طالبان در موضوع «هیرمند» از بیرون هدایت می‌شود

ابراهیم رحیم‌پور، با اشاره به موضوع حق‌آبه هیرمند و اختلاف نظر میان ایران و افغانستان با بیان اینکه مساله آب به ویژه آب‌راه‌ها و رودخانه‌های مرزی در بسیاری از کشورها وجود دارد، گفت: ما در کردستان خودمان رودخانه‌ها به طرف عراق جاری می شوند و خود ما هم به دلیل نیازهایی که داریم سدهایی را بر روی این روخانه‌ها ایجاد کردیم و آب را تا حدودی به سمت خودمان منحرف کردیم و این هم در مقاطعی مورد اعتراض عراقی‌ها قرار گرفته است یا در ترکیه سد آتاتورک که گفته می‌شود یکی از بزرگترین سدهای دنیاست آب رود دجله و فرات که از رودخانه‌های قدیمی و بزرگ است و در نزدیکی مرز ایران به هم می پیوندند و اروندرود را ایجاد می‌کند به شدت کاهش داده است و عراق و سوریه و ایران از این بابت متضرر شده‌اند.

از این رو این مساله عجیب و غریبی نیست به خصوص که مساله آب شرب در دنیا موضوعی جدی است و با افزایش جمعیت دنیا و مصارف جدیدی که وجود دارد این مساله به قوت از سوی کشورها دنبال می‌شود.

سفیر پیشین ایران در هند خاطرنشان کرد: طبیعی است در این شرایط قیمت آب هم بالا می‌رود حتی بعضی مواضع را از سوی مقامات پیشین افغانستان و در مقاطعی از سوی اردوغان داشتیم که گفتند آب را در مقابل نفت می‌دهیم.

رحیم‌پور با اشاره به قرارداد 1351 میان ایران و افغانستان که موضوع حق‌آبه رود هیرمند در آن مطرح شده است گفت: این قرارداد بین ایران و افغانستان از سوی ایران هویدا و افغانستان شفیق نخست وزیر وقت امضا شد. اما این مساله آن‌قدر برای طرف افغان حیاتی، سیاسی و حیثیتی شد تا جایی که به ترور شفیق منجر شد البته گفته می‌شد برخی واکنش‌ها به امضای این قرار داد را از بیرون هدایت می‌کنند.

معاون وزیر امور خارجه پیشین کشورمان در ادامه به غیر راهبردی بودن ساخت سد کمال خان و سکوت ایران در برابر آن اشاره کرد و افزود: متاسفانه سیمان ساخت این سد، در زابل تامین شد به شکلی که کارخانه سیمان سازی تقریبا به این منظور و مشارکت در بازار افغانستان تاسیس شد از این رو ما خودمان در شکل‌گیری این فضا بی‌تاثیر نیستیم. مشکل خود ماست که بر مسایل راهبردی خود تسلطی نداریم.

وی تاکید کرد که هدف از ساخت سد کمال‌خان بیشتر ایران بود و مقدار کمی پاکستان.

رحیم‌پور درباره اختلاف نظر ایران و افغانستان بر سر میزان حق‌آبه در چارچوب قرارداد 1351 گفت: بر اساس آن قرارداد حق‌آبه روشن است اما در مواردی با توجه به سیلاب‌هایی که در بهار از سمت افغانستان است و آب زیادی به سمت ایران جریان پیدا می‌کند اختلاف نظر داریم. افغانستان می گوید که این سیلاب‌ها هم شامل حق‌آبه می شود اما ایران با آن موافق نیست. به علاوه این آب مربوط به زابل و هامون است اما بخش قابل توجهی از آن برای شرب زاهدان استفاده می‌شود.

این دیپلمات پیشین کشورمان با بیان اینکه مساله آب و کمبود آن در کشور به ویژه در شهرهای کم آب باید جدی گرفته شود گفت: باید برای تامین آب به روش‌هایی که کشورهای منطقه استفاده کردند برویم. استفاده از آب شیرین کن در این شهرها باید مورد توجه جدی باشد. ما باید برای تامین آب مورد نیاز به سراغ روش‌های مناسب برویم و از بکارگیری زور در هر دو طرف ایران و افغانستان اجتناب کنیم. ما در دهه‌های گذشته در رابطه با تامین آب مورد نیاز خطاهایی داشتیم و الان نمود پیدا می‌کند.

وی احساسی برخورد کردن با دولت ناکارآمد و غیرقانونی طالبان را زیبنده ایران ندانست.

رحیم‌پور در پاسخ به این پرسش که الان هم به نظر شما طالبان از بیرون در رابطه با چگونگی برخورد با موضوع آب هیرمند هدایت می‌شود؟ گفت: الان هم معتقدم که از بیرون کمک می‌گیرد؛ اصلا کلید مساله در همین موضوع است. به نظر من هم‌چنان طالبان در حال ساخت و پاخت با کشورهای موثر فرامنطقه‌ای و منطقه است. منافع طالبان ایجاب می‌کند که هم‌چنان با آمریکا در تماس و ارتباط باشد و الان هم دارند کار می کنند.

وی خاطرنشان کرد: طالبان موجودی منطقی و نرمال نیست و با گروه‌های مقاومت و جهاد اسلامی متفاوت است. این یک گروه مقاومت جاهلانه است که برخی مواقع موثر و برخی مواقع غیرمنطقی رفتار می‌کند و مثل داعش مورد طمع رهبران و کشورهای جهان و منطقه است.

معاون وزیر امور خارجه پیشین کشورمان افزود: طالبان درآمدی ندارد و باید به نحوی اداره شوند و الان هم فقط می‌توانند پروژه بگیرند؛ پروژه هایی که بیشتر تخریب و ترور را شامل می‌شود و آنها در آن متخصص هستند و موضوع آب هیرمند هم می‌تواند از این پروژه‌ها باشد.