آیا ارتباطی بین اضافه وزن نوجوانان و اضافه وزن والدین وجود دارد؟
در یک بررسی مشخص شد که BMI والدین نوجوانان دارای اضافه وزن و چاقی به طور معنی‌داری بیشتر از والدین نوجوانانی است که BMI آن‌ها در محدوده طبیعی یا لاغر قرار دارد.
در دهه‌های اخیر چاقی در نوجوانان جهان شیوع زیادی پیدا کرده است. چاقی یک بیماری چند عاملی است که عوامل مختلفی در ایجاد آن نقش دارند. بررسی‌های انجام‌شده در زمینه عوامل مرتبط با چاقی در کودکان و نوجوانان، حاکی از نقش احتمالی وضعیت والدین در بروز چاقی کودکان و نواجوانان بوده است. وراثت از یک‌سو و الگوهای رفتاری از سوی دیگر، می‌توانند در بروز این مشکل دخیل باشند.
با توجه به این‌که در ایران مطالعات اندکی در این زمینه انجام شده است، پژوهشگران با انجام مطالعه‌ای عوامل محیطی و نقش والدین با شیوع اضافه وزن و چاقی را در نوجوانان مورد بررسی قرار دادند.
در این پژوهش ۵۰۰ نفر از نوجوانان دختر و پسر ۱۳ تا ۱۴ ساله شهرستان باغملک استان خوزستان مورد مطالعه قرار گرفتند و از والدین آن‌ها خواسته شد از طریق پرسش‌نامه در این مطالعه مشارکت کنند.
در پرسش‌نامه در خصوص تغذیه با شیر مادر، مدت زمان آن، وزن هنگام تولد، نوع زایمان، وضعیت اقتصادی، میزان فعالیت فیزیکی، تحصیلات والدین سوالاتی پرسیده شده بود. همچنین شاخص توده بدنی والدین نیز با اندازه‌گیری قد و وزن والدین، محاسبه شد.
در این بررسی‌ها مشاهده شد که وزن بدو تولد نوجوانان دارای اضافه وزن و چاقی به طور معنی‌داری نسبت به نوجوانان با شاخص توده بدنی طبیعی یا لاغر بیشتر بود. علاوه بر این شاخص توده بدنی مادر و پدر نوجوانان دارای شاخص توده بدنی در محدوده اضافه وزن و چاقی به طور معنی‌داری بیشتر از والدین نوجوانانی بود که شاخص توده بدنی‌شان در محدوده طبیعی یا لاغر قرار داشت.
در بررسی‌های این مطالعه رابطه معنی‌داری بین مدت زمان تغذیه با شیر مادر و BMI نوجوانان مشاهده نشد. با این حال نتایج این مطالعه نشان‌دهنده نقش مهم و تعیین‌کننده BMI والدین و وزن بدو تولد در وزن زمان نوجوانی بود.
پژوهشگران این تحقیق می‌گویند: اگرچه نتایج این مطالعه ارتباط معکوس معنی‌داری بین مصرف شیر مادر و اضافه وزن در بین نوجوانان را نشان نداد، اما به نظر می‌رسد، عواملی مثل BMI والدین و وزن بدو تولد نقش مهم و تعیین‌کننده‌تری در تعیین BMI زمان نوجوانی دارند.
در انجام این پژوهش شیرین امینی؛ پژوهشگر گروه تغذیه دانشکده علوم پزشکی شوشتر، هاجر احسانی از شبکه بهداشت شهرستان باغملک و دکتر سیما جعفری راد؛ پژوهشگر مرکز تحقیقات تغذیه و بیماری‌های متابویک دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، مشارکت داشتند.
یافته‌های این مطالعه به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان «بررسی ارتباط مدت زمان تغذیه با شیر مادر و شاخص توده بدنی در نوجوانان ۱۴-۱۳ سال» در مجله غدد درون‌ریز و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی منتشر شده است.
منبع: ایسنا
46
