بازیگران زنی که ممنوع‌التصویر شدند/عکس

فاطمه معتمد آریا

معتمد آریا گفته است «این را به صراحت می‌گویم من هیچ گرایشی به هیچ جریان و هیچ کس ندارم جز حرفه خودم. در هیچ دوره‌ای راحت نبوده‌ام و در هیچ دوره‌ای برایم کار کردن ساده نبوده است.»

فاطمه معتمد آریا با این جمله خواست بگوید همیشه فضای کار برایش سخت بوده و ممنوع‌التصویری اش ربطی به اتفاقات بعد از انتخابات 88 نداشته است. به هر حال فعالیت سیاسی این بازیگر روی حرفه‌اش اثر گذاشت و حتی در برهه‌ای اعلام شد سریال  «آشپزباشی» که او در آن نقشی محوری داشت، احتمالاً توقیف می‌شود.

مدتی بعد چند رسانه، خبری منتشر کردند که البته به واقعیت پیوست: «شورای نظارت بر صدا و سیما در نامه‌ای به رئیس این سازمان با استناد به بند 15-2 آیین نامه سیاست‌ها‌ و ضوابط ناظر بر تولید، تامین وپخش برنامه‌ها‌ از ضرغامی ‌خواست که از ادامه فعالیت وی در برنامه‌ها‌ی سازمان جلوگیری شود.

باران کوثری

مشکل باران کوثری محدود به فعالیت‌ها‌ی تلویزیونی نیست؛ او در سینما و تئاتر هم در سال‌ها‌ی اخیر اجازه فعالیت نداشت. اتفاقا او در مصاحبه‌ای که درباره ممنوع‌الکاری‌اش انجام داد هرگز اشاره ای به تلویزیون نکرد بلکه حسرت او فیلم و تئاترهایی بود که نتوانست در آنها حضور پیدا کند. دلیل ممنوع‌التصویری کوثری هیچ گاه به شکل رسمی ‌اعلام نشد اما فعالیت حرفه‌ای این بازیگر به خاطر گرایش سیاسی‌اش تحت تاثیر قرار گرفت.

خودش در مصاحبه با روزنامه شرق ممنوع‌الکاری‌اش را اینگونه روایت کرده: «من نمی‌خواهم خیلی جزیی در مورد اتفاقاتی که افتاد صحبت کنم اما جلو دو تئاتر [خشکسالی و دروغ و روایت ناتمام یک فصل معلق] گرفته شد و در یک فیلم سینمایی [خسته نباشید] بعد از اینکه سکانس‌ها‌ی من را گرفتند، گفتند باید با بازیگر دیگری تکرار کنند.

فیلم‌ها‌ و تئاترهای زیادی را از دست دادم ... در طول ممنوع‌الکاریم یک بار نتوانستم با یک مسئول صحبت کنم تا بفهمم مشکلم چیست؟ یعنی هنوز دلیل ممنوع‌الکار بودنم را نمی‌دانم.

مینا لاکانی

لاکانی با دست‌ها‌ی خودش باعث شد نامش در فهرست سیاه تلویزیون قرار بگیرد. بعد از حوادث انتخابات سال 88، جزو گروهی بود که از ایران رفت. چند وقت بعد بدون حجاب در شبکه صدای آمریکا ظاهر شد و شروع کرد به بدگویی از وضعیت ایران او گفت که به عنوان یک «چهره مردمی»، دیگر نمی‌توانسته به فعالیت در ایران ادامه دهد. لاکانی در آن شبکه از شرایط نامناسب بازیگران ایرانی صحبت کرد و گفت که ماه‌ها‌ست منتظر مانده تا پیشنهاد خوبی برای بازی به او بشود اما جریان‌ها‌یی مانع از کار او در تلویزیون می‌شده‌اند.

زهرا امیرابراهیمی

بعد از شهرتی که به خاطر بازی در نقش «زهره» سریال «نرگس» به دست آورد، فیلمی ‌منتسب به او در شبکه مجازی منتشر شد. با اینکه انتساب این فیلم به امیرابراهیمی‌ هیچ وقت در واقعیت ثابت نشد و به تایید نرسید اما به دلیل حواشی که آن زمان به وجود آورد، تلویزیون تصمیم گرفت او را ممنوع‌التصویر کند.

در تمام طول این سال‌ها‌، با اینکه سریال‌ها‌ی ریز و درشت بسیاری از شبکه‌ها‌ی مختلف بازپخش شدند اما سریال‌ها‌یی که میرابراهیمی ‌در آنها بازی داشت، هیچ وقت رنگ آنتن ندیدند. جالب اینجاست که سریال‌ها‌ی او زمان پخش، با استقبال زیادی هم از سوی مخاطبان روبرو بودند.

سحر قریشی

بعد از بازی در سریال دلنوازان، نامه ای منتسب به همسر سحر قریشی به اکثر مجلات و خبرگزاری‌ها‌ی معروف فکس شد و یک نسخه از آن هم به دست حراست صدا و سیما رسید. محتویات داخل آن نامه باعث شد، صدا و سیما قریشی را ممنوع‌الکار کند. البته خود قریشی بارها این مسئله را تکذیب کرد و در مصاحبه‌ای گفت که علت ممنوع‌التصویر بودنش را نمی‌داند.

ترانه علیدوستی

علیدوستی در ۲۶ آذر ۱۴۰۱ در جریان اعتراضات سراسری پس از «یورش مأموران به خانه‌اش» توسط نیروهای امنیتی بازداشت شد. دلیل بازداشت او از سوی رسانه‌ها «اظهار نظرهای بدون استناد در مورد وقایع اخیر» و انتشار «مطالب تحریک‌آمیز در جهت حمایت از اغتشاشات خیابانی» عنوان شد. او یک روز پس از بازداشت در تماس تلفنی با پدرش گفت در بند ۲۰۹ زندان اوین است. بازداشت او با واکنش گسترده‌ای در جهان همراه بود. تعدادی از سینماگران ایرانی در روزهای بعد مقابل اوین تجمع کردند. بیش از ۶۰۰ هنرمند در جهان خواستار آزادی او شدند. او در ۱۴ دی با قید وثیقه یک میلیاردی آزاد شد.

افسانه بایگان

با آغاز اعتراضات به مرگ مهسا (ژینا) امینی، بایگان هم مانند بسیاری از سینماگران زن ایرانی، با انتشاری تصویری بدون حجاب اجباری در اینستاگرام با زنان معترض ایرانی و جنبش زن، زندگی، آزادی اعلام همراهی کرد. او در حمایت از معترضان، با انتشار عکسی بدون حجاب از خود در اینستاگرام نوشت: «برای همراهی با نور، برای نور، برای راه روشن». او در ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ در مراسم بزرگداشت آتیلا پسیانی با پوشش اختیاری و با گوشواره شیر و خورشید در مراسم بزرگداشت آتیلا پسیانی حاضر شد.

در ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۲ اعلام شد که به علت کشف حجاب برای او پرونده قضایی تشکیل شده‌است. رای دادگاه ۲۸ تیر ۱۴۰۲ به او ابلاغ شد. وی بر اساس حکم دادگاه به ۲ سال حبس تعزیری، دو سال ممنوعیت خروج از کشور، دو سال ممنوعیت دسترسی به فضای مجازی، مراجعه هفته‌ای یکبار به روانپزشک تا دریافت گواهی سلامت و مطالعه و خلاصه‌نویسی یک کتاب در ظرف دو ماه محکوم شد.

افسانه بایگان در ۲۰ تیر ۱۴۰۲ پس از حضور با کلاه در نمایش یک تئاتر به‌عنوان تماشاگر و فراخوانی دوباره به دادگاه، در اینستاگرام گفت به دلیل فشارها و قضاوت‌های سختگیرانه، نادیده‌گرفته شدن فعالیت هنری و حیثیت اجتماعی‌اش از عرصه بی‌حرمت بازیگری کناره‌گیری می‌کند.

ویشکا آسایش

او دارای مدرک طراحی صحنه از کشور انگلستان است.نخستین فعالیت هنری او بازی در سریال امام علی به کارگردانی داوود میرباقری بود که توسط محمدرضا شریفی‌نیا معرفی شد. او موفق به دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن از بیست و نهمین دوره جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم ورود آقایان ممنوع شد.

در جریان اعتراضات 1401 به فرانسه مهاجرت کرد. آسایش با ایفای نقش در فیلم هفت روز به کارگردانی علی صمدی احدی نخستین فیلم خود را پس از خروج از ایران بازی کرد.

کتایون ریاحی

ریاحی یکی از نخستین بازیگرانی بود که در شهریور ۱۴۰۱ در حمایت از مهسا امینی، کشف حجاب کرد. او در جواب به محمدمهدی اسماعیلی، وزیر ارشاد، که گفته بود کسانی که «حجابشان را برداشته‌اند به فکر فعالیت دیگری باشند»، گفت «پیشنهاد می‌کنم شما فکر یه کار آبرومند برای خودت باش.» مأموران امنیتی قصد داشتند او را بازداشت کنند اما با ورود به خانه‌اش، ریاحی گریخته بود.برخی از وسایل شخصی او مانند لپ تاپش توسط مأموران ضبط شد. پس از آن خبری از ریاحی نبود و مدیر پیج اینستاگرام او گفت که جانش در خطر است. او در ۲۹ آبان در قزوین بازداشت شد. ریاحی در آذر ۱۴۰۱ با قرار وثیقه آزاد شد.

پانته آ بهرام

او در بحبوحه جنبش زن، زندگی، آزادی عکسی بدون حجاب از خود در صفحه اینستاگرامش منتشر کرد که متن زیر عکس حاوی هشتگ‌های مانند «زن، زندگی، آزادی» و بازیگرانی بود که به خاطر برداشتن حجاب بازداشت شده بودند. او همچنین بعداً، در اکران مردمی ‌آخرین قسمت سریال پوست شیر بدون حجاب حاضر شد. در پی این اقدام، مرکز اطلاع‌رسانی پلیس تهران اعلام کرد برای او به جرم «کشف حجاب» در ملأ عام و انتشار تصاویر در فضای مجازی پرونده قضایی تشکیل شده است. او یکشنبه ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۲، دوباره بدون حجاب اجباری در مراسم تشییع رضا حداد شرکت کرد که با استقبال کاربران شبکه‌های اجتماعی روبه‌رو شد.

شبنم فرشادجو

فرشادجو در ۲۶ شهریور ۱۴۰۱ به دلیل مرگ مهسا امینی طی یک گفتگوی لایو با مردم در اینستاگرام، کشف حجاب کرد. او در ۲۸ شهریور ۱۴۰۱ با انتشار متنی در اینستاگرام گفت که دیگر به‌عنوان بازیگر در ایران کار نخواهد کرد.

یکی از خبرگزاری‌ها از این اقدام به عنوان «اقدام هنجارشکنانه» یاد کرد و ادعا کرد که قصد شبنم فرشادجو از این رفتار دریافت پناهندگی است.

هنگامه قاضیانی

در جریان اعتراضات 1401، هنگامه قاضیانی با انتشار پستی در اینستاگرام در ۲۸ آبان، با برداشتن حجاب اجباری عنوان کرد «تا آخرین نفس کنار مردم ایران هستم».

خبرگزاری جمهوری اسلامی، ایرنا، یکشنبه ۲۹ آبان ۱۴۰۱ از بازداشت او خبر داد. بر اساس این گزارش، قاضیانی با «حکم قضایی» توسط دستگاه امنیتی بازداشت شد. خبرگزاری ایرنا اتهام قاضیانی را «ارتباط با رسانه‌های معاند و ضدانقلاب» عنوان کرده است. پس از این واقعه، لیلا نقدی‌پری، طراح صحنه و لباس سینما، پس از خواندن بیانه‌ای در اینستاگرامش، مخالفتش را با حجاب اجباری اعلام کرده، و اقدام هنگامه قاضیانی را به همان شکل تکرار کرد.

در تاریخ نهم آبان ۱۴۰۲ او در استوری صفحهٔ شخصی خود در اینستاگرام تصویری از احضاریه به تاریخ ابلاغ هفتم شهریور ۱۴۰۲ جهت حضور در دادسرای فرهنگ و رسانه به جرم نشر اکاذیب و تبلیغ علیه نظام منتشر کرد.

پگاه آهنگرانی

به‌دنبال دعوت دویچه وله، پگاه آهنگرانی قرار بود از ۱۳ تا ۲۱ تیر ۱۳۹۰ برای پوشش وبلاگیِ جام جهانی فوتبال زنان ۲۰۱۱ به آلمان برود که از خروج او از کشور جلوگیری کردند. او در ۱۹ تیر ۱۳۹۰ ‌در خانه شخصی‌اش دستگیر شد و تحت بازجویی قرار گرفتپس از چندی خبرگزاری تابناک به نقل از شبکه العربیه دستگیری و بازداشت این بازیگر را تأیید کرد. این در حالی است که برخی خبرگزاری‌ها این خبر را تکذیب کردند و به گفته مادر پگاه آهنگرانی گفته‌اند که [پگاه آهنگرانی] به تازگی و برای ارائه برخی توضیحات احضار شد اما مشکل خاصی برای وی پیش نیامد.

پس از واکنش‌ها نسبت به بازداشت این بازیگر، محسنی اژه‌ای در نشست خبری هفتگی به‌عنوان سخنگوی قوه قضاییه در ۳ مرداد ۱۳۹۰ پس از گذشت ۱۵ روز از بازداشت پگاه آهنگرانی، خبر از آزادی قریب‌الوقوع او را داد. وی همچنین مطرح نمود که پگاه آهنگرانی به درخواست یک نهاد امنیتی بازداشت شده‌است.

پس از اعلام خبر آزادی پگاه آهنگرانی جمعی از هنرمندان نظیر حبیب رضایی، رخشان بنی‌اعتماد، رسول صدر عاملی، جعفر پناهی، پرویز پرستویی، مهناز افشار، کامبوزیا پرتوی و منیژه حکمت در مقابل زندان اوین حاضر شده و تا نیمه شب ۳ مرداد ۱۳۹۰ در انتظار آزادی او بودند. اما پس از ساعت‌ها انتظار به آن‌ها اعلام شد که آزادی پگاه آهنگرانی منتفی است. پگاه آهنگرانی به همراه مهناز محمدی مستندساز در ۵ مرداد ۱۳۹۰ پس از ۱۷ روز زندان انفرادی در زندان اوین با سپردن وثیقه ۱۰۰ میلیون تومانی آزاد شد. همچنین مأموران با ممنوع‌کردن حضور خانوادهٔ پگاه آهنگرانی در برابر زندان، خودشان او را به خانه آوردند

در ۶ آبان ۱۳۹۲ خبر رسید که پگاه آهنگرانی به ۱۸ ماه حبس تعزیری محکوم شده‌است.منیژه حکمت مادر پگاه آهنگرانی، در گفتگویی با ایسنا دربارهٔ مطالب منتشرشده پیرامون صدور حکم محکومیت پگاه آهنگرانی گفت: «وی در دادگاه بدوی به ریاست قاضی مقیسه به ۱۸ ماه حبس تعزیری محکوم شده‌است.» گفته می‌شود اتهامات پگاه آهنگرانی به شرکت در اعتراضات سال ۱۳۸۸ مربوط بوده‌اند. وی توضیح داد: «پگاه آهنگرانی قریب به سه سال است که از طرف دادسرای امنیت تهران ممنوع‌الخروج است و به‌رغم دعوت از سوی جشنواره‌های مختلف، موفق به حضور در آن‌ها نشده‌است.» برای نمونه، فیلم دربند که این بازیگر برای بازی در آن موفق به دریافت سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر شد، بدون وی در جشنواره شیکاگو، ایلینوی حضور یافت

مریم بوبانی

در جریان اعتراضات 1401، مریم بوبانی در واکنش به کشته شدن مهسا امینی و حمایت از اعتراضات، کشف حجاب کرد و در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «چهل و چند سال رنج، رنگی به موهای من نگذاشته، اما همین سپیدی را از اجبار روسری می‌رهانم به احترام وبرای همراهی باهمه #زنان و#دخترانِ #وطنم».

 در تاریخ ۲۴ مهر ۱۴۰۱ خبر از ممنوع‌الخروجی خود داد و نوشت: «من در سخت‌ترین روزهای جنگ در خوزستان زیر توپ و خمپاره و موشک ماندم و وطنم را ترک نکردم، من از این وطن رفتنی نیستم»

گلاب آدینه

در ۱۵ آذر ۱۴۰۱، پس از اجرای نمایش پرده‌خانه به کارگردانی گلاب آدینه، او بدون حجاب اجباری به روی صحنه رفت و در بیرون از سالن با تماشاگران عکس گرفت.

شقایق دهقان

شقایق دهقان در جریان اعتراضات 1401 عکس بی‌حجاب خود را در استوری صفحه اینستاگرام خود به اشتراک گذاشت و نوشت «سهواً حجابم افتاد، سهواً دوباره سرم نکردم، یکی هم داشت سهواً عکس می‌گرفت، سهواً هم یکی دستش خورد و استوریش کرد. بابت همهٔ این سهواًها و برای رفع همه این سوءتفاهم‌ها، از صمیم قلبم از این طریق و از همه طریق‌های دیگه که بفرمایید، از مردم، از مسئولان، از همهٔ اونا که جریحه‌دار شدن، صراحتاً از هیچ‌کسی عذرخواهی نخواهم کرد».

در ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۲ شقایق دهقان در مراسم رونمایی یک کتاب در کافه کتاب نشر ققنوس تهران بدون حجاب اجباری حضور یافت.

وی به همراه چند بازیگر زن دیگر به دلیل کشف حجاب ممنوع‌الفعالیت شدند، حمید ایل‌بیگی معاون نظارت و ارزش‌یابی آثار سینمایی گفت: آن‌ها به دلیل محدودیتی که برایشان وجود دارد نمی‌توانند در فیلم‌های سینمایی بازی کنند آثار قبلی‌شان به تدریج منتشر می‌شود که مالکان فیلم‌ها متضرر نشوند چون سرمایه زیادی خرج شده است ولی از این به بعد نمی‌توانند در فیلم جدیدی بازی کنند.

آبان عسکری

در اعتراضات 1401 شماری از زنان ایرانی، در حرکتی نمادین در اعتراض به مرگ ژینا امینی پس بازداشت توسط گشت حجاب اجباری موهای خود را کوتاه کردند و برخی از بازیگران سینما و تلویزیون حجاب از سر برداشتند و برخی به کمپین گیسوبران پیوستند. آبان عسگری نیز با کشف حجاب و بریدن موهایش در اعتراضات شرکت کرد.

سهیلا گلستانی

در روزهای اولیه آذر ۱۴۰۱ در همراهی با اعراضات ۱۴۰۱ و به حجاب اجباری و تن ندادن به بازبینی در آثار، یک ویدیو از سهیلا گلستانی که در آن به همراه چند بازیگر دیگر بدون حجاب برابر دوربین ظاهر شده بود منتشر شد. این حرکت اعتراضی بعدتر با همان شکل و سبک، توسط گروه‌های دیگری از هنرمندان ایرانی و نیز خارجی تکرار شد.به دنبال انتشار این ویدئو و بازتاب گسترده آن، گلستانی و حمید پورآذری ۸ آذر ۱۴۰۱ بازداشت شدند. گلستانی سرانجام ۲۰ آذر ۱۴۰۱ با قید وثیقه آزاد شد.

چکامه چمن ماه

چکامه چمن‌ماه از ایران مهاجرت کرده و در شبکهٔ فارسی‌زبان جم تی‌وی، مشغول فعالیت است.

چمن‌ماه در آذر ۱۴۰۳ برای اکران فیلمی‌در ایران مقابل دوربین‌ها قرار گرفت، او پیش‌تر در تیر ماه به ایران بازگشته بود.

چکامه چمن‌ماه از جمله ۱۴۰ هنرمند ایرانی بود که با امضاء طوماری در مورخ ۲۲ خرداد ۱۳۹۲، همراه با سایر اصلاح‌طلبان و اعتدال گرایان ایران، ضمن قدردانی از انصراف محمدرضا عارف به نفع حسن روحانی، از نامزدی حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۲ حمایت علنی کرد

شیوا ابراهیمی

او در شهریور ۱۴۰۱ در حمایت از مهسا امینی، کشف حجاب کرد. وی هم اکنون ساکن پاریس در کشور فرانسه است.