مسعود پزشکیان را زنان و دختران ایران به ریاست جمهوری رساندند/ کاری که اینترنشنال به سود سعید جلیلی انجام داد

تمام چهارمین ماه سال کهنه (تیر ۱۴۰۳ خورشیدی) متأثر از انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری بود. انتخاباتی که به خاطر سقوط بالگرد حامل حجت الاسلام رییسی یک سال زودتر برگزار شد و این تنها تفاوت نبود چرا که اگر بنا بر برگاری انتخابات در خرداد ۱۴۰۴ بود بعید بود روال ۱۴۰۰ تغییر کند و نامزدی تأیید شود که بتواند رییس جمهوری مستقر را کنار زند.

نیمۀ تیر ۱۴۰۳ و در مرحلۀ دوم انتخابات ریاست جمهوری در حالی مسعود پزشکیان  نهمین رییس جمهوری ایران شد که در همان مرحلۀ اول که یک هفته قبل تر (‌۸ تیر) برگزار شد هم اگر تنها دو میلیون نر بیشتر شرکت کرده و به او رأی داده بودند حد نصاب (‌۵۰ درصد آرای شرکت کنندگان به اضافۀ یک) را به دست آورده بود. در غیاب محمد باقر قالیباف که برای چهارمین مرتبه طی ۱۹ سال لب آب رفته و تشنه بازگشته بود بخش از ایرانیانی که اعتراض خود را هشتم تیر با شرکت نکردن ابراز داشته بودند هفته بعد نگران شدند با روی کار آمدن کاندیدای اقتدارگرا- ضد توسعه (‌سعید جلیلی) وضعیت بدتر شود و در دو گانه پزشکیان- جلیلی نه از حب اولی که از بغض دومی به پزشکیان رأی دادند.

غیبت نیمی از واجدان شرایط رأی دادن در مرحله اول و رأی به پزشکیان در مرحله دوم برای رییس جمهور نشدن نامزد جبهه موسوم به انقلاب آشکارا حامل این پیام بود که دوران سه ساله خالص سازی به نتیجه نرسیده و ایران بزرگ تر از یک اقلیت ۲۰ درصدی است که از انتخابات  هم پوسته ای باقی گذاشته بود و در ۱۴۰۰ هر که را که احتمال رأی آوری داشت به بهانه ای حذف کردند تا مرحوم رییسی مانعی برای ریاست جمهوری نداشته باشد!

 در تیر ۱۴۰۳ رأی‌دهندگان در حالی در مرحلۀ دوم اضافه شدند که تلویزیون ایران‌اینترنشنال و برخی رسانه‌های ماهواره‌ای فارسی زبان و یکی دو کانال تلگرامی یک لحظه هم از دعوت به تحریم و رأی‌ندادن فروگذار نکردند و به بیان دیگر عملا و کاملا به سود سعید جلیلی عمل کردند و حتی بعید نیست اگر نگران فحاشی رفقاشان به خاطر رأی‌دادن نمی‌بودند به جلیلی رأی هم می‌دادند تا به قول خودشان چند ماه بعد که ترامپ بازگردد کار یک‌سره شود.  

 پرهیز قالیباف و جلیلی از انصراف به سود هم در پیروزی پزشکیان تأثیر داشت چرا که اگر جلیلی به سود قالیباف کنار رفته و قالیباف به مرحله دوم راه می یافت شاید بسیاری از رأی به پزشکیان به قصد رأی سلبی منصرف می شدند و اگر قالیباف به سود جلیلی در همان مرحله اول کنار می رفت چه بسا آرای او به جانب جلیلی سوق داده می شد هر چند برخی معتقدند به عکس همان مرحله اول پزشکیان رییس جمهوری  می شد چون در نگاه بیرونی لایه های غیر سیاسی قالیباف به پزشکیان نزدیک تر بود.

اصول گرایی رادیکال ایرانی در تیر ۱۴۰۳تنها انتخابات را نباخت بلکه نشان داد چندان شیفته قدرت است که حاضر به انصراف برای تحقق اهداف خود نیست و مناسبات تغییر دموکراتیک  درون ساختاری تعیین کننده است.

به همین خاطر بعضی خشم خود را متوجه شورای نگهبان کردند چون می پنداشتند اگر پزشکیان از ابتداد تأیید نشده بود در غیاب او یکی از خودشان ولو با مشارکت پایین رییس جمهور می‌شد!

مهم ترین حربه تبلیغاتی دو رقیب صوری که تا پایان نماندند ( زاکانی و قاضی زاده هاشمی) هم  این بود که می گفتند درصدد تشکیل دولت سوم روحانی است و این انگ به خاطر حضور پررنگ دو وزیر او ( جواد ظریف و آذری جهرمی) در فعالیت های انتخاباتی بود. دو وزیری که سهم درخوری از پیروزی نگرفتند و پایان سال هر دو بیرون از دولت اند!

اشتباه محاسباتی دیگرشان این بود که تصور می کردند آرای شرکت کنندگان در تشییع جنازه رییس جمهور فقید به صندوق کسی ریخته میخواهد شد که خود را ادامه دهنده راه او معرفی کند منتها عملا همراهان رییسی حذف شده بودند و آن دو نفر باقی مانده ( زاکانی و قاضی زاده هاشمی) هم مانند وزیران او به رییس جمهور فقید نزدیک و شبیه نبودند و جلیلی هم سایه نشین بود. از این واقعیت هم غافل بودند که صندوق، همان تابوت نیست. تشییع را باید با تشییع مقایسه کرد و انتخابات را با انتخابات. رقابت بر سر این که کدام یک ادامه‌دهندهٔ راه رییس جمهور فقید است این ادعا را از اثرگذاری انداخت.   

شانه خالی کردن نامزدهای اصول‌گرا از طرح‌های واپس گرایانه‌ای چون نور (علیه زنان) و صیانت (‌علیه آزادی اینترنت) نشان داد خودشان می‌دانند این کارها نفرت زا و ضد رای است. طبعا بخشی از زنان و دختران ایرانی که مورد اهانت قرار گرفته و در مرحله اول رأی نداده بودند جمعۀ بعد که خطر را نزدیک دیدند به صحنه آمدند و بی‌شک یکی از عوامل پیروزی پزشکیان شدند. صریح‌تر: دکتر مسعود پزشکیان را زنان و دختران ایران به ریاست جمهوری رساندند. همان‌ها که به اسم نور مورد اهانت قرار گرفته بودند و پزشکیان هم کل طرح را با نسبت دادن به باطوم نفی کرد و گفت: «ما را به سیاهی می‌رسانَد»؛ اصول‌گرایی مدعی شریعت اما لام تا کام حرفی نزد!

اگرچه روی کار آمدن دونالد ترامپ و منع پزشکیان از مذاکره مهم ترین راهبرد او را به محاق برده و برای رفع فیلترینگ به مانع شورای عالی فضای مجازی خورده و رسما و علنا گیر افتاده اما تا اینجا با امتناع از ابلاغ و اجرای قانون حجاب مهم ترین  پایگاه اجتماعی رأی دهنده را از پشیمانی بازداشته اگرچه روند تصاعدی قیمت دلار و سکه فضایی از نومیدی را حاکم کرده و پزشکیان به جای تکرار ادبیات رسمی ناگزیر است طرحی نو دراندازد چرا که در اولین پیام بین المللی  بعد از پیروزی گفته بود برنامه او حول اصلاحات و تقویت وحدت ملی و تعامل سانده با جهان مورد اعتماد هم وطنانی قرار گرفت که از وضعیت کلی کشور نگران بودند.

درباره اتفاقات بعد به مناسب های خود در مرور ماه های آینده باید نوشت. تیر ۱۴۰۳ در یک جمله ناکامی اصول گرایان در انتخاباتی بود که در مرحله اول آن نیمی از مردم شرکت نکردند  در حالی که قبلا در مشارکت پایین برنده می شدند و در مرحله دوم بخشی از همان مردم از بیم تنش بیشتر به صحنه آمدند.  در حالی که امید چندانی هم نبسته بودند و گاه با خود زمزمه می کردند برای رفع نگرانی تبعات افزیش قیمت حامل های انرژی به صحنه آمده و اختیار بیشتری ندارد.