چرا «فرعون خوفو» همراه با دو «کشتی» دفن شد؟
قایق‌های ۴۵۰۰ ساله به احتمال زیاد برای استفاده فرعون در جهان پس از مرگ ساخته شده‌اند، هرچند که برخی از باستان‌شناسان نیز معتقدند آن‌ها واقعا زمانی در رود نیل شناور بوده‌اند.
سال ۱۹۵۴، باستان‌شناس مصری، کمال الملاخ، حین حفاری در بخش جنوبی هرم بزرگ جیزه کشفی خارق‌العاده انجام داد. در دو گودال عظیم که در دل سنگ کنده شده و با دقت با بلوک‌های سنگ آهک مهر و موم شده بودند، دو کشتی باشکوه پیدا شد که شباهت زیادی به «کشتی‌های خورشیدی» افسانه‌ای داشتند که خدای خورشید «رع»، طبق باور مصریان باستان، هر روز بر فراز آسمان با آن‌ها سفر می‌کرد.
این کشتی‌ها که «قایق‌های خوفو» نامیده می‌شوند، به احتمال زیاد برای ادای احترام به فرعونی دفن شده بودند که هرم مشهور جیزه را ساخته بود. با این حال، کارکرد دقیق این قایق‌ها هنوز برای مصرشناسان روشن نشده است.
در حال حاضر، نظریه غالب اینست که این قایق‌ها قرار نبوده در این دنیا استفاده شوند، بلکه به منظور همراهی با خوفو در سفر خورشیدی او به دنیای دیگر دفن شده‌اند؛ سفری که در آن او پس از مرگ به رع تبدیل می‌شده است.
با این حال، برخی پژوهشگران معتقدند این قایق‌ها در حقیقت هزاران سال پیش در رود نیل شناور بوده‌اند؛ یا به عنوان قایق‌های تشییع جنازه برای خوفو یا به عنوان بخشی از ناوگانی که فرعون زمان حیات برای زیارت یا سفرهای آیینی از آن استفاده می‌کرده است.
تمام چیزی که با اطمینان می‌دانیم این است که این قایق‌های عظیم که هر کدام حدود ۴۳ متر طول دارند، شاهکارهایی از مهندسی دریایی در دوران باستان بوده‌اند. بر مبنای بررسی‌های جدید، این قایق‌ها از چوب سدر لبنانی ساخته شده‌اند؛ چوبی که به دلیل ویژگی‌های مکانیکی برتر، دوام بالا و خاصیت ضدآب بودن انتخاب شده بود.
وقتی الملاخ برای نخستین‌بار این قایق‌ها را کشف کرد، آن‌ها به شکل عمدی از هم جدا شده بودند و قطعات مختلف‌شان با دقت درون گودال‌ها چیده شده بودند. خارج کردن تمامی ۱۲۲۴ قطعه قایق نخست بیش از یک سال و نیم طول کشید. پس از آن، این قایق به شکل بسیار دقیق دوباره سرهم‌بندی شد و ابتدا در موزه قایق خورشیدی جیزه به نمایش گذاشته شد و سپس سال ۲۰۲۱ به موزه بزرگ مصر منتقل شد.
بازیابی قایق دوم بسیار دشوارتر بود و تا سال ۲۰۰۹ همچنان در گودال اصلی خود مهر و موم‌شده باقی مانده بود.
اکنون که هر دو قایق خورشیدی دوباره مونتاژ شده‌اند، پژوهشگران توانسته‌اند به اطلاعات شگفت‌انگیزی درباره مهارت کشتی‌سازان مصر باستان دست یابند. برای نمونه، قایق‌های خوفو بدون استفاده از حتی یک میخ ساخته شده‌اند. تخته‌های عظیم بدنه کشتی طوری ماهرانه تراشیده شده بودند که مانند قطعات یک پازل به هم قفل شوند و شبکه‌ی پیچیده‌ای از طناب‌ها برای اتصال و آب‌بندی کامل اجزای مختلف استفاده شده است.
با توجه به اینکه خوفو حدود سال‌های ۲۵۸۹ تا ۲۵۶۶ پیش از میلاد حکومت می‌کرد، دقت و ظرافت ساخت این قایق‌ها حیرت‌انگیز است. سازندگان این قایق‌ها تنها با ابزارهایی از جنس مس و سنگ چخماق توانسته‌اند محصولی بسازند که حتی سازندگان کشتی در دوران مدرن نیز به آن افتخار می‌کنند.
این قایق‌های خورشیدی بازسازی‌شده با قدمتی حدود ۴۵۰۰ سال، قدیمی‌ترین کشتی‌های سالم و دست‌نخورده‌ی شناخته‌شده در جهان هستند. هرچند هیچ برنامه‌ای برای به آب انداختن آن‌ها وجود ندارد، اما کارشناسان معتقدند اگر امروز هم در آب رها شوند، همچنان قادر به حرکت و شناوری خواهند بود. با این حال، اینکه این قایق‌ها واقعاً برای حرکت در آب‌های مصر طراحی شده بودند یا فقط برای سفر معنوی در دنیای پس از مرگ، هنوز در هاله‌ای از ابهام است.
