تودارترین رهبر چین/ در پشت صحنه دیدار بایدن و شی چه گذشت؟

شی که یکی از قدرتمندترین رهبران چین در طول سالیان اخیر محسوب می‌شود به ندرت خود اجازه می‌دهد بین مردم خوشحالی کرده و یا سعی نماید مردم را به سوی خود جذب کند. حضور او در محافل عمومی در چین کاملاً طراحی شده می‌باشد و حتی در مورد کادرهای همراه و هوادارانی که اطراف‌اش جمع می‌شوند نیز برنامه ریزی صورت می‌گیرد.

در نتیجه، حضور او در سانفرانسیسکو برای دیدار با بایدن رئیس جمهور امریکا در هفته جاری فرصت نادری برای دیدارش از نزدیک بود. او چهارشنبه با جمعی از اهالی آیووا که در دهه ۱۹۸۰ میلادی با آنان ملاقات کرده بود دیدار داشت. مردی از میان جمعیت با او احوالپرسی کرد و چشمان شی برق زد. آن مرد زمانی که شی یک مقام جوان حزب کمونیست چین از استان هبی بود و به امید کسب اطلاعاتی در مورد فناوری کشاورزی امریکا به روستایی در اطراف آیووا رفته بود به دیدارش رفته بود.

پیش از آن شی و بایدن در مورد لیموزین‌های ریاست جمهوری‌شان در حاشیه نشست همکاری اقتصادی آسیا و اقیانوسیه صحبت کردند. هم چنین، بایدن به شی یادآوری کرد که روز دوشنبه سالگرد تولد «پنگ لیوان» همسر شی می‌باشد که خواننده سوپرانو و فولکلور مشهور چینی است. شی به دلیل این یادآوری از بایدن تشکر کرد و گفت که به دلیل مشغله کاری فراموش کرده بود.

شاید حضور در اجلاس اخیر در امریکا برای یک سیاستمدار معمولی یا حتی رهبران پیشین چین رفتاری عادی محسوب می‌شد اما حضور شی یکی از تودارترین رهبران جهان در دهه‌های اخیر در این نشست اقدامی چشمگیر بود. علیرغم آن که ارگان‌های تبلیغاتی حکومتی چین شی را مردی مردمی معرفی می‌کنند اما تقریبا هیچ چیزی را درباره زندگی شخصی او فاش نمی‌سازند. پنهان کاری پیرامون شی با تمرکز قدرت او از طریق زندانی کردن و یا بازنشستگی اجباری رقبای سیاسی و در دست گرفتن کنترل بیشتر نهادهای نظامی و غیر نظامی تشدید شده است.

منابع اگاه می‌گویند در پشت صحنه چهار ساعت گفتگو با بایدن و مجموعه‌ای از دستیاران امنیت ملی و اقتصادی، شی رفتار مراقب، محتاطانه و کنترل شده داشت. آنان می‌گویند او در مورد موضوعات مورد اختلاف چین و امریکا صحبت کرده اما زمانی که موضوع به اوکراین یا آشفتگی وضعیت خاورمیانه می‌رسید از روی یادداشت‌هایش مطالبی را بیان می‌کرد. منابع آگاه می‌گویند دیدگاه‌شان با مشاهده رفتار شی نسبت به او تغییر نکرده و او همان رهبری بوده که هموار احساسات‌اش را کنترل کرده است.

او مانند «دنگ شیائوپینگ» در تگزاس در سال ۱۹۷۹ کلاه گاوچرانی بر سر نگذاشت و یا کاری مانند جیانگ زمین که سه دهه پیش در سیاتل به گرمی با یک عروسک پاندا به دیدار یک بچه ۲ساله رفت را انجام نداد. در آن زمان جیانگ پذیرای سوالات گسترده خبرنگاران امریکایی بود. این در حالیست که شی هیچ یک از خبرنگاران امریکایی را نپذیرفت و بایدن را برای پاسخگویی به پرسش‌های مرتبط با نشست سران تنها گذاشت. شی به جای سخنرانی در یک جلسه برنامه ریزی شده یک سخنرانی مکتوب ارائه کرد.

با این وجود، برای برگزاری اجلاس اخیر شی از پنج ماه پیش مقدمه چینی کرده بود. تابستان سال جاری او پذیرای مجموعه‌ای از مقام‌های امریکایی بود دیدارهایی که با ملاقات با «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه امریکا آغاز شد. هم چنین، او دیداری با «هنری کسینجر» وزیر خارجه اسبق امریکا داشت و در دیداری پنج‌ساعته به وضوح قصد داشت این پیام را ارسال کند که قصد بهبود روابط با امریکا را دارد و کیسینجر که سال‌ها پیش در دوران طلایی به گشایش روابط پکن و واشنگتن کمک کرده بود اکنون نیز می‌تواند نقش مشابهی را ایفا کند.

تمام این اقدامات به تغییر لحن در رابطه میان دو کشور منجر شده است. زمانی که شی این جمله را بیان کرد که سیاره زمین برای هر دو کشور به اندازه کافی بزرگ است نشان می‌داد که دو ابرقدرت نظامی، اقتصادی و فناوری می‌توانند به یکدیگر فضا بدهند. با این وجود، نکاتی نیز وجود داشت که نشان می‌دهد چگونه دیدگاه‌های بنادین او به طور خاص در مورد امریکا بدون تغییر باقی می‌ماند. شی گفت: «سوال شماره یک برای ما این است که آیا ما دشمن هستیم یا شریک؟ این موضوع اساسی و فراگیر است».

پس از نشست شی با بایدن رئیس جمهور ۷۰ ساله چین ضیافت شامی با حضور مدیران تجاری امریکایی در سانفرانسیسکو داشت به این امید که به توقف جریان خروج سرمایه‌های خارجی از چین کمک کند.

برخی از حاضران گفتند که این شام تلاشی از سوی چینی‌ها برای ارتباط با جامعه تجاری آمریکا و افراد مرتبط با دولت ایالات متحده است که تحریم‌هایی را علیه شرکت‌های چینی متعدد اعمال کرده و استفاده چین از فناوری تراشه‌های ایالات متحده را به شدت محدود کرده است. شی در سخنرانی خود در جمع مدیران تجاری امریکایی روابط امریکا و چین را به درختی تشبیه کرد که بلند و قوی شده و چشم‌انداز ارسال پاندهای غول پیکر بیش‌تر به کالیفرنیا به عنوان سفیران دوستی را مطرح کرد.

«جسیکا چن وایس» استاد دانشگاه کرنل می‌گوید: «شی با متانت و گرمی صحبت کرد اما این سخنرانی دارای جنبه‌ای دوگانه است این سخنرانی به تاریخ روابط دوستانه بین مردم آمریکا و چین اشاره می‌کند اما همزمان هشدار می‌دهد که با چین به عنوان یک دشمن رفتار نشود». منتقدان حضور رهبران تجاری امریکایی می‌گویند این شرم‌آور است که آنان بارها برای شی دست می‌زدند و او را تشویق می‌کردند. هم چنین، افراد حاضر در آن مراسم گفته‌اند که رفتار شی متفاوت از رفتار رهبران سابق چین مانند جیانگ زمین بود که در یک مراسم ضیافت در هاوایی ساز نواخته بود. با این وجود، حاضران در آن ضیافت اشاره کردند که شی چندان به شادی و خوشی معروف نیست اغلب به حضار لبخند می‌زد.

تصاویری از دنگ شیائوپینگ و جیانگ زمین، رهبران پیشین چین در جریان سفر به امریکا