پزشکیان برای مذاکره با آمریکا چانه زنی کرده و مجوز رهبری را بگیرد/ مصالح کشور اقتضا می کند موانع مذاکره برداشته شود/ تندروها مخالف مذاکره‌اند و نگاه آنان به منافع ملی سبک تر از کفه ایدئولوژی است

 یکی از مهم ترین شعارهای پزشکیان در ایام انتخابات، مذاکرات برای رفع تحریم ها بود. رئیس جمهوری بر این باور است که بدون مذاکرات نمی توان بسیاری از مشکلات اقتصادی و دیپلماسی کشور را حل کرد.  پس از انتخابات آمریکا و روی کار آمدن دوباره دونالد ترامپ، رئیس جمهور و دولتمردان بازهم تاکید بر حل و فصل مشکلات و اختلافات از طریق دیپلماسی و مذاکرات دارند و همین امر نیز سبب شده که طی روزهای اخیر مخالفان دولت دست به کار شده و علیه این نگاه موضع گیری کنند.

در همین راستا، «یک سوال مشخص و مشترک» درباره مذاکرات ایران و آمریکا را با طیفی از سیاسیون چپ، راست و معتدل، به اشتراک گذاشته و نگاه آنها به «مذاکرات رفع تحریم‌ها» را مورد واکاوی قرار دادیم.

غلامعلی رجایی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب درباره الزامات مذاکره ایران و آمریکا حتی بعد از روی کار آمدن ترامپ، گفت: «الآن شواهدی برای مذاکره با آمریکا مشاهده نمی کنیم مگر آنکه چانه زنی جدی بوده و رهبری اجازه بدهند.»

وی ادامه داد: «تندروها و افراطیون مخالف مذاکره هستند، نگاه آنان به منافع ملی سبک تر از کفه ایدئولوژی است. پیامبر (ص) هم در ماجرای صلح حدیبیه با دشمنان خود مذاکره کرد و امام حسین(ع) نیز قبل از وقایع روز عاشورا چندبار با عمر سعد مذاکره کرد. بنابراین، اصل مذاکره یک کار عقلایی و پسندیده است.»

مشروح گفت و گوی غلامعلی رجایی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب را در ادامه می‌خوانید؛

***********

* با روی کار آمدن دولت ترامپ این روزها در قالب گمانه زنی، پیش بینی و تحلیل بحث مذاکره بین ایران و آمریکا مطرح می شود، سیگنال های متفاوتی که رئیس جمهوری جدید آمریکا برای حل و فصل اختلافات با ایران فرستاده از یک سو و عزم دولت پزشکیان برای حرکت در مسیر حل تحریم ها احتمالاتی را مبنی براینکه دو کشور پای میز مذاکره مستقیم بنشینند را مطرح می کند. در کنار این موضوع «ترس از مذاکره و هشدار به دولت» در طیف منتقدان دولت فعلی از تریبون های مختلف شنیده می شود. پیش شرط هایی که دو طرف پای میز مذاکره بنشینند و احتمالات درباره تحقق یا عدم تحقق از نگاه شما چیست و چه کسانی را پشت صحنه مخالف خوانی ها درباره مذاکره مستقیم تهران - واشنگتن می بینید؟

با توجه به عملکرد دولت آقای پزشکیان در این ۴ ماه، ایشان برخلاف آقای رئیسی که در پاسخ به مذاکره با آمریکا گفت خیر، خواهد گفت بله. 

مذاکره در اختیار دولت است اما باید حاکمیت درباره آن اجازه بدهد. بنابراین به آقای پزشکیان پیشنهاد می کنم که همانطور که آقای روحانی چانه زنی کردند، ایشان هم این کار را انجام داده و این اجازه را بگیرند. از مذاکره کردن ضرر نمی کنیم بلکه از مذاکره نداشتن ضرر می کنیم.

ما که در مذاکره چیزی را از دست نداده و نمی خواهیم امتیاز بدهیم، اما حرف‌مان را بدون واسطه می زنیم. قاعدتا باید بدانیم که در یک مذاکره، فقط یک طرف برنده نیست و همین هم که حرف‌هایمان را بدون واسطه می‌زنیم یک قدم رو به جلو است.

نکته بعدی این است که ما تاکنون چند بار مذاکره انجام دادیم، مانند ماجرای طالبان در افغانستان، ماجرای عراق بعد از صدام، ماجرای لبنان و مذاکرات برجام. الآن چرا نباید مذاکره کنیم؟

تندروها و افراطیون مخالف مذاکره هستند، نگاه آنان به منافع ملی سبک تر از کفه ایدئولوژی است. پیامبر (ص) هم در ماجرای صلح حدیبیه با دشمنان خود مذاکره کرد و امام حسین(ع) نیز قبل از وقایع روز عاشورا چندبار با عمر سعد مذاکره کرد. بنابراین، اصل مذاکره یک کار عقلایی و پسندیده است. 

اگر روزی قرار باشد درباره رابطه مان با کشورها به جز اسرائیل صحبت کنیم، چنین سطح ارتباط دائمی نیست و حتی امام هم گفته بود قرار نیست برای همیشه با آمریکا قهر باشیم. ما باید موانع را برداریم. زمانی که آنان ما را به عنوان محور شرارت معرفی کرده اما با کشورمان صحبت می کنند، به معنی عقب نشینی آنان است. دولت ترامپ را دولت مذاکره می دانم و به قول آقای هاشمی ما باید اعتدال خودمان را مطرح کنیم. 

مصالح کشور اقتضا می کند که مذاکره انجام شده و باید موانع را از بین برد. به طور مثال، زمانی به دلیل کشته شدن حجاج ما رابطه ایران و عربستان تیره و تار شد. امام در پیامی تند گفته بود که اگر از صدام بگذریم از آل سعود نخواهیم گذشت. بعد از ۳ سال امام گفتند که نمی توانیم تا ابد ادامه دهیم و باید رابطه برقرار کنیم. امام از خون همه حجاج گذشت و ارتباط ما با عربستان برقرار شد. 

یک سردار سپاه گفته بود که ما باید انتقام خون سردار سلیمانی را از ترامپ گرفته و او را بکشیم. این حرف اشتباه است. امام منع کرده نظامیان حرف های دیپلماسی بزنند. گاهی هم باید از منظر حقوقی و مجامع بین المللی دنبال خون شهید سلیمانی باشیم، بگوییم عراق او را دعوت کرده و در آنجا به شهادت رسیده است.

بنابراین، آقای پزشکیان باید همانطور که آقای روحانی اصرار کرد، ایشان هم اصرار کند. الآن شواهدی برای مذاکره با آمریکا مشاهده نمی کنیم مگر آنکه چانه زنی جدی بوده و رهبری اجازه بدهند. اگر ما مذاکره نکنیم ترامپ بیشتر پشت اسرائیل خواهد بود اما در مذاکره ما می توانیم مطالبات خود را مطرح کرده و موارد اختلافی از ۱۰ مورد به ۷ مورد برسد.