دیپلمات پیشین ایران در انگلستان:
چین و آمریکا تمایلی به ادامه درگیری‌های خاورمیانه ندارند/ پکن بهترین گزینه برای میانجیگری است
یک کارشناس روابط بین المل می گوید: «از زاویه بین المللی، چین بهترین گزینه برای ورود به مذاکرات آتش بس محسوب می‌شود. شاید تا به امروز، این قطر و عمان بودند که به عنوان یکی از گزینه‌های بسیار مفید در مذاکرات میانجی گری، شناخته می‌شدند، اما حالا چین گزینه برتر است.»
جلال ساداتیان گفت: «با توجه به تجربه‌ای که در مسئله عربستان از چین دیدیم و چین به لحاظ مراوداتی که با کشور‌های منطقه پیدا کرده، در تلاش است که به سمت تنش زدایی، حرکت کند. این تنش زدایی، کاملا در راستای اهداف منطقه‌ای چین است. چین در تلاش است که از آسیب رسیدن به به سرمایه گذاری‌ها در جهت اجرای پروژه‌های خود پیشگیری کند. مناسبات ایالات متحده با چین در شرق آسیا و مسائل دو کشور درباره تایوان، هنگ گنگ، تبت و ... نیز مورد توجه سران چین است. چین مدت هاست تلاش می‌کند همه بازار‌های منطقه‌ای را از چنگ آمریکا خارج کند. طی ۲ تا ۳ دهه گذشته، چینی‌ها موفق شده اند تکنولوژی‌های لازم را از آمریکا ربوده و در این حوزه تبدیل به یک قدرت شوند. با توجه به این که هزینه تولید محصولات چینی نسبت به ایالات متحده ارزان‌تر تمام می‌شود، میبینیم که با استقبال گسترده‌ای نیز مواجه می‌شود. درواقع رقابت چین و ایالات متحده کاملا به قوت خود باقیست، فراموش نکنیم که حدود ۲ سال پیش نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان ایالات متحده چگونه به تایوان رفت، آن هم در شرایطی که چینی‌ها گفته بودند در صورت ورود آمریکایی‌ها به تایوان واکنش نشان خواهند داد.»
وی افزود: «این پیشینه نشان می‌دهد چین هم اکنون علاقه‌ای به برخورد با ایالات متحده را ندارد. برخوردی که ممکن است یک روز اتفاق بیفتد. اما زمان آن نامشخص است. در نتیجه ایالات متحده نیز از تنش استقبال نمی‌کند چرا که ترجیح می‌دهد در چند جبهه درگیری نداشته باشد. ایالات متحده در حال حاضر به اندازه کافی در اوکراین درگیر است و خاورمیانه برای آمریکا دردسر بزرگی است. به خاطر همه این دلایل است که ایالات متحده مایل است در سال انتخابات، بحران‌ها را مدیریت کند. افزون بر این ها، حزب دموکرات و دولت بایدن با یک بحران جدی رو به رو است و در نتیجه، از هر نوع مداخله چین که به کاهش تنش منتهی شود استقبال می‌کنند. ایالات متحده به نفوذ و خط مشی چین در منطقه آگاه است و کاملا تمایل دارد که از لابی چین در حل مناقشات به نفع خود بهره برداری کند.»
دیپلمات پیشین ایران در انگلستان گفت: «چین با کشور‌های عرب منطقه از عربستان تا اردن روابط بسیار دوستانه‌ای دارد و داد و ستد تجاری انجام می‌دهد. می‌دانیم که عربستان در حوزه تکنولوژی‌های زیرساختی خود با چینی‌ها در حال همکاری است و مسیر یک کمربند یک جاده چین نیز کاملا کشور‌های عرب را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. همانطور که اشاره کردم، چین، پیشتر نیز در تنش زدایی بین ایران و عربستان سربلند شد و عربستان حتی از یمن نیز تا حدودی عقب نشینی کرد. اگرچه روابط ایران و عربستان به شکل دفاکتو شکل گرفت، اما در همین حد نیز بسیار قابل توجه بود. می‌توان اینگونه استنباط کرد که رایزنی‌های چینی‌ها با کشور‌های عرب منطقه موثر واقع شود و مذاکرات آتش بس نیز به مرحله‌ای برسد که در ۷ ماه گذشته نرسیده است.»
وی افزود: «از زاویه بین المللی، چین بهترین گزینه برای ورود به مذاکرات آتش بس محسوب می‌شود. شاید تا به امروز، این قطر و عمان بودند که به عنوان یکی از گزینه‌های بسیار مفید در مذاکرات میانجی گری، شناخته می‌شدند، اما حالا چین گزینه برتر است. از طرف دیگر مصر نیز به علت مسئله رفح و احتمال کوچانده شدن فلسطینیان به صحرای سینا، اساسا به عنوان یکی از طرفین متضرر درگیری شناخته می‌شود، حتی اردن نیز که در خنثی سازی پهپاد‌های ایرانی همکاری کرد، اکنون در مذاکرات آتش بس چندان جایگاهی ندارد. از زاویه دید طرفین درگیر در جنگ غزه نیز می‌توان گفت که حماس به علت ضربات انسانی و مادی که متحمل شده و کشتار بی رحمانه اسرائیل و نسل کشی اهالی غزه، چاره‌ای ندارد به جز این که واقع بینانه‌تر به شرایط نگاه کند و گزینه میانجیگری چین، یک گزینه ایده آل برای تحقق آتش بس خواهد بود. متاسفانه در حوزه طرف مقابل یعنی اسرائیل، شرایط کمی پیچیده‌تر است، نتانیاهو در ۷ ماه اخیر ثابت کرد افزون بر تندروی و بی رحمی، غیرقابل پیش بینی است. شاید روی کاغذ اکنون زمان مناسبی باشد که طرفین درگیری به یک آرامش برسند، اما این موضوعی نیست که نتانیاهو به راحتی بپذیرد.»
مدیر کل پیشین شرق آسیای وزارت خارجه گفت: «نتانیاهو شرایط عادی ندارد، از یک سو بی توجهی اسرائیل به رای دادگاه لاهه و نقض آشکار حقوق بشر از سوی وی حتی باعث شده متحدان غربی نتانیاهو از وی شکایت داشته باشند، از سوی دیگر، اعتراضات دانشجویان در ایالات متحده و دیگر نقاط جهان نسبت به اقدامات وحشیانه اسرائیل نیز جهت افکار عمومی را تا حد زیادی، علیه وی چرخانده است. حتی مقام‌های آمریکایی نیز به خاطر همراهی با اسرائیل تحت فشار قرار دارند. تا پیش از حمله ایران به اسرائیل، آمریکایی‌ها مدام می‌گفتند که ما پشت اسرائیل ایستاده ایم، اما بعد از آن که اسرائیل تصمیم به تلافی گرفت، اعلام کردند ما پشت حمله اسرائیل نخواهیم بود. علت نیز مشخص است و اگر ایالات متحده از یک حد مشخص بیشتر درگیر مناقشات منطقه‌ای و به ویژه مناقشات ایران و اسرائیل شود، به شدت آسیب خواهد دید.»
روسیه هم تمایل نداره درگیری ها ادامه پیدا کنه؟