هیاهوی آفلاتوکسین در لبنیات / دست‌هایی پشت پرده است؟

بعد از وایتکس و پالم این بار نوبت به آفلاتوکسین رسیده که سلامت محصولات لبنی کشور را زیر سوال ببرد و موجی از نگرانی را میان مصرف کنندگان ایجاد کند.

ماجرا از اینجا آغاز شد که بهادر حاجی محمدی، بازرس انجمن بهداشت و ایمنی مواد غذایی، در برنامه «سلام، صبح‌بخیر» شبکه سه درباره وجود روغن پالم و وایتکس در شیر گفت: درباره وایتکس جای نگرانی نمی بینیم. جای روغن پالم و وایتکس باید نگران ذرت‌های آلوده باشیم. باید نگران سم‌های کشنده دیگر داخل شیر باشیم.

سخنان این کارشناس با واکنش‌های زیادی مواجه شد و گره زدن این موضوع به بحث ذرت‌های آلوده وارداتی نگرانی‌های زیادی را ایجاد کرد. در این بین دستگاه‌های متولی تولید شیر و لبنیات با وجود اینکه وجود آفلاتوکسین در شیر را تأیید کردند اما آن را مساله نگران کننده‌ای ندانستند. طبق اعلام این دستگاه‌ها حتی یک کیلوگرم از ذرت‌های آلوده نیز وارد کشور نشده که بخواهد مورد مصرف دام‌ها قرار بگیرد.

همچنین به اعتقاد کارشناسان مطرح شدن چنین مسائلی باعث کاهش مصرف سرانه لبنیات در کشور و ترویج عرضه لبنیات سنتی می‌شود که هر دو مورد سلامت جامعه را تهدید می‌کند.

ذرت آلوده وارد کشور نشده است

در همین زمینه، علیرضا رفیعی پور، رئیس سازمان دامپزشکی کشور تصریح کرد: ذرت‌های وارداتی به کشور هم توسط سازمان دامپزشکی و هم سازمان ملی استاندارد در مبادی ورودی تست و آزمایش می‌شود و تاکنون حتی یک کیلوگرم ذرت آلوده وارد کشور نشده است.

وی شیرخام از زمان تحویل به کارخانجات فرآوری تا رسیدن به دست مصرف کننده به عنوان فرآورده لبنی سه بار تست می‌شود. این محصول قبل از اینکه شیرخام به واحدهای فرآوری تحویل داده شود توسط همکاران ما تست می‌شود.

این مقام مسئول ادامه داد: همچنین زمانی که این شیر وارد کارخانه‌های فرآوری می‌شود نیز توسط دامپزشکی که مسئول فنی و بهداشتی واحد فرآوری است تست می‌شود همچنین در انتها نیز فرآورده لبنی توسط وزارت بهداشت تست و آزمایش می‌شود بنابراین جای هیچ‌گونه نگرانی در این زمینه وجود ندارد.

دامداران هر غذا و خوراکی را به دام‌های خود نمی‌دهند چرا که ارزش هر گاو بین ۳۰ تا ۴۰ میلیون است و دامدار نمی‌خواهد که سرمایه خود را به راحتی از دست بدهد

همچنین علی صفر ماکنعلی، معاون بهداشت و پیشگیری سازمان دامپزشکی با اشاره به اینکه استانداردی که در اتحادیه اروپا برای خوراک دام در نظر گرفته شده، ۲۰PPB است، گفت: این استاندارد در ایالات متحده بخش بندی شده و تا ۳۰۰ هم می‌رسد. در حالی که در کشور ما این استاندارد ۵ است.

ماکنعلی با اشاره به اینکه مدیریت بهداشتی حاکم بر گاوداری‌ها در این مورد مهم است، تصریح کرد: دامداران هر غذا و خوراکی را به دام‌های خود نمی‌دهند چرا که ارزش هر گاو بین ۳۰ تا ۴۰ میلیون است و دامدار نمی‌خواهد که سرمایه خود را به راحتی از دست بدهد.

وی با بیان اینکه حدود ۱۱ میلیون تن شیر در ایران تولید می‌شود و ایران رتبه ۱۰ دنیا را در این زمینه دارد، اظهار داشت: ۸۰۰ تا ۸۵۰ هزار تن شیر از کشور صادر می‌شود و تاکنون یک مورد عدم انطباق با استانداردهای بهداشتی در حوزه شیرهای صادراتی وجود نداشته است.

وجود آفلاتوکسین در لبنیات امری اجتناب ناپذیر است

اسرا اسفندیاری، کارشناس ارشد تغذیه نیز گفت: بحث وجود آفلاتوکسین در لبنیات به دلیل اینکه چندماه قبل از آن هم بحث واردات ذرت آلوده به این سم مطرح شده بود، بالا گرفت این در حالی است که حتی اگر این ذرت‌ها وارد شده باشند چون بین دامداری‌های مختلف تقسیم می‌شوند و به هر دامداری مقداری از آن می‌رسد و با خوراک دیگر مخلوط می‌شود بنابراین میزان آن زیاد نیست و رقیق می‌شود بنابراین جای نگرانی وجود ندارد و در همه جای دنیا چنین احتمالی وجود دارد.

این کارشناس با بیان اینکه میزان آفلاتوکسین موجود در لبنیات بیشتر از حد مجاز و استاندارد نیست، گفت: براساسکدکس بین المللی آمریکا، میزان مجاز آفلاتوکسین در لبنیات ۵۰۰ است این رقم در کشور ما ۱۰۰ و در اروپا ۵۰ است.

اسفندیاری با بیان اینکه وجود آفلاتوکسین در شیر امری اجتناب ناپذیر است، افزود: ولی در همه جای دنیا حد مجازی برای آن وجود دارد.

مطرح شدن چنین مباحثی مصرف لبنیات را کاهش می‌دهد

وی با اشاره به اینکه مطرح شدن چنین مباحثی که پایه علمی دقیقی ندارد موجب کاهش مصرف سرانه لبنیات در کشور می‌شود، گفت: قبلاً نیز مطرح شدن بحث وجود پالم در لبنیات موجب کاهش مصرف این محصولات در کشور شد.

اسفندیاری ادامه داد: مصرف لبنیات در کشور ما به اندازه کافی کم است و این مباحث باعث می‌شود کمتر هم شود ضمن اینکه آسیب‌های این مساله الان مشخص نمی‌شود و در آینده تأثیر آن را با جامعه خواهیم دید.

وی با بیان اینکه در آمریکا توصیه می‌شود هر فرد حداقل روزانه ۴ لیوان شیر بخورد، گفت: همانطور که عنوان شد استاندارد آمریکا در این زمینه ۵۰۰ و استاندارد ایران ۱۰۰ است بنابراین حتی اگر فردی ایرانی روزانه ۴ لیوان هم شیر بخورد به حدنصاب آمریکا نخواهد رسید و جای نگرانی وجود ندارد.

همچنین علیرضا رحمان آبادی، کارشناس ارشد تغذیه در این زمینه گفت: هیچ‌گونه لبنیات بدون آفلاتوکسینی در دنیا نداریم اما میزان آن متفاوت است و باید در حد مجاز باشد.

وی تصریح کرد: مشکل اصلی ما این است که اخبار به درستی انتقال نمی‌یابد و باعث ایجاد نگرانی در جامعه می‌شود.

نگرانی ما در زمینه لبنیات سنتی و محلی است که نظارت دقیق و گسترده‌ای بر آنها وجود ندارد این مراکز عمدتاً محصولات خود را از دامداری‌های کوچک تهیه می‌کنند که در این دامداری‌ها احتمال آلودگی خوراک و شیر بیشتر استرحمان آبادی تصریح کرد: در دامداری‌های کشور سرمایه گذاری زیادی شده و دامداران حاضر نیستند به دام‌های خود خوراک آلوده بدهند چرا که سرمایه آنها در خطر قرار می‌گیرد ضمن اینکه کارخانجات نیز شیر آلوده را خریداری نمی‌کنند.

وی با بیان اینکه لبنیات ایران به کشورهای دنیا و منطقه صادر می‌شود، افزود: اگر این محصولات آلوده باشند مرجوع می‌شوند بنابراین چنین اتفاقی بعید است که رخ دهد.

این کارشناس تاکید کرد: می‌توانیم به مردم قول بدهیم که نگرانی درباره وجودآفلاتوکسین در فرآورده‌های لبنی وجود ندارد و نظارت در این حوزه بسیار دقیق است.

نگران لبنیات سنتی و محلی هستیم

رحمان آبادی تصریح کرد: نگرانی ما در زمینه لبنیات سنتی و محلی است که نظارت دقیق و گسترده‌ای بر آنها وجود ندارد این مراکز عمدتاً محصولات خود را از دامداری‌های کوچک تهیه می‌کنند که در این دامداری‌ها احتمال آلودگی خوراک و شیر بیشتر است.

وی اضافه کرد: به نظر می‌رسد عواملی وجود دارد که نمی‌خواهند مصرف لبنیات در کشور رشد کند چرا که هر از گاهی شاهد مطرح شدن چنین مباحثی هستیم یکبار بحث وایتکس را مطرح می‌کنند، بعد از آن پالم و اکنون نیز آفلاتوکسین. این درحالی است که سرانه مصرف لبنیات در کشور ما خیلی کمتر از استانداردهای جهانی است.

هشدار کشاورز درباره افزایش عرضه لبنیات سنتی در کشور

براساس این گزارش، عباس کشاورز، سرپرست وزارت جهاد کشاورزی نیز در همایش ملی صنعت لبنیات با اشاره به اینکه عرضه لبنیات سنتی در جامعه در حال رواج است، تصریح کرد: این مسئله نه از نظر سلامت، نه اقتصاد و نه برای کسب و کار مناسب است.

کشاورز با اشاره به اینکه برخی به صورت غیرعلمی و غیرمنطقی درباره شیر خبررسانی می‌کنند، گفت: من به عنوان کسی که بیش از ۴۵ سال در بخش کشاورزی فعالیت دارد، باید بگویم که استانداردهای مواد غذایی از جمله شیر در کشور ما بسیار سختگیرانه‌تر از اروپا است. به عنوان مثال، استاندارد ما در زمینه گندم ۷ برابر سختگیرانه‌تر از اروپا است.

منبع: مهر

66