مکانیسم ماشه چیست و چطور فعال می شود؟

مکانیسم ماشه (Trigger mechanism) در راستای حل‌اختلاف پیش بینی شده در برجام، فرآیندی است که اگر یکی از طرف‌های برجام به این جمع‌بندی برسد که طرف دیگر به تعهدات ذکر شده در این توافق پایبند نیست، می‌تواند به کمیسیون مشترک شکایت کند.

مکانیسم ماشه چیست و چطور فعال می شود؟

عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، شنبه ۲۶ آبان با حضور در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری به تشریح پرونده‌های جاری در حوزه سیاست خارجی پرداخت. عراقچی در بخشی از این برنامه به مکانیسم ماشه اشاره کرد و درباره امکان رفع نقص‌های برجام از‌جمله مکانسیم ماشه در توافق آینده با احتیاط بیان کرد «الان نمی‌توان پیش‌بینی کرد، چراکه مذاکرات جدید آغاز نشده است».

مکانیسم ماشه و بازگشت خودکار تحریم‌ها

مکانیسم ماشه (Trigger mechanism) در راستای حل‌اختلاف پیش بینی شده در برجام، فرآیندی است که اگر یکی از طرف‌های برجام به این جمع‌بندی برسد که طرف دیگر به تعهدات ذکر شده در این توافق پایبند نیست، می‌تواند به کمیسیون مشترک شکایت کند. سازوکار ماشه یا سازوکار رسیدگی به اختلاف در برجام با اصرار آمریکایی‌ها در این توافق‌نامه گنجانده شده، تا به ادعای آنها، اگر ایران از برجام سرپیچی کرد، تحریم‌هایی بین‌المللی که با برجام، برچیده‌شده، دوباره بتوان بازگرداند یا بازگشت خودکار سریع اسنپ‌پک (Snapback) اتفاق می‌افتد.

سازوکار ماشه، که در بند‌های ۳۶ و ۳۷ برجام پیش‌بینی‌شده، هنگامی فعال می‌شود که یکی از طرف‌های برجام، اعتراض کند که طرف مقابل، به برجام متعهد نمانده است و باید این شکایت در کمیسیونی که در چارچوب برجام و با هدف نظارت بر اجرای آن تاسیس شده است بررسی شود. اگر در بازه زمانی ۳۵ روزه، موضوع شکایت آنگونه که شاکی می‌خواهد حل و بررسی نشود، شاکی می‌تواند موضوع حل نشده را به عنوان دلیلی برای توقف اجرای تعهدات برجام در نظر بگیرد. همچنین شاکی می‌تواند با آگاه‌سازی شورای امنیت سازمان ملل درباره حل نشدن موضوع شکایت، عدم اجرای چشمگیر آن را متضمن شود.

پس از آن، شورای امنیت نیز ۳۰ روز فرصت دارد تا درباره استمرار تعلیق تحریم‌ها یا بازگرداندن آنها قطعنامه صادر کند. اگر در این مدت، شورای امنیت نتواند در این زمینه قطعنامه صادر کند، تمام تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل که قبل از برجام برقرار شده بودند، به طور اتوماتیک بازمی‌گردند.

به این ساز و کار، مکانیسم ماشه یا بازگشت سریع تحریم‌ها هم می‌گویند. نکته مهم این ساز و کار، این است که بازگشت تحریم‌ها، قابل وتو نیست بلکه «عدم بازگشت تحریم‌ها» قابلیت وتو دارد. یعنی رای گیری برای «بازگشت تحریم ها» انجام نمی‌شود بلکه برای «ادامه تعلیق تحریم ها» انجام می‌شود که حتی اگر شورا به آن رای ندهد، یک عضو دارای حق وتو می‌تواند رای را وتو کرده و عملا تحریم‌ها بازگردند.

به کار افتادن سازوکار حل اختلاف، یا مکانیسم ماشه، می‌تواند تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را بازگرداند و همه قطعنامه‌های تحریمی شورای امنیت بار دیگر برای همه کشور‌های عضو سازمان لازم‌الاجرا شود.

آیا آمریکا می‌تواند به لحاظ قانونی مکانیسم ماشه را فعال کند؟

در متن قطعنامه ۲۲۳۱ آمده است که هر کشور «شرکت‌کننده» در توافق هسته‌ای می‌تواند در صورتی که کشور دیگر را ناقض تعهد تشخیص داد، این مکانیسم را فعال کند. با این حال آمریکا و اروپا بر سر کشور «شرکت‌کننده» اختلاف نظر دارند. اروپا استدلال می‌کند که آمریکا در سال ۲۰۱۸ از توافق خارج شده و به لحاظ قانونی دیگر «شرکت‌کننده» محسوب نمی‌شود. در نتیجه نمی‌تواند «ماشه» را فعال کند.

در سوی مقابل آمریکا می‌گوید که از برجام خارج شده است و نه از قطعنامه شورای امنیت. مقامات ایالات متحده و آمریکایی‌ها استدلال می‌کنند که در تصویب قطعنامه شورای امنیت به عنوان «شرکت‌کننده» حاضر بوده‌اند و از آن‌جا که این قطعنامه همچنان اجرایی تلقی می‌شود، می‌توانند مکانیسم ماشه را فعال کنند.

مکانیسم ماشه چه تحریم‌هایی را بازمی‌گرداند؟

با این مکانیسم تمامی قطعنامه‌های تحریم شورای امنیت علیه ایران که از سال ۲۰۰۶ وضع شده و با برجام معلق شده بودند، بازمی‌گردند. در نتیجه این قطعنامه‌ها تمامی فعالیت‌های مرتبط با صنعت هسته‌ای ایران، شامل برنامه‌های تحقیق و توسعه، باید متوقف شوند. انتقال یا صادرات هرگونه اقلام مرتبط با سلاح هسته‌ای به ایران ممنوع خواهد شد، افراد و نهاد‌های درگیر در برنامه موشکی و هسته‌ای ایران در فهرست تحریم قرار خواهند گرفت و تحریم تسلیحاتی ایران از نو برقرار خواهد شد.

این قطعنامه‌ها همچنین از کشور‌های جهان می‌خواهند کشتی‌های باری از ایران یا به مقصد ایران را بازرسی کنند و محموله‌های غیرقانونی را ضبط کنند.

منبع: روزیاتو
شبکه‌های اجتماعی
دیدگاهتان را بنویسید

نظرات شما - 21
  • ترک
    1

    دیوانه ای به چاه سنگ می اندازد هزار عاقل نمی تواند ان را از چاه در بیاورد این است حکایت ما

  • ناشناس
    19

    کاغذ پاره هستند اینقدر بنویسند که کاغذشون تمام بشه

    نظرات شما -
    • ناشناس
      1

      بی عقل کاغذ پاره میگی حتما پول یا مفت میگیری

  • ناشناس
    3

    اخرش هم با یه جام زهر یا یک نرمش قهرمانانه ماست مالش می کنند فقط باید پایه های حکومتشان به لرزه بیافتد تا کوتاه بیایند

  • بهنام
    23

    از آقای دکتر ظريف بپرسید که چرا او و تیم مذاکره کننده سند برجامی که دارای چندین کلمه با برداشت دوگانه و نیز از همه بدتر مکانیسم ماشه را
    قبول و تائید کردند .

  • ناشناس
    1

    چه مکانیسمیه الان خوندم حتی میتونن حمله نظامی به تاسیسات مردم نهادهسته ای کنند باید این فدای سیستم شدن روبذارن کنار

    نظرات شما -
    • ali
      0

      کلمه مردم نهاد هسته ایی !! اینو از کجات درآوردی !!؟

  • ناشناس
    5

    اقای ظریف مکانیسم ماشه را قبول کردند چون کشور ایران در سایه حاکمیت مشعشع تندروهای انجمن حجتیه به سرداری دکتر محمود احمدی نژاد و حمایت همه جانبه ارگانهای نظامی از ایشون ، رفته بود زیر بند ۷ شورای امنیت تا بلای عراق سرش بیاد !!!

    و کلا روحانی با حمایت مرحوم هاشمی و با درایت دکتر ظریف ایران را از جنگ رهانید !!!

    میدونستی یا نه ....؟!

    اقای خبر فوری سانسور نکن جان مادرت !!

    نظرات شما -
    • ناشناس
      0

      ظریف قبول نکردند کل حاکمبت قبول کردند .
      مقام معظم رهبری : بنده گروه مذاکره کننده هسته ای (ظریف و اینا) را هم امین میدانم ، هم شجاع میدانم ، هم غیور میدانم ، هم متدین میدانم ، اینها مردمانی شجاع و امین هستند ، اینها امینند ، شما هم اگر مثل بنده به جزئیات مذاکرات و آنچه در آن محافل میگذره آگاه بودید حتما به سخنان بنده اذعان می نمودید . (سایت مقام معطم رهبری 1394)
      مقام معظم رهبری میگه من از جزئیات مذاکرات و آنچه در آن محافل میگذرد اگاه هستم .

  • ناشناس
    7

    از جناب ظریف بپرسید
    ماشه رو پذیرفت ، بعد حالا میگه من با یک توییت از جنگ جلوگیری کردم
    گلوبال متجاوز شون رو سربازان حفظ امنیت زدند ، ترامپ تشکر کرد که خوب شد سرنشین دار نزدید
    تو خودت اختیار ماشه رو دست زنگی مست دادی
    دو تا جمله انگلیسی یاد گرفته فکر میکنه بقیه بیسوادند یا هول

    با همه سوادش کلمه ساسپند رو ندید
    البته که دید ، فکر کرد بقیه نمی فهمند

    نظرات شما -
    • ناشناس
      0

      به فرض که طریف قبول کرد مجلسی که ریاست مشاور اعظم مقام معظم رهبری بود چرا تصویب کرد ، شورای نگهبان چرا نایید کرد ؟!!!! مگر مجلس و شورای نگهبان مترجم نداشتند ، مگر شورای عالی امنیت ملی و نهادهای بالا دستی و آقای جلیلیان و رسایی و .... مترجم نداشتند و ....

  • ناشناس
    0

    ماشه رو که بکشی شلیک میکنه

  • ایرانی
    0

    یک کلام ختم کلام.
    آمریکا زورش زیاده خیلی هم زیاد. هم اقتصادی هم نظامی هم سیاسی. تامام.
    پس تا خیلی دیر نشده و فرصت بیشتری رو از دست ندادین و ضعیف تر نشدین برین صلح کنین و تمام کنین تمام بدبختی مردم رو.
    ی کم دیگه دیر بشه دیگه اون موقع ممکنه اینقدر ضعیف شده باشیم که آمریکا دیگه حاضر به صلح نباشه و طمع حمله به سرش بزنه و کاری که سر عراق و افغانستان آورد سر ما بیاره.
    پس برین مثل ی کشور عاقل و بالغ بشینین با آمریکا و جهان صلح کنید و خلاص. واللا

  • ناشناس
    0

    وقتی آمریکا توافقنامه برجام را رییس جمهور آمریکا ترامپ خودش پاره کرد دیگر بندهای ان هم بر اساس قانون حقوقی قانون بین الملل از بین خواهد رفت و کشورهای غربی که خباثت خود را بعنوان حا میان رژیم یهودی اسراییل دوباره به جریان انداخته اند خلاف قانون حقوقی وحقوق بین الملل است یکی از خباثت های آنها این است که غرب همیشه سوال کننده است هیچوقت پاسخگو نیستند ما باید از شما سؤال کنیم نه برعکس

  • عادل
    0

    آقا این حکومت با دنیا سر جنگ دارد ما اتم نخواستیم بگذارید. ملت زندگی کنه

  • ناشناس
    0

    چیزی نیست کاغذ پاره است .مهم نیست .
    فابل توجه حزب الهی هایی که برجام را بی اثر می دانستند و کاغذ پاره چرا دنبال ماشه هستید .مهم نیست که شما گفتید ای ابرقدرت منطقه برقت چه شد انگار برقت پرید

  • ناشناس
    0

    جدی الان تو تحریم نیستیم اوضاع اینطوریه؟

  • ناشناس
    0

    چرا دروغ،،،،،،مکانیسم ماشه از طرف دوست وارباب عزیزآقای لاوروف در آخرین لحظات پیشنهاد شده ،حالا گردن آمریکا می اندازید

  • ناشناس
    0

    دوباره فشار برمردم دوباره گرونی .....مسعولین که درناز ونعمت

  • هموطن
    0

    ماشه ،یعنی تحریم فلج کننده ،ونارضایتی عمومی ازکمبودها وآشوب وبعدحمله نظامی بابمب سنگرشکن۱۴تنی وغیرو

  • ناشناس
    0

    من نمی دونم چرا اسم این سازمان رو ملل گذاشتن اگر واقعا این سازمان انقدر کارش درسته چرا فقط چوب لای چرخ کشورهای خاورمیانه می ذاره چرا یه حمایت درست و حسابی از ملت فلسطین نکرد که دارند نسل کشی میشن چرا جلوی اسراییل رو نمی گیرن فقط چسبیدن به ما واقعا اقدامات سازمان ملل فقط به نفع غرب و آمریکاست چرا ؟