گشت و گذاری در میراث فرهنگی جهان در ۷۵ سال یونسکو
سازمان یونسکو در سال ۲۰۲۰ هفتاد و پنجمین سالگرد بنیانگذاری خود را جشن میگیرد. یکی از دستاوردهای مهم این سازمان فهرست میراث جهانی بشر است که در حال حاضر بیش از هزار مکان در ۱۷۰ کشور را شامل میشود.
شهر تاریخی یزد (ایران)
۱۸ تیر ۱۳۹۶ یزد به عنوان نخستین شهر تاریخی ایران در فهرست جهانی یونسکو جای گرفت. یزد در سال ۲۰۰۷ برای ثبت در فهرست میراث جهانی به یونسکو پیشنهاد شده بود اما به دلیل وجود چندین ایراد در پرونده، یونسکو از ثبت آن در فهرست خود اجتناب کرد. این شهر تاریخی در سالهای اخیر با مشکلاتی از جمله ساخت وساز غیرقانونی مواجه بوده است.
کاخ گلستان (ایران)
کمیته میراث جهانی سازمان یونسکو در نشست سالانه خود در سال ۲۰۱۳ کاخ گلستان را به عنوان میراثی فرهنگ جهانی به ثبت رساند. این کاخ در میدان ارگ در بخش قدیمی تهران قرار دارد و مجموعهای از بناهاست که در زمانهای مختلف احداث شدهاند. سنگ بنای کاخ گلستان در دوران صفویه گذاشته شد و زمان آن به شاه طهماسب اول بازمیگردد. از کاخ گلستان در حال حاضر به عنوان موزه استفاده میشود.
جنگل هیرکانی (ایران)
آخرین "مورد ایرانی" که در فهرست یونسکو به ثبت رسیده، جنگ هیرکانی است. این جنگل که از سال ۲۰۱۹ در فهرست یونسکو قرار دارد، در حاشیه جنوبی دریای خزر از منطقه هیرکان جمهوری آذربایجان آغاز میشود و تا استان گلستان در ایران امتداد دارد. تبدیل این منطقه به میراث جهانی کمکی است به حفاظت از تنوع زیستی آن و جلوگیری از تبدیل جنگلها و قطع درختان قدیمی این منطقه برای ساختمانسازی و خرید و فروش زمین.
مرکز شهر ریگا (لتونی)
مرکز تاریخی ریگا، پایتخت و بزرگترین شهر جمهوری لتونی از سال ۱۹۹۷ میلادی در فهرست یونسکو قرار دارد. ریگا پس از سنت پترزبورگ و استکهلم سومین کلانشهر منطقه بالتیک است. در مرکز تاریخی ریگا سبکهای معماری گوناگون در کنار هم قرار دارند از بناهای دوران قرون وسطی گرفته تا ساختمانهای مدرن.
تیمگاد (الجزایر)
تیمگاد شهری به جای مانده از دوران امپراطوری رم است. این شهر در کوه آورس در الجزایر واقع شده و سابقه آن به یکصد سال قبل از میلاد برمیگردد. تیمگاد که با دقت درخور توجهی طراحی شده است، در سال ۱۹۸۲ میلادی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
ماچو پیچو (پرو)
ماچو پیچو که باستانشناسان آن را منطقهٔ مقدس مینامند، در کشور پرو قرار دارد و دیوارهای سنگیاش مطابق معماری قوم اینکا ساخته شده است. سابقه احداث ماچو پیچو به سال ۱۴۵۰ میلادی برمیگردد. ماچوپیچو که در سال ۱۹۸۳ به میراث فرهنگ جهانی یونسکو افزوده شده، پربینندهترین جاذبه توریستی پرو محسوب میشود.
والتا (جزیره مالت)
والتا اولین شهر اروپاست که طرح آن نخست روی کاغذ شکل گرفت و بعد ساخته شد. چندی پس از آغاز احداث شهر در سال ۱۵۶۶ بود که بناهای تاریخی و باشکوهی در والتا ساخته شدند، از کاخ و دژ گرفته تا کلیساهای متعدد. والتا بیش از ۳۰۰ بنای تاریخی دارد. در سال ۱۹۸۰ بود که سازمان یونسکو بخش قدیمی این شهر را به عنوان بنایی مجتمع در فهرست میراث فرهنگی جهان به ثبت رساند.
کلیسای جامع آخن (آلمان)
کلیسای شهر آخن نخستین میراث فرهنگ جهانی در آلمان است. این کلیسا در سال ۱۹۷۸ میلادی به فهرست میراث جهانی افزوده شد. کلیسای جامع آخن ۶۰۰ سال محل تاجگذاری پادشاهان آلمان بوده است، از جمله کارل کبیر.
اپرای بایروت (آلمان)
دستور احداث ساخت اپرای بایروت را همسر یکی از اشراف این منطقه صادر کرد. سالن اپرای بایروت به سبک معماری باروک در سال ۱۷۵۰ ساخته شد و این منطقه را به یکی از مراکز مهم موسیقی آلمان تبدیل کرد. امروز اپرای بایروت بهترین نمونه برجای مانده فرهنگ هنرهای نمایشی سبک باروک در آلمان است. این سالن تاریخی در سال ۲۰۱۲ در فهرست میراث جهانی بشری یونسکو به ثبت رسید.
پراگ (جمهوری چک)
پراگ یکی از زیباترین شهرهای جهان است که بافت قدیمی آن در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. این شهر یکی از معدود شهرهای اروپایی است که در جنگهای جهانی، تجربه بمباران هوایی جدی نداشته و به همین دلیل آثار تاریخی و بناهای آن تا حد زیادی سالم باقی مانده است.
باگان (میانمار)
باگان از سال ۱۹۹۶ تاکنون در فهرست پیشنهادی میراث فرهنگی یونسکو قرار دارد. این شهر دارای ۲۵۰۰ معبد است که عخمده ساختمان آنها با آجر بنا شده است. قدیمیترین معبد این شهر متعلق به قرن ۱۱ میلادی است. چنانچه امسال قرعه به نام باگان بیافتد و پایتخت پادشاهی باگان به عنوان میراث فرهنگی جهان انتخاب شود، این شهر دومین شهر تاریخی میانمار در این فهرست خواهد بود.
وادی رم (اردن)
وادی رم یا دره ماه در ۶۰ کیلومتری شرق عقبه واقع است و بزرگترین وادی اردن محسوب میشود. این وادی به خاطر فضا و طبیعت منحصر به فردی که دارد، محل تهیه فیلمهای علمی تخیلی نیز بوده است، از جمله فیلم "مریخی" به کارگردانی ریدلی اسکات. وادی رم امروزه محل سکونت شماری از طایفههای بیاباننشین است که منبع اصلی درآمد آنها گردشگرانی است که به آن سفر میکنند. این بیابان از سال ۲۰۱۱ در فهرست یونسکو است.
دیوار بزرگ (چین)
به گفته مقامات رسمی چین طول دیوار بزرگ این کشور بر بیش از ۸۸۵۱ کیلومتر بالغ میشود و از این رو میتوان آن را بزرگترین بنای تاریخی جهان دانست. دیوار بزرگ چین در سال ۱۹۷۸ در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. زمان ساخت دیوار چین به قرن پنجم تا هشتم قبل از میلاد برمیگردد و هدف از احداث آن حفاظت چین در برابر حمله مهاجمان بوده است.
نیایشگاه بودایی سمپور (بنگلادش)
نیایشگاه بودایی سمپور که ئر ناحیه نوگان بنگلادش قرار دارد، یکی از مشهورترین عبادتگاهها در شبه قاره هند و یکی از سایتهای باستانشناسی مهم در بنگلادش محسوب میشود. این مکان در سال ۱۹۸۵ در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
منبع: دویچه وله فارسی
72