طالبان افغانستان در محاصره نیروهای مقاومت ملی در پنجشیر

به گزارش روسیا الیوم، «عبدالحق عمری» روزنامه نگار افغانستانی ویدیویی منتشر کرد که نشان می دهد طالبان از راه هوا برای افراد مسلح خود در ولایت «پنجشیر» در شمال افغانستان امداد رسانی می کند.

عمری در حساب توئیتری خود ویدیویی را منتشر کرد که نشان می دهد یک بالگرد کمک هایی را از طریق هوا برای افراد مسلح  طالبان می اندازد. 

وی نوشت: جنگ به افغانستان رسید و گروه طالبان در بخش هایی از پنجشیر کمک های هوایی به عناصر خود می فرستد.

اواسط ماه گذشته تعداد زیادی از غیرنظامیان افغانستانی در ولایت پنجشیر به دلیل شدت گرفتن درگیری ها میان طالبان و جبهه مقاومت ملی افغانستان از منطقه فرار کردند.

جبهه ملی افغانستان به رهبری «احمد مسعود» پسر «احمد شاه مسعود» رهبر تاریخی افغانستان هفتم ماه می اعلام کرد که حمله بزرگی را به طالبان در چند ولایت از جمله پنجشیر در شمال افغانستان را آغاز کرده است.

همچنین درگیری های شدیدی میان جبهه مقاومت ملی و طالبان به وقوع پیوسته است و ده ها تن از عناصر طالبان در این درگیری ها کشته شدند.

در همین حال، دو روز پیش جبهه مقاومت ملی به رهبری احمد مسعود ویدیویی از بالگرد و چهار نیروی اسیر گرفته طالبان را منتشر کرده است و در بیانیه‌ای گفته که آمادگی تبادل اسیران را دارد.

این جبهه‌ که پس از تسلط طالبان به مقاومت مسلحانه روی آورده است خبر داد که عصر پنج‌شنبه یک بالگرد نظامی طالبان را در منطقه آرزو پنجشیر ساقط کرده و چهار خدمه آن را به اسارت خود درآورده است.

وزارت دفاع طالبان روز شنبه گفت که این بالگرد در دره آرزو پنجشیر به خاطر مشکل «فنی» مجبور به «نشست اضطراری» شده و به دست جنگجویان مخالف درآمده است.

در پی آن جبهه‌ مقاومت  اعلام آمادگی کرد که «با تبادل اسیران جنگی زمینه‌ برگشت این اسیران به آغوش خانواده‌هایشان را فراهم کند؛ و در این راستا خواستار همکاری جدی کمیته‌ بین‌المللی صلیب سرخ نیز می‌باشد.»

در این اعلامیه تاکید شده که «با در نظر گرفتن مکان مصون به اسیران گروه طالبان، و رسیدگی لازم به وضعیت کلی آنها، آب، غذا و تداوی اسیران، به تعهدات اسلامی و انسانی و مطابق به کنوانسیون جنیوا در مورد رفتار با اسیران جنگی، عمل کرده است.»

در پنجشیر چه می‌گذرد؟

این در حالی است که در روزهای گذشته این جبهه دست‌کم دوبار اعلام کرده است که طالبان چند نفر را در پنجشیر بعد از بازداشت سربریده‌اند، طالبان اما یک مورد از این گزارش را رد کرد و در مورد دوم اظهار نظری نکرده است.

سخنگویان طالبان، گزارش‌هایی جنگ در پنجشیر را عمدتا تکذیب می‌کنند و یا از آن به عنوان رویدادهای کوچک امنیتی یاد کرده‌اند.

با شدت گرفتن جنگ بعد از عید فطر؛ گزارش‌ها متعدد از بدرفتاری، بازداشت، شکنجه و قتل‌های صحرایی، غیرنظامیان توسط نیروهای طالبان در پنجشیر منتشر شده است.

افرادی که اقدام به عملیات‌های چریکی کرده‌اند از نظر طالبان «باغیان» خوانده شده و تاکید می‌کند که به آنها اجازه مختل کردن امنیت در کشور را نخواهد داد.

زمان سلطانی، گزارشگر عفو بین‌الملل در آسیای جنوبی، گفته است که «گزارش‌های متعدد در مورد شکنجه، اعدام‌های غیرقانونی و دستگیری خودسرانه غیرنظامیان توسط طالبان در پنجشیر منتشر شده است. نقض جدی حقوق بشر، فضای ترس و بی‌اعتمادی را در منطقه ایجاد کرده است، نقض قوانین بشردوستانه بین‌المللی ممکن است جنایت جنگی باشد.»

او گفته که طالبان باید «فورا تمام غیرنظامیانی را که خودسرانه بازداشت شده‌اند، آزاد کند.»

پیش‌تر، ذبیح الله مجاهد، سخنگوی طالبان تایید کرد که شماری از افراد مظنون در پنجشیر بازداشت شده‌اند اما او گزارش‌های کشتن غیرنظامیان را رد کرده است.

آقای سلطانی گفته است که رویدادهای چند هفته اخیر جای کم‌ترین تردید باقی نمی‌گذارد که رویه رو به رشد اعدام‌های فراقانونی و دستگیری‌های خودسرانه توسط نیروهای طالبان در پنجشیر وجود دارد.

به گفته او، عفو بین‌الملل به شدت نگران گزارش‌های بازداشت خودسرانه، شکنجه و ضرب و شتم غیرنظامیان است که در برخی موارد حتی منجر به مرگ شده است، مانند مورد عبدالمنیر امینی که در چهارم جون/ژوئن رخ داده است، او زیر شکنجه جان باخته است.

سازمان عفو بین المللی از طالبان خواسته است تا اطلاعات مربوط به همه کسانی را که دستگیر یا بازداشت شده‌اند را منتشر کند و به زندانیان اجازه دهد تا با خانواده‌های خود تماس بگیرند.

پیش‌تر نیز، سازمان دیده‌بان حقوق بشر گفت که نیروهای امنیتی طالبان در پنجشیر، افراد محلی متهم به ارتباط با جبهه مقاومت ملی را به طور غیرقانونی بازداشت و شکنجه کرده‌اند که به گفته این نهاد مصداق "جنایت جنگی است". سخنگوی طالبان اما این گزارش را «بی‌اساس و تبلیغاتی» خوانده است.

هفته گذشته، روزنامه واشنگتن پست طی یک گزارش ویژه از «نبرد پنهان» طالبان در ولایت پنجشیر خبر داد. به گزارش این روزنامه، طالبان صدها نیروی ویژه خود را که شامل واحد ویژه موسوم به « واحد سرخ» است به این ولایت منتقل کرده است.

بعد از نزدیک به ۱۰ ماه، خبرنگار واشنگتن‌پست نخستین خبرنگار خارجی و مستقلی است که رسما اجازه یافته است به پنجشیر برود و بخشی از سفرش «بدون همراهی یک مسئول طالبان» بوده است.

دیده‌بان حقوق بشر روز جمعه ۲۰ خرداد اعلام کرد که نیروهای امنیتی طالبان در استان پنجشیر در شمال افغانستان، افرادی را به ظن ارتباط با گروه‌های مسلح مخالف به طرز غیرقانونی بازداشت و شکنجه کرده است.

از حدود یک ماه پیش، با حمله نیروهای جبهه مقاومت ملی افغانستان به واحدها و پست‌های بازرسی طالبان، درگیری‌ها در ولایت پنجشیر تشدید شده است.

بنا بر گزارش دیده بان حقوق بشر در واکنش به این درگیری‌ها، طالبان با اعزام هزاران جنگجوی خود به این ولایت عملیات جستجوی خانه‌به‌خانه برای یافتن افرادی که با این گروه همکاری می‌کنند را آغاز کرده است. در جریان این عملیات جستجو در سایر ولایات، نیروهای طالبان دست به اقداماتی همچون اعدام‌های صحرایی و سربه‌نیست کردن‌های اسرا و دیگر بازداشت‌شدگان زده‌اند که همگی مصداق جنایت جنگی هستند.

پاتریشیا گاسمن، معاون آسیایی دیده‌بان حقوق بشر گفت: «در واکنش به اقدامات جبهه مقاومت ملی افغانستان، نیروهای طالبان در ولایت پنجشیر اقدام به ضرب و شتم غیرنظامیان مخالف کرده‌اند.»

یک مدافع حقوق بشر با چندین نفر از افرادی که در گذشته زندانی طالبان بودند در مورد وضعیت پنجشیر صحبت کرده است. این افراد گزارش دادند که نیروهای امنیتی طالبان در اوایل ماه ژوئن حدود هشتاد شهروند را در ولسوالی خنج در پنجشیر بازداشت کرده و آنها را مورد ضرب و شتم قرار دادند تا مجبور به ارائه اطلاعات در مورد نیروهای جبهه مقاومت ملی افغانستان شوند.

به گفته وی، طالبان پس از چند روز هفتاد نفر از آن‌ها را آزاد کردند، اما همچنان ده نفر از خویشاوندان اعضای گروه جبهه مقاومت ملی افغانستان در قالب نوعی مجازات جمعی در بازداشت نیروهای طالبان هستند.

این افراد که قبلاً در بازداشت طالبان بودند همچنین ادعا کرده‌اند که در زندان منطقه‌ای پنجشیر نزدیک به ۱۰۰ نفر دیگر به جرم ارتباط با جبهه مقاومت ملی افغانستان در زندان به سر می‌برند و هیچ‌کدام به خانواده یا وکیل دسترسی نداشتند. افراد دیگری هم هستند که در بازداشتگاه‌های غیررسمی نگهداری می‌شوند.

قوانین بشردوستانه بین‌المللی یا قوانین جنگ مشمول درگیری‌های مسلحانه افغانستان نیز هستند. این قوانین همه طرف‌های متخاصم را موظف می‌کند که با هر کسی که در بازداشت هستند رفتاری انسانی داشته باشند. بر این اساس، ممانعت از دسترسی زندانیان به وکلا و اعضای خانواده ایشان ممنوع است؛ چرا که خطر شکنجه و سربه‌نیست کردن‌های اسرا را افزایش می‌دهد.

همچنین مجازات جمعی به معنی مجازات افراد ثالث برای اعمال ادعایی دیگران نیز نقض قوانین جنگ بوده و نوعی جنایت جنگی است.

ارعاب غیرنظامیان به‌وسیله نمایش دادن اجساد کشته‌شدگان

گروه‌های حقوق بشر و رسانه‌های محلی و بین‌المللی گزارش داده‌اند که محل نگهداری برخی از مردانی که در ولایت پنجشیر در بازداشت طالبان قرار گرفته‌اند، فاش نشده است و برخی از افرادی که مظنون به ارتباط با جبهه مقاومت ملی افغانستان بودند نیز کشته شده‌اند. علاوه بر این‌ها در برخی مناطق اجساد کشته‌شدگان به‌عنوان عبرت سایرین به نمایش گذاشته شده است.

جبهه مقاومت ملی افغانستان اصلی‌ترین گروه مسلح علیه طالبان است که به سرپرستی احمد مسعود، در پنجشیر و ولایات هم‌جوار مستقر است. برخی از نیروهای سابق امنیت ملی افغانستان نیز عضو این جبهه هستند.

نیروهای طالبان در پنجشیر تحت فرماندهی مستقیم ملامحمد یعقوب وزیر دفاع طالبان هستند که در ۲۱ ماه مه گفته بود به کسی اجازه نمی‌دهند که امنیت را در این ولایت «برهم بزند».

پس از تسلط طالبان بر افغانستان در اوت ۲۰۲۱، نیروهای «امارت اسلامی افغانستان» شمار گسترده‌ای از مخالفان را با اعدام‌های صحرایی از میان برداشتند و عده‌ای بسیاری را سربه‌نیست (ناپدید) کردند. از آن زمان تا کنون هیچ نشانه‌ای مبنی بر بازخواست احتمالی نیروهای سوءاستفاده‌گر طالبان وجود ندارد. گاسمن گفت: «این فقط یک نمونه از سوءاستفاده‌های طالبان از قدرت در ده ماه گذشته است.»