مصرف بیش از حد کافئین چه زیانهایی دارد؟
کافئین که یک ماده محرک پرمصرف موجود در قهوه، چای، نوشابه و نوشیدنیهای انرژیزا است، اثرات چشمگیری بر بدن انسان میگذارد. مزایا و خطرات این ماده به طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته، که منجر به توصیههای متفاوتی درباره سطوح مصرف ایمن آن شده است.
کافئین در درجه اول آدنوزین، یک ماده شیمیایی طبیعی در بدن که باعث خواب و آرامش میشود، را سرکوب میکند. کافئین با جلوگیری از اتصال آدنوزین به گیرندههای خود، هوشیاری را افزایش و خستگی را کاهش میدهد. علاوه بر این، کافئین انتقالدهندههای عصبی مانند دوپامین و آدرنالین را تقویت میکند، که موجب تحریک بیشتر انسان میشود.
با این وجود، مصرف بیش از حد کافئین میتواند خطراتی برای سلامتی ایجاد کند. سطوح بالای کافئین میتواند منجر به افزایش ضربان قلب، اضطراب، سردرد و حتی تپش قلب شود. مصرف بیش از حد درازمدت ممکن است منجر به مشکلات قلبی و اختلالات عصبی شود.
مصرف زیاد کافئین به ویژه برای افراد مبتلا به فشار خون بالا یا زنان باردار خطرناک است، و به طور بالقوه منجر به پیامدهای نامطلوب مانند دیابت بارداری یا محدودیت رشد جنین میشود.
عوامل ژنتیکی بر متابولیسم و نحوه واکنش افراد به کافئین تأثیر میگذارند. برخی میتوانند کافئین را به سرعت متابولیزه کنند و مقادیر بالاتری را بدون عوارض جانبی تحمل کنند، در حالی که برخی دیگر حساستر هستند و ممکن است عوارض جانبی را حتی در دوزهای پایینتر تجربه کنند. این تنوع، ارائه توصیههای کلی درباره مصرف کافئین را دشوار میکند.
دانشمندان توصیه میکنند برای جلوگیری از اثرات منفی کافئین، باید از آن در حد اعتدال استفاده کرد. سازمان ایمنی غذای اروپا حداکثر 400 میلیگرم در روز را برای بزرگسالان سالم توصیه میکند، که معادل حدود چهار فنجان قهوه است. نظارت بر مصرف کافئین و شناخت سطوح تحمل فردی نیز میتواند به حفظ تعادل بین لذت بردن از مزایای آن و به حداقل رساندن خطرات آن کمک کند.