دشت لاله های واژگون در یک قدمی نابودی/ ورود گردشگران محدود شود

دشت لاله‌های واژگون چهار محال و بختیاری در ۱۲ کیلومتری شهر چلگرد مرکز شهرستان کوهرنگ و در نزدیکی روستای بنواستکی از توابع شهرستان کوهرنگ واقع شده است. این دشت به دلیل وسعت زیاد سه هزار و ۴۰۰ هکتاری و دارا بودن پوشش گیاهی بسیار زیبا و ارزشمند لاله‌های واژگون در دو نوع قرمز به عنوان بزرگ‌ترین و مهمترین دشت لاله‌های واژگون کشور شناخته شده است.

ماه اردیبهشت هر سال زمان رویش این لاله‌های واژگون است و گردشگران بسیاری زیادی هر ساله راهی این منطقه می‌شوند. شکستن و چیدن این لاله‌های واژگون طی سال‌های گذشته توسط گردشگران و مسافران و بی توجهی به حفظ این منطقه سبب شده که وسعت رویش این لاله‌های واژگون کمتر و کمتر شود.

خسارت‌های قابل توجهی در پی بی توجهی گردشگران طی سال‌های اخیر به این منطقه وارد شده است و رویش لاله‌های واژگون در این منطقه تحت تأثیر قرار گرفته است.

جداکردن پیاز لاله‌ها موجب از بین رفتن گونه‌های مقاوم لاله در این منطقه شده است

این در حالی است رئیس اداره حمایت و حفاظت اداره‌کل منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری معتقد است ورود خیل گردشگران به این منطقه در سال‌های گذشته و بی توجهی آنها موجب تخریب دشت لاله‌های واژگون شده است.

آرزو بنی‌هاشمی می‌گوید: ورود روزانه شش هزار گردشگر به منطقه در سال‌های گذشته از مهمترین مواردی بوده است که موجب تخریب این دشت شده است.

وی با بیان اینکه در حال حاضر آسیب‌هایی به دشت لاله‌های واژگون چهارمحال و بختیاری وارد شده است، اظهار داشت: جداکردن پیاز لاله‌ها موجب از بین رفتن گونه‌های مقاوم لاله در این منطقه شده است.

رئیس اداره حمایت و حفاظت اداره‌کل منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری اظهار داشت: در حال حاضر لاله‌هایی که دارای ارتفاع یک متر بودند اکنون از نیم‌متر بیشتر رشد نمی‌کنند.

زیبایی خیره کننده دشت لاله واژگون چهارمحال و بختیاری در کنار وجود جذابیت‌های گردشگری منطقه سبب شده است مسافران و گردشگران این منطقه هر ساله افزایش قابل چشمگیری داشته باشد به طوری که در زمان باز شدن این لاله‌ها در محورهای ورودی شهرستان کوهرنگ شاهد ترافیک گسترده باشیم.

شکستگی ساقه‌های لاله‌های واژگون و بیرون آوردن پیاز این گل ارزشمند و خارج کردن آن از منطقه از مهمترین خسارت‌های گردشگران است که هر ساله در این منطقه مشاهده می‌شود.

انجام تبلیغات گسترده در گذشته موجب جذب گردشگران بسیاری در دشت لاله‌های واژگون شد که هرساله از این منطقه بازدید می‌کنند اما تعداد بسیار زیاد گردشگران خارج از توان عرصه بوده است

معاون فنی اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری در گفت وگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: گونه گیاهی لاله واژگون در دشت لاله شهرستان کوهرنگ در حال انقراض است.

غلامحسین نصیری با اشاره به عوامل تخریب دشت لاله‌های واژگون در شهرستان کوهرنگ، اظهار داشت: انجام تبلیغات گسترده در گذشته موجب جذب گردشگران بسیاری در دشت لاله‌های واژگون شد که هرساله از این منطقه بازدید می‌کنند اما تعداد بسیار زیاد گردشگران خارج از توان عرصه بوده است.

وی چیدن و جدا کردن پیاز لاله‌ها، ورود خودرو به داخل عرصه و له شدن این گونه زیبا و حرکت دام روی سطح لاله را از مهم‌ترین عامل‌های از بین رفتن لاله‌های واژگون در چند سال گذشته عنوان کرد و گفت: لاله واژگون یک گونه با ارزش مرتعی نیست اما بسیاری از گونه‌های دیگر گیاهی همراه با این گونه در منطقه در حال رشد هستند که از لحاظ زیست محیطی، گردشگری و اکوسیستمی ارزشمند است و اگر لاله نباشد این گونه‌ها نیز رشد نخواهد کرد.

نصیری تصریح کرد: این عوامل موجب فرسایش و ضعف خاک همچون از بین رفتن مواد آلی آن و در نهایت ضعف لاله شدند که سال گذشته اقداماتی در راستای تقویت خاک و مبارزه با آفات و امراض احتمالی صورت گرفت.

معاون فنی اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری ادامه داد: خاک ضعیف بذر مطلوب تولید نکرده و گونه لاله دارای ساقه و برگ مناسب نخواهد شد و اکنون وضعیت در دشت لاله بحرانی تلقی می‌شود و نیازمند شدید به احیا، قرق و اصلاح گونه به حالت طبیعی آن دارد.

نصیری بیان کرد: این منطقه قریب به ۱۰ هزار هکتار شامل چهار منطقه توف سفید، آب‌کاسه، بنواستکی و مُله زرد است که سه هزار و ۶۰۰ هکتار از آن محدوده رویش لاله‌های واژگون است.

مخالف توسعه زیرساخت و امکانات رفاهی گردشگران در دشت لاله هستیم

وی گفت: مخالف توسعه زیرساخت و امکانات رفاهی گردشگران در دشت لاله هستیم بلکه باید این موارد در سایر مناطق گردشگری در نزدیکی دشت لاله مانند دهکده گردشگری سلامت که در فاصله دو تا سه کیلومتری دشت قرار دارند فراهم شود و گردشگران تنها برای بازدید وارد دشت لاله شوند.

نصیری بیان کرد: نباید فراموش شود که تعداد گردشگران بسیار زیاد بوده و ایجاد زیرساخت تنها در یک منطقه گردشگری اطراف دشت لاله پاسخگو نخواهد بود.

معاون فنی اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری اظهار داشت: دشت لاله‌های واژگون یک اثر ملی و طبیعی است که متأسفانه فرصت‌های آن به تهدید تبدیل شده است.

نصیری افزود: در برنامه‌ریزی میان مدت و بلند مدت طرحی مدنظر قرار گرفته تا با همکاری دستگاه‌های متولی چکش کاری اجرایی شود که در این طرح مرکز تحقیقات منابع طبیعی و دانشکده منابع طبیعی دانشگاه شهرکرد بذر لاله واژگون را در گلدان‌های کوچک کاشته و در نزدیکی دشت لاله به مسافران می‌فروشند تا گردشگران اقدام به جداکردن لاله و پیاز آن نکنند در نتیجه این گونه حالت طبیعی خود را حفظ کرده و با همان حالت نیز به فروش برسد.

وی با تاکید بر اینکه دشت لاله‌های واژگون یک سرمایه ملی متعلق به مردم و اثر خدادادی طبیعی در استان است، گفت: باید همگان در حفظ آن کوشا باشند که فرهنگ مهم‌ترین عامل مؤثر در این زمینه است.

اتخاذ تدابیر لازم برای حفاظت از دشت لاله‌های واژگون

نصیری گفت: ممنوعیت ورود دام، مسدود شدن جاده‌های دسترسی به دشت، جلوگیری از ورود دام قبل از ۲۰ اردیبهشت ماه، ممنوعیت ورود خودرو، حضور نیروهای منابع طبیعی، سمن‌های مردم نهاد، هلال احمر، محیط زیست و بسیج به منظور کنترل و تذکر به گردشگران، توزیع اطلاعیه‌های هشدار دهنده، توزیع کیسه زباله میان گردشگران و کاهش ماندگاری گردشگر در دشت لاله تلاش از مهمترین تدابیر لازم برای جلوگیری از خسارت به این دشت در سال جاری است.

معاون فنی اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری در ادامه تاکید کرد: عشایر ساکن در منطقه نیز در اراضی متعلق به خود اقدام به بهره‌برداری می‌کنند و از این نظر دشت لاله در معرض خطر نیست.

اکنون بهره‌برداران محلی گزانگبین را برداشت کرده و موظف شدند قسمتی از درآمد خود را صرف حفاظت از آنان کنند

نصیری با اشاره به پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های دشت لاله واژگون، بیان کرد: گزانگبین، موسیر کوهی، پرموسیر، تره کوهی و کلوس از مهمترین گیاهان دارویی و خوراکی منطقه دشت لاله‌های واژگون هستند.

وی اظهار داشت: گزانگبین با قیمت کیلویی یک میلیون تومان و موسیر کوهی کیلویی ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان از گونه‌های گاهی باارزش موجود در منطقه است که می‌توان در فصل ورود گردشگران با ایجاد غرفه‌های در نزدیکی دشت لاله آنان به فروش رساند و از این طریق درآمدزایی نیز شکل گیرد.

معاون فنی اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری اظهار داشت: اکنون بهره‌برداران محلی گزانگبین را برداشت کرده و موظف شدند قسمتی از درآمد خود را صرف حفاظت از آنان کنند.

حفظ دشت لاله‌های واژگون با وجود اتخاذ تمام تدابیر لازم نیازمند توجه ویژه خانواده‌های گردشگر این منطقه دارد که با حساسیت بالا در این منطقه وارد شوند و به فرزندان خود پیش از ورود به این منطقه آموزش دهند که تماشای لاله‌های واژگون و حفظ حیات آنها بسیار لذت بخش تر از چیدن آنها است.

منبع: مهر

1981