح‌یار حوزه فرهنگ و هنر، به نمایندگی از تمامی سفیران صلح کشور، لوح یادبود خود را از رئیس قوه قضاییه دریافت کردند.
