آقای رئیس جمهور به گفته خودتان عمل کنید، بگذارید بیل‌زن بیلش را بزند و شما هم مملکتداری کنید!

آش بیل زدن رئیس‌جمهور چنان شور شد که وزیر محترم و بی‌سروصدای ارشاد هم لب به سخن گشود و از مخالفانی در هیئت دولت درباره این اقدام گفت.

بعدتر به نکته‌ای اشاره کرد که شاید برای دیگرگونه دیدن این اتفاق نقطه عزیمت خوبی باشد. آقای صالحی در نهایت گفته بود که بگذارید پزشکیان «خودش» باشد. این «خود» بودن هم از آن ترندهای اخیری است که به‌عنوان یک فضیلت غایی خیلی به گوش می‌آید.

خود بودن به معنای اینکه تمام ساحات آدمی؛ آنچه می‌پندارد و آنچه و عمل می‌کند، با یکدیگر همپوشانی داشته باشد، حتماً که فضلیتی بزرگ است. نکته‌ای که در این میان مغفول می‌ماند این است که این خود بودن برای اینکه با اخلاق هم تطابق داشته باشد، باید دم به دم و نو به نو مورد نگرش قرار گیرد. صرف خود بودن برای عمل به زیست اخلاقی کفایت نمی‌کند، کما اینکه مگر «هیتلر» چیزی جز خودش بود. یا همین ترامپ که جهانی را عاصی کرده است، هزار بدی و رذیلت داشته باشد کسی نمی‌تواند بگوید که خودش نیست. کوتاه سخن اینکه اگرچه بود و نمود یکی بودن نیک است، اما نیکتر آن است که بود هر لحظه مورد واکاوی قرار گیرد، بهبود پیدا کند و بعد با نمود یکی شود.

باری، با این حساب سخن طرفداران دولت، آنان که در جواب تشابه کنش‌های این‌چنینی رئیس‌جمهور و احمدی‌نژاد (به‌عنوان شمایل سیاستمدار پوپولیستی بعد از انقلاب) می‌گویند که تفاوت این است که پزشکیان خودش است و احمدی‌نژاد خودش نبود، سخن صحیحی نیست و منتقدان را راضی نمی‌کند.

خیلی‌ها به خاطر دارند زمانی که احمدی‌نژاد می‌خواست رئیس‌جمهور شود، اطرافیانش می‌گفتند این همان شهرداری است که شخصاً در روز بارانی جوی آب گرفته شده یا چنین چیزی را با دست باز کرده است. دیدیم آن مرد که شخصاً جوی آب باز می‌کرد، چطور ایران را در گردابی انداخت که تا هنوز هم از آن بیرون نیامدیم. بخشی از واکنش‌های شدید به بیل زدن رئیس‌جمهور بر سر همین است که مردم با دیدن چنین صحنه‌هایی تروماتایز می‌شوند و هزار بدبختی برایشان تداعی می‌شود.

برای همین حتی اگر خود رئیس‌جمهور این تصاویر است باید به او بگوئیم لطفا خودت نباش. رئیس‌جمهور در تصاویر منتشرشده چنان بیل به دست دارد و استامبولی می‌چرخاند که انگار هیچ کاری مهمتر و فوری‌تر از این ندارد و جز او هم کسی دیگر نمی‌تواند این کار را سامان دهد. اگر کسی از بیرون ببیند و نداند که ایشان کیست یا می‌گوید کارگر پا به سن گذاشته‌ایست که هنوز هم با قوت و سرپا کار می‌کند یا اگر بگویند که رئیس‌جمهور است حتماً گمان خواهند کرد که رئیس‌جمهور یکی از کشورهای اسکاندیناوی است که از سر فراغت و هیچ بحرانی نداشتن، رئیس دولتش خواسته کاری مفرح و به اصطلاح خودشان کول کند.

فرض بر این می‌گیرم که حاق واقع رئیس‌جمهور این است، کار کارگری دوست دارد و این خود واقعی‌اش است، با این پیش‌فرض باید بگوئیم که آقای رئیس‌جمهور خودت نباش که این خود شما در این وضعیت نه فضیلتی بزرگ که یک بی‌اخلاقی بزرگ به مردم است. به همان کارگری که شما به جایش دارید بیل می‌زنید و آجر رج می‌زنید. آن کارگر حاضر است تا فردا صبح آجر بچیند و استامبولی خالی کند اما شما کاری کنید که این همه رنج و کارگری‌اش فقط برای بقا نباشد. اینکه به جای بیل زدن به سازوکاری بیندیشید که چطور تن بی‌جان کارگر و غیرکارگر را از زیر بار این تورم و بیچارگی نجات دهید.

مطمئن باشید در مقامی که هستید اوج فضیلت این است، حتی اگر در چند سال آینده پایتان را از پاستور بیرون نگذارید و احدی را نبینید. پس اگر این بیل و استامبولی گرفتن خودتان است، لطفاً خودتان را با شرایط جدیدتان، با خواست آنان‌که به شما رای دادند و حتی ندادند انطباق دهید، چند گره از این گره‌های کور مردم که چشم‌شان به دست شماست و نه بیل دست‌تان باز کنید بعدش از سر تفنن چند بیل هم بزنید همه ذوق خواهند کرد. آقای رئیس‌جمهور اینکه کار را باید به متخصص و کارشناس سپرد این چند ماه لقلقه زبان‌تان بوده، لااقل به گفته خودتان عمل کنید، بگذارید بیل‌زن بیلش را بزند و شما هم مملکتداری کنید.