«فرستاده»؛ خاطرات یک افغانستانی که برنامه‌ریز پنتاگون شد
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم ، انتشارات کتاب کوله‌پشتی کتاب «فرستاده: از کابل به کاخ سفید، سفر من در جهانی متلاطم» نوشته زلمِی خلیل‌زاد را با ترجمه مصطفی احمدی منتشر و اخیراً روانه بازار کرده است. انتشار این کتاب در دنیای غرب نیز سر و صدای زیادی به پا کرد، چرا که خلیل‌زاد برای نخستین‌بار بخشی از روابط پشت پرده آمریکا در افغانستان و منطقه خاورمیانه را در قالب خاطرات خود روایت کرده است.
زَلمِی خلیل‌زاد متولد سال 1951 میلادی در افغانستان است. در سال 1966، او در قالب طرحی موسوم به «تبادل دانش‌آموز» برای گذراندن سال سوم دبیرستان، اولین‌بار پا به سرزمین آمریکا می‌گذارد. زلمی با بازگشت به افغانستان به دانشکده پزشکی می‌رود، اما علاقه‌اش به دنیای سیاست او را از ادامه تحصیل در رشته پزشکی باز می‌دارد. با ورود به دانشگاه آمریکایی بیروت و اخذ مدارک کارشناسی و کارشناسی ارشد از آن دانشگاه، فصل جدیدی در زندگی خلیل‌زاد آغاز می‌شود و او عملاً به دنیای سیاست پا می‌گذارد. خلیل‌زاد سپس برای اخذ مدرک دکتری بار دیگر راهی آمریکا می‌شود. ورود به دانشگاه شیکاگو شرایط را طوری رقم می‌زند که او رفته‌رفته به دیپلماسی ایالات متحده بپیوندد و به یکی از نظریه‌پردازان دولت آمریکا و یکی از برنامه‌ریزان پنتاگون بدل شود.
خلیل‌زاد در مقام‌هایی چون فرستاده ویژه رئیس‌جمهوری آمریکا، سفیر آمریکا و نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل متحد خدمت کرد. زَلمی خلیل‌زاد را می‌توان یکی از اثرگذارترین چهره‌های سیاسی منتسب به افغانستان و آمریکا، در تشکیل دولت افغانستان پس از سرنگونی طالبان دانست. وی همچنین در دوران پیش از سرنگونی صدام و پس از آن نیز با دولت آمریکا همکاری مستمر داشت.
فرستاده کابل به کاخ سفید، سفر پر ماجرای زندگی خود را از افغانستان تا ایالات متحده آمریکا با تمرکز بر حوادث و جریانات سیاسی به تصویر می‌کشد؛ هرازگاهی نیز به زندگی خصوصی خود گریزی می‌زند. در این کتاب، او دیدگاه‌های خود و ایالات متحده را در خصوص منطقه خاورمیانه، به‌ویژه افغانستان، عراق و حتی ایران بیان می‌کند. دیدگاه‌هایی که به هر حال ریشه در تربیت آمریکایی او دارد.
«فرستاده» متنی است که در آن عواطف، احساسات، شرح زندگی شخصی و دیدگاه‌های صاحب‌نظرانه نویسنده در هم آمیخته است.
در این کتاب خلیل‌زاد، شرح زندگی خود را با تمرکز بر حوادث سیاسی افغانستان، عراق و ایالات متحده در سه بخش و 26 فصل به رشته تحریر درآورده است: در بخش اول، وی به دوره اول زندگی خود می‌پردازد.این بخش با توصیف دوران کودکی خلیل‌زاد و افغانستان دهه‌‌های 1950 و 1960 میلادی آغاز می‌شود. نویسنده در این بخش چگونگی راه‌یابی‌اش به ایالات متحده و پیوستنش به دیپلماسی آمریکا را نیز شرح می‌دهد.
چگونگی در گرفتن جنگ شدید داخلی در افغانستان با «فروپاشی رژیم کمونیست» در سال 1992 میلادی و سرانجام، روی کار آمدن طالبان پایانِ بخش اول کتاب است.
در بخش دوم، نویسنده به جزئیات حادثه 11 سپتامبر می‌پردازد و مسئولیت‌ها و مأموریت‌هایی را که در دولت بوش بر عهده داشته است (از جمله سفیر ایالات متحده در افغانستان و عراق و نماینده دائم سازمان ملل متحد) تشریح می‌کند.
خلیل‌زاد در بخش پایانی کتاب وضعیت آمریکا را در جهان ترسیم می‌کند و جهان کنونی را جهانی خطرناک‌تر توصیف می‌کند و توصیه‌هایی برای سیاست خارجی دولت جدید آمریکا به ویژه در خصوص رویارویی با مسائل عمده خاورمیانه از جمله ایران هسته‌ای، سوریه، عراق و غیره ارائه می‌دهد.
در بخش‌هایی از کتاب، خلیل‌زاد در خصوص دیدارهای خود با مقامات ایرانی و رایزنی با آنها در خصوص مأموریت‌هایش در تشکیل دولت در افغانستانِ پس از طالبان و نیز سرنگونی صدام و تشکیل دولت پس از او اشارات صریحی دارد. در بخشی از کتاب می‌خوانیم: «کاش هشدارهای ظریف را در مورد بی‌ثباتی‌ای که در دوران پس از جنگ، عراق را در خود غرق خواهد کرد، جدی می‌گرفتم».
منبع: تسنیم
10
